Author Archive

Нүүр хуудас / Author's Article(s) / administrator

Дэлхийн өнцөг буланд байгаа олон байгууллагууд дор бүрнээ НҮБ-аас баталсан Тогтвортой Хөгжлийн 2030 оны төлөвлөгөөнд тусгасан зорилгуудын хэрэгжилт хэр байгааг хэмжиж байна. Үүнээс нэг л зүйл тодорхой байгаа нь улам бүр өсөн нэмэгдэж буй нийгмийн хэрэгцээтэй харьцуулахад бид хэтэрхий удаан урагшилж байгаа учир тус зорилгуудад хүрэхгүй байх аюул тулгараад байна.

НҮБ-аас баталсан Тогтвортой Хөгжлийн 17 цогц Зорилгууд (SDG)-д хүрэхийн тулд өнөөдөр тус зорилгуудад хүрэхэд чиглэн зарцуулагдаж буй санхүүжилттэй харьцуулахад жил бүр ойролцоогоор 2.5 их наяд ам.долларын хөрөнгө оруулалт нэмж шаардагдах нь анхнаасаа л тодорхой байсан. Мөн төрийн салбар, нийгмийн салбартай үр дүнтэй хамтран ажиллахын сацуу хувийн салбарын асар их нөөц бололцоог үр ашигтай ашиглахад онцгойлон анхаарах шаардлагатай. Үүнтэй холбогдуулан, Boston Consulting Group болон SDG-г дэмжигч байгууллагууд хамтран төр, хувийн болон нийгмийн салбарууд SDG-д хүрэхэд түлхэц үзүүлэх шинэ загварчлалуудыг боловсруулж байна. Тухайлбал, бид компаниудыг өөрсдийн нөөц бололцоог дайчлан нийгмийн асуудлуудыг шийдвэрлэх боломжуудыг нэмэгдүүлж, шинэ төрлийн капиталуудыг хөдөлгөөнд оруулахыг уриалж байгаа.

Дээрх мэт арга хэмжээнүүд чухал хэдий ч хангалттай биш юм.
Одоо хийгдэж байгаа болон цаашид шаардлагатай хөрөнгө оруулалтын зөрүүг арилгах арга замуудыг эрэлхийлэхээс гадна одоогоор тодорхойлоод буй хөрөнгө оруулалтын хэмжээг хэрхэн бууруулах, мөн тус зорилгуудад хүрэхэд шаардлагатай хэмээн тодорхойлсон хугацааг хэрхэн бууруулахад зэрэг анхаарлаа хандуулах хэрэгтэй.

Бид энэ хоёр чиглэлээр хоёулангаар нь үр дүн гаргах боломжтой, гэхдээ зөвхөн инновацийг хөшүүрэг болгож чадвал. Дэлхийн хаа нэгтээ бий болгоод, хэрэглээд, үр дүнд хүрсэн технологи, төрөл бүрийн арга замууд хангалттай бий. Эдгээрийг илүү олон газар, олон талаар ашиглаж чадвал SDG -д хүрэхэд шаардлагатай байгаа нэмэлт хөрөнгө оруулалтын хэмжээг бууруулж чадна. Иймд SDG-д хүрэхийн тулд инновац хийж, түүнийгээ хэрэгжүүлэх тал дээр нухацтай хандах цаг болжээ.

ШААРДЛАГАТАЙ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ХЭМЖЭЭГ БАГАСГАХ АРГА ЗАМУУД

Тогтвортой хөгжлийг дэмжигчид дэлхийн өнцөг булан бүрт хэдэн арван удаа цуглан SDG-д хүрэхэд шаардлагатай тоглоомын төлөвлөгөөг боловсруулж байна. Харамсалтай нь эдгээр бүх сайн сайхны төлөөх хүчин чармайлт 2030 оны зорилгуудад хүрэхэд шаардлагатай байгаа SDG-ийн хөрөнгө оруулалтын зөрүүг нөхөхөд хангалттай үр дүнг, хангалттай хурдаар авчирч чадаагүй л байна. Мөн, энэхүү талбарыг толгойлж байх ёстой олон талт болон хоёр талт хөгжлийн санхүүжилтийн байгууллагууд, үндэсний хөгжлийн агентлагууд зөв зүйтэй алсын хараа, үзэл баримтлалтай хэдий ч хангалттай хурдан хөдлөхгүй байна. Тэд хэд хэдэн тал дээр сорилттой тулгарч байгаа нь өөрсдийн ажлын болон зохион байгуулалтын хэлбэрээ өөрчлөх, шаардлагатай байгаа мэдлэг, ур чадваруудыг бий болгох, хөрөнгө оруулагчдын оруулахад бэлэн байгаа капиталыг түргэн хугацаанд эргэлтэнд оруулахуйц шаардлага хангасан томоохон хөгжлийн төслүүдийг боловсруулах зэрэг байна.
Бидний шинжилснээр өнөөдөр SDG-д хүрэхэд шаардлагатай анхаарал, нөөц бололцоонууд дараах гурван чухал бөгөөд тулгамдсан стратегиудад төвлөрч байна.

1. Салбар хоорондын шинэ хамтын ажиллагаануудыг бий болгох. НҮБ одоогоор 4000 гаран хамтын ажиллагаануудыг Сайн Дурын Ажил, Олон Талт Хамтын Ажиллагааны Глобал Бүртгэлдээ бүртгэснээс тэдгээрийн зарим нь бизнесийн байгууллагууд өөрчлөлтийг авчирч болох тусгай сэдэвчилсэн зорилтуудыг тавин ажиллаж байна. Тухайлбал Тогтвортой Хөгжил ба Эрүүл мэндийн төлөөх Хүнс тэжээлийн шинэчлэлт хэмээх хамтын ажиллагаа нь 2030 он гэхэд эрүүл, тогтвортой хүнсний үйлдвэрлэлийг дэлхий даяар хэвшүүлэх зорилгод хүрэхэд чиглэсэн хэрэглэгч төвтэй, системийн аргачлалыг ашигладаг. Мөн Санхүүгийн Хүртээмжтэй байдлыг бий болгох Гүйцэтгэх захирлуудын хамтын ажиллагаа нь өөр өөр салбарын дэлхийн хэмжээний арван корпорацийг нэгтгэсэн ба хувийн хэвшил хоорондын хамтын ажиллагаа, санхүүгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэхэд чиглүүлдэг.

2. Байгууллагуудын стратегийг дахин загварчлах нь. Маш олон тэргүүлэгч байгууллагууд байгаль орчин, нийгэм, засаглалын үзүүлэлтүүдэд илүү анхаарал хандуулах болсон. Тэд өөрсдийн өрсөлдөх чадвар, шинэ бизнесүүдээ тодорхойлохдоо өөрсдийн үйл ажиллагааны байгаль орчны тогтвортой байдалд үзүүлэх нөлөөлөл болон нийгмийн эрэлт хэрэгцээг хангаж байгаа эсэхийг нарийн бодолцож үзэхээс авахуулаад заримдаа бүр SDG-д хүрэхэд чиглэсэн туйлын тодорхой байдлаар харах өнцгөө илүү томруулах болсон. Иймэрхүү хүчин чармайлтуудаас харахад компаниуд өөрсдийн байгууллагын стратеги, гүйцэтгэлд нийгмийн асуудлуудыг шингээх тал дээр дахин бодолцсоноор, эцсийн дүндээ хөрөнгө оруулагчдаасаа ч сайшаал хүртэх боломжтойг харуулж байна.

3. Капиталыг нийгмийн үр нөлөөнд чиглүүлэн хөдөлгөх нь. Нийгмийн хариуцлагын шинжтэй хөрөнгө оруулалтууд, байгаль орчин, нийгэм, засаглалын үзүүлэлтүүдийг сайжруулахад чиглэсэн сангууд, SDG-тэй холбоотой шинэ төрлийн бонд (тэдгээрийн ихэнх нь нийлүүлэлтээсээ давсан эрэлттэй байна) зэрэг нь SDG -д хүрэхэд шаардлагатай капиталыг хөдөлгөх боломжтой гэдгийг нотолж байна. Энэ нь хөгжлийн болон нийгмийн зорилго бүхий байгууллагуудад хувийн капиталыг ашиглах шинэ боломжуудыг өгч байна.

ИННОВАЦ: ТОМ ХӨДӨЛГӨГЧ ХҮЧ

SDG-д хүрэхэд ахиц гаргахад дээрх гурван стратеги бүгд чухалын адил SDG -ийн хөрөнгө оруулалтын чиглэлийг тэр чигээр нь өөрчлөхийн оронд шаардлагатай байгаа хөрөнгө оруулалтаа л гүйцээхэд хамаг анхаарал нь төвлөрөөд явах нь хялбар. Энэ нь тийм ч хачирхалтай зүйл биш юм. Ер нь бол SDG-ийн тухай бодол, хэлэлцээр хөгжлийн салбарынханаас л анхлан гарсан шүү дээ. Гэтэл SDG-ийн талаарх яриа хэлэлцээрүүд нь төсөв батлуулах, батлагдсан хөтөлбөрүүдийн дагуу л ажиллах зэргээр хөгжлийн салбарынханд тулгардаг гацаанд орчихоод байна.
Энэ нь төлөвлөгчид болон шийдвэр гаргагчдыг хөгжлийн үр дүн авчрахын тулд өмнө хийгддэг байсан л арга хэмжээнүүдээ өмнө хийгддэг л байсан тооцоололдоо үндэслэн хуучин загвараараа, хуучин хөтөлбөрөөрөө ажиллахыг шаардаж байна. Ингэж ажиллавал гэнэтийн, шилжилт өөрчлөлтийн инновац хийгдэхгүй.
Бизнест бол инновац нь боломжит шийдлүүдийн төсөв мөнгө, тэдгээрийг гүйцэтгэх хугацааг мэдэгдэхүйц өөрчилж чаддаг. Шинэ технологиуд, шинэ аргачлалууд нь өсөлтөнд хүрэх зардлыг үндсээр нь өөрчлөх боломжийг өгдөг. Иймээс инновац бол SDG-д хүрэхэд туйлын чухал юм. Инновац нь нийгэмд нөлөөлөл компанийн стратегиуд болон салбар хоорондын хамтын ажиллагаануудаас гаргасан санаачилгуудыг хэрэгжүүлэхэд дэм болж, эерэг нөлөө үзүүлж чадна. Үүний зэрэгцээ капиталыг илүү хөдөлгөснөөр дээрх хоёр түвшинд аль алинд нь илүү үр нөлөөг авчирна.
Мэдээж үр дүнтэй инновац өнөөдөр дэлхийн өнцөг булан бүрт хийгдэж байгаа. Ихэнх хөгжлийн байгууллагууд инновацын баг байгуулан өөрсдийн инновацын чадамжаа дээшлүүлж, төсөл хөтөлбөрүүдээ төлөвлөж, хэрэгжүүлэх инновацид санхүүжилт хийж байна. Бусад төрөл бүрийн л инновацид чиглэсэн Инновацийн Лабораториуд, MIT SOLVE, UNLEASH зэрэг хүчин чармайлтууд гаран, хэрэгжиж байна. Түүнчлэн улс орнуудын инновацийн чадамжийг системтэйгээр өсгөх шинжлэх ухаан, технологи, инновацийн зураглал хийх ажлууд ч явагдаж байна. Харамсалтай нь эдгээр хүчин чармайлтын ихэнх нь томоохон хэмжээний инновацийг авчирч чадаагүй л байна. Хувийн салбарын зүгээс SDG-д хүрэх хүчин чармайлтыг илүү үр дүнтэй болгоход хийж чадах хамгийн хүчтэй бөгөөд онцлог чанар нь хурдтай инновац хийх, инновац хийхэд шаардлагатай капиталыг татах, мөн инновацыг өргөн хүрээнд нэвтрүүлэх юм. Ийм инновацлаг комбинац төрийн болон нийгмийн салбаруудад төдийлэн байдаггүй, харин хувийн салбарын цусанд шингэсэн байдаг.
Жил бүр, BCG-ээс дэлхийн хамгийн инновацлаг компаниудыг тайлагнадаг. Манай судалгаа нь амжилттай инновац ямархуу байдаг, түүнд хүрэхийн тулд ямархуу өөрчлөлт, шинэчлэлт шаардлагатай байгааг олж илрүүлдэг. Амжилттай инновацын цөмд шинэ бодол, хандлагуудыг гаргаж, хөхиүлэн дэмждэг байгууллагын соёлыг төлөвшүүлэхийн тулд уйгагүй зүтгэх, мөн инновацыг тэр даруй хүлээж авч, бүх талаар хэрэгжүүлэх байгууллагын чадавхи байдаг.
Инновацын талаарх тоймгүй олон жишээнд хэрвээ хувийн салбарын тус дэмээр хэмжээ болон хэрэгжих хурдаа нэмэгдүүлж чадвал инновац хэрхэн өргөжин тэлж болдог талаар онцолдог.

Өлсгөлөн. НҮБ-ын Дэлхийн Хүнсний Хөтөлбөр (WFP) нь 2016 онд дэлхийн өлсгөлөнгийн асуудлыг шийдэх шинэ арга замуудыг илрүүлж, дэмжиж, дэлгэрүүлэхийн тулд Инновацийн Хурдасгуур бий болгосон. Тэндээс гарсан нэг туршилтын төсөл болох Building Blocks нь Йорданы Азрак хуаранд буй Сирийн дүрвэгсдэд блокчэйн технологийн тусламжтай дижитал хэлбэрийн мөнгийг илүү найдвартай, хялбар аргаар хүлээн авах шийдлийг санал болгодог. Тус санаачилга нь өмнө нь урт цуваа дараалал, бичиг цаас, гар ажиллагаа шаарддаг байсан процессыг хэдхэн секундын дотор хийж болдог болгосон. Түүнчлэн, бэлэн мөнгө тараах системийг автоматжуулж, дундын ажиллагааг үгүй болгосноор, WFP нь уг шилжүүлэг хийхэд шаардлагатай байсан зардлыг 98%-иар багасгаж, байгууллагынхаа зардлыг хэмнэснээр гол хүмүүнлэгийн үйлст зориулах санхүүжилтээ нэмж чадсан. Энэхүү санаачилга амжилттай болсон нь WFP-иас тус санаачилгыг 2018 онд бүр өргөжүүлж, одоо Йордан даяар суурьшсан 100,000 гаруй дүрвэгсдийг дэмжих хэмжээнд хүрээд байна. WFP, НҮБ-ын Эмэгтэйчүүдийн салбар байгууллага хамтран Building Blocks платформыг Йордан дахь хүнс тэжээлийн найдваргүй нөхцөлд амьдардаг Сирийн эмэгтэйчүүдэд тусламж хүргэхдээ ашиглаж байна.

Эрүүл ахуй. Хог хаягдлыг аюулгүй хогийн цэгт хүргэнэ гэдэг олон орны хувьд томоохон сорилт болдог. Эрүүл ахуйг зохих түвшинд хангаж чадахгүй бол төрөл бүрийн өвчин тарааж, дэлхий даяарх улаан бурхан, хумхаа, ДОХ зэрэг өвчнүүдээр нас барагсдын тоонд ч нөлөөлдөг. Инновацыг урьтал болгодог The Bill & Melinda Gates Сангаас хог хаягдлыг усанд хаягдаж, урсахаас өмнө боловсруулж, шахмал түлш болгодог хуурай технологи зэрэг эрүүл ахуйн шинэ, зардалд хэмнэлттэй технологиудыг зохион бүтээгчдэд санхүүжилт олгодог. Хувийн компаниуд хэзээ нэгэн цагт дээрх мэт технологийг ашиглан, 2030 он гэхэд 6 тэрбум ам.долларт хүрэх энэ төрлийн зах зээлийн хэсгийг ч болов эзэмших бизээ.

Эрүүл Ус. Шинэ төрлийн технологиудын тусламжтай дэлхийн өнцөг булан бүрт 2.1 тэрбум хүнд тулгамдаад буй цэвэр усны хомсдолын асуудлыг шийдэх боломжтой. Нэгэн шинэ арга бол зохион бүтээгч Alfredo Zolezzi -ийн бохир усыг хоргүйжүүлж, бараг бүх вирус, бактериудаас нь секундын аравны хоёртой тэнцэх хугацаанд нь л цэвэршүүлдэг плазма усны систем юм.

Боловсрол. Энэтхэгт 2700 хүүхдийн өдөр өнжүүлэх төв бага насны хүүхдийн боловсролыг дэмжих чиглэлээр гар утасны апп ашиглаж байна. Тус улсад хүүхдийн өдөр өнжүүлэх төв нь хүүхэд, шинэ төрсөн ээжүүдэд асаргаа үйлчилгээ үзүүлэхээс гадна гурваас зургаан насны хүүхдүүдэд хичээл ордог. Ийм их ачаалалтай ажилладаг учир тус төрлийн төвийн ажилтнууд яг хичээлээ заахдаа зарцуулах цаг тун хомс байдаг. Харин аппликэйшн ашигласнаар хэд, хэдэн байдлаар хичээл заах цагаа уртасгаж, чанаржуулах боломжтой болдог. Тус апп нь багш нарт хичээлээ төлөвлөх боломж олгож, төрөл бүрийн видеогоор дамжуулан боловсролын үйл ажиллагаануудаа хэрхэн явуулах зааварчилгааг ч өгчихдөг. Апп-ын тусламжтай багш нар тоглоом тоглож буй байдлаар хичээлээ төлөвлөөд, сурагчдад нь гарч буй үр дүнг хянаад, эцэг эхчүүдтэй тулж мессежээр харьцах боломжоор хангагддаг. Тус апп-ыг багш нарын 70 гаран хувь нь ашиглах болсон нь гайхалтай үр дүн юм. Түүнээс гадна, яг хичээл заахад хоёроос илүү цагийг зарцуулдаг багш нарын тоо 60 гаран хувиар өссөн.

Санхүүгийн хүртээмжтэй байдал. Энэ талбар дээр бүр илүү эерэг өсөлт, дэвшлүүд гарч байгаа. Банкууд, харилцаа холбооны салбарынхан болон бусад тоглогчид гар утасны болон дижитал технологиудыг санхүүгийн үйлчилгээний зардал, ашиг болон хүртээмжийг урьд нь хүртэж чаддаггүй байсан хүн амын хэсгүүдэд зээл төдийгүй даатгалын үйлчилгээ авах хүртэл нь өөрчилсөн дижитал технологиудыг боловсруулан, нэвтрүүлээд байна.

Байгаль орчны тогтвортой байдал. 

“Байгаль орчны хамгааллын WWF байгууллагаас зөвхөн далайн хоол, үхрийн мах, элсэн чихэр, цаас, даавуу зэрэг наймхан төрлийн өргөн хэрэглээний бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл байгаль орчны доройтлыг хамгийн ихээр бий болгодог гэдгийг илрүүлжээ”.

Үүнийг шийдэхийн тулд WWF-аас BCG Digital Ventures-тэй хамтран OpenSC хэмээх дээрх найман төрлийн өргөн хэрэглээний бүтээгдэхүүний тогтвортой үйлдвэрлэл болон хэрэглээг дэмжих технологи суурьтай платформ бүтээсэн. Тоон шинжлэх ухаан, машин судлал, блокчэйн зэрэг хэрэгслийн тусламжтай бүтээгдсэн энэхүү платформ бизнесүүд болон хэрэглэгчдийг өөрсдийнх нь хэрэглэж буй бүтээгдэхүүнээ нийлүүлэлтийн гинжин хэлхээний туршид байгаль орчинд ээлтэй болон ёс зүйтэй үйлдвэрлэлийн процессоор дамжиж уу гэдгийг хянах боломжийг олгодог. Хэрэглэгчид өөрсдийн хэрэглэж буй бүтээгдэхүүн дээрх QR code-ийг уншуулан уг бүтээгдэхүүн хаанаас ирсэн, үйлдвэрлэлийн явцад байгаль орчинд ээлтэй байж уу, өөрсдийнх нь гар дээр ирэхээс өмнө нийлүүлэлтийн суваг нь хаагуур хэрхэн явагдсан зэргийг харах боломжтой.

SDG-Д ХҮРЭХ ИННОВАЦИЙН СТРАТЕГИЭ ШАЛГААРАЙ!

Бид илүү их зүйлийг, илүү өргөн хүрээнд хийх шаардлагатай байна. Төрийн салбар, нийгмийн салбарынхан хувийн салбарын хамгийн инновацлаг байгууллагуудын арвин нөөц боломж, ур чадваруудыг SDG-д хүрэхэд ашиглах үүднээс тэдний хамтын ажиллагааг сэдэлжүүлэх стратегийг нэн даруй бий болгох хэрэгтэй. Ингэснээр, тэргүүлэгч байгууллагуудтай төрөл бүрийн инновацыг хамтран бий болгож, өргөн утгаар хэрэгжүүлж, шинэ технологиудыг хурдан хугацаанд хамгийн хэрэгцээтэй байгаа газруудад нь нэвтрүүлэх боломжтой болно.

Ингэхийн өмнө, төрийн, нийгмийн болон хувийн салбарын дээд түвшний удирдлагууд аливаа байгууллагын SDG-д хүрэхэд гүйцэтгэж буй инновацын хүчин чармайлтыг нь тодорхой хэдэн асуултын дагуу шалгах хэрэгтэй. Хэрвээ тэдгээр асуултуудад өгөх хариулт нь хангалтгүй байвал инновацийн стратеги дээрээ дахин ажиллах шаардлагатай болжээ гэсэн үг.
Засгийн газраас мандаттай хөгжлийн институцууд, нийгмийн зорилготой байгууллагууд болон сангууд дараах асуултуудыг өөрсдөөсөө асуугаад үзээрэй.

  • Бид 2030 оны зорилгуудад хүрэхэд шаардлагатай хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлж, үр дүнг өсгөх эрс өөрчлөлтийг авчрах инновацыг байгууллагынхаа эрх, үүргийн хүрээнд яг хэрхэн хийхээ тодорхойлсон эсэх?
  • Бидний төлөвлөсөн инновацийг бий болгоход шаардлагатай чадамж бүхий компаниуд, байгууллагууд, хөрөнгө оруулагчдаа тодорхойлсон эсэх? Бид тэдгээр байгууллагуудын инновац хийх чадамж болон чадавхийг бүрэн ойлгохын тулд SDG-ийн тодорхой хэрэгцээнүүдийн талаар мэдлэг, мэдээлэл өгч, боломжит шийдлүүдийг хамтран боловсруулж, тэдний оролцоог хөхиүлэн дэмжих, учирч болзошгүй эрсдэлүүдийг бууруулах арга хэмжээнүүдийг авч байгаа эсэх?
  • Бид хувийн салбарын болон венч капиталын ертөнцийн шилдэг жишээнүүдээс суралцаж инновацийн багц бий болгон, хөгжүүлэхдээ ашиглаж байгаа эсэх? Бид тарж бутрах, хүчээ тарамдах, давхардсан ажил хийхээс зайлсхийж, түүний оронд бусад талуудтай өндөр үр дүнтэй санаануудыг бий болгох тал дээр хамтран ажиллаж чадаж байгаа эсэх?
  • Бид байгууллагын төсвөө инновац авчрах томоохон сорилт, туршилтуудыг дэмжих, эрчимжүүлэх, эрсдэлийг бууруулахад чиглүүлж, инновацаас хамгийн өндөр үр дүнг авчрахад анхаарлаа хандуулж байгаа эсэх?
  • Бид байгууллагаа дээрх даалгавруудыг үр дүнтэйгээр гүйцэтгэх боломжоор хангаж, хувийн салбартай хамтран ажиллах, тэдгээрийг хааж боож, дарж үгүй хийдэггүй соёлыг дэвжүүлж байгаа эсэх?
  • Төрөл бүрийн асуултуудад хариулах нь компаниудыг ч SDG-д хүрэхэд чиглэсэн инновацийн хүчин чармайлтаа илүү сайжруулахад тустай.
  • Танай компанийн өсөлтийн стратегид SDG-д хүрэхтэй холбоотой бизнесийн шинэ боломжуудыг тодорхойлж, шинэ түвшний өсөлт, илүү өргөн хүрээний нийгмийн нөлөөллийг бий болгоход чиглэсэн компаний чадамжуудын хэлбэрийг бодолцож үзсэн эсэх?
  • Танай компани инновацийн ямар багц (шинэ технологи, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ гэх мэт) SDG-д хүрэхэд чиглэсэн өөрчлөлтүүдийг хийхэд шаардлагатайг ойлгож байгаа эсэх?
  • Танай компани SDG-ийн тодорхой зорилгуудад хүрэхэд бодитой үр дүн авчрахаар хамтран ажиллаж буй салбарын ассоциацуудад нэгдэн орсон эсэх? Хэрвээ тийм бол үр дүн эхнээс нь гаргаж эхэлсэн эсэх?
  • Танай компани SDG-д инновац, бизнесийн шинэ өсөлтөөр дамжуулан хүрэхэд төрийн, хоёр талт болон олон талт хөгжлийн агентлагуудтай хамтын ажиллагаа тогтоосон эсэх?
  • Танай компани хөгжлийн агентлагуудын арга механизмуудыг ашиглаж SDG-д хүрэхэд нэмэр болох хөрөнгө оруулалтын эрсдэлийг бууруулж, шинэ инновацийг нэвтрүүлэхэд нягт хамтран ажиллаж байгаа эсэх?

Төр, нийгэм, хувийн салбар дахь SDG -ийн манлайлагчид минь 2030 хүртэлх уралдаанд хэрхэн гүйж буйгаа дүгнэх цаг болжээ. Хэдийгээр бидний дунд хурдан гүйгчид байгаа ч бид 2030 онд барианд орох цаг болоход барианаас хамаагүй хол хоцорсон байх эрсдэлд орсон байна. Гэсэн хэдий ч бид хувийн салбарын инновацийг SDG-д хүрэхэд чиглүүлж чадвал уралдаандаа амжилттай оролцож өндөрлүүлэх боломж бидэнд бас байна.

 

 

Эх сурвалж: https://www.bcg.com

“Сэтгэлгээний төлөвшлийг өөрчлөх шаардлага ажил хэргийг амжилтанд хүргэхэд маш том саад бэрхшээл болдог. Түүний түлхүүр нь хувь хүн, байгууллагыг нэгэн зэрэг өөрчлөхөд оршино.”
Скотт Келлер, Билл Счанингер

Их өөрчлөлт гаргах ажлыг удирдан явуулах танд ажиллагсадынхаа оюун ухаанд юу байгааг үл харгалзан, өөрийгөө гаргуунд гаргах хэрэг гарна. Саяхан хэвлэгдсэн Амжилтын дээд 2.0 (John Wiley & Sons, July 2019) номондоо зориулж хийсэн судалгаандаа бид шилжилт хийх нь “амжилтын дээд” гэж эрэмблэгдсэн өөрчлөлт хийх хөтөлбөрийн хугацаанд огт бизнесийн алдагдалгүй компаниудын ажилтануудыг сонгон авч ажиллагсадын сэтгэлгээний төлөвшилтийн шинжилгээ явуулав. Ингэхэд, сэтгэлгээний төлөвшилтөө өөрчлөхөөр цаг хугацаа зарж, ажил эхлүүлсэн компаниудын ажилтанууд, өөрчлөлтийн хөтөлбөрөө наад зах нь “амжилтанд хүрэх” гэж эрэмбэлээгүй компаниудынхаас дөрөв дахин илүү амжилт үзүүлсэнийг тогтоов.

Энэ үзүүлэлт нь сэтгэлгээний төлөвшилтийн өөрчлөх хүчийг илтгэн харуулж байгаа юм. Хүүхэлдэй нь эрвээхий, шанаган хорхой мэлхий болж хувирахын адил хүний нийгмийн системд тэдгээр нь иймэрхүү үр дүнд хүргэхэд тус үзүүлнэ. Энэ үед ажиллагсад, тэдэнд өөрт нь, байгууллагад нь ямар боломж байгааг олж харах шинэ зам нээгдэж, эрвээхий, мэлхий өмнөх дүрс хэлбэртээ эргэж орж чадахгүйн адил тэд тийм өргөн, алс хэтийн төлөвийг олж харахгүй байсан хуучин үедээ хэзээ ч эргэж очихгүй юм. Ийм дүрс хувиралд хүрэхийн тулд удирдагчид эхлээд хүсэл тэмүүлэлийг хязгаарлаж байгаа зүйлсийг таниж мэдээд, тэдгээрийг зөв гольдролд нь оруулж, эцэст нь ажиллагсад урьдын дадал хэвшилдээ эргэж орохооргүй болгох хэрэгтэй. Энэ өгүүлэлд бид уншигчдыг сэтгэлгээний төлөвшилтөө өөрчлөх үйл явцын дундуур дагуулж, эцсийн үр дүн нь яагаад тийм чухал, түүнд хүрэхэд яагаад бэрхшээл саад тулгардаг болохыг онцлон харуулах болно.

Тустай ба саад учруулагч дадал зуршлын уг шалтгааныг олж таних нь

Энэ номонд Бенжамин Зандерийн Манчестер Шуи Компанийн түүхийн тухай Боломж нээх урлаг номондоо эерэг сэтгэлгээний төлөвшлийн ач холбогдлыг хураангуйлан авч үзжээ. 1900-аад оны эхээр алс хэтийн зах зээлд нэвтрэн орох хүсэлдээ хөтлөгдсөн хоёр ганзагын худалдаачин тус бүс нутгийн зах зээлд өөрийн түшиц газраа тогтоохоор илгээгдсэн байна. Хэдэн өдрийн хойно хоёр өөр цахилгаан утас ирүүлжээ. Нэгэнд нь “Нөхцөл байдал аймшигтай. Тэд гутал өмсдөггүй юм байна!”. Нөгөөдөх нь “Гоё боломж, тэдэнд ямарч гутал алга” гэжээ. Нөгөө компани эхний ирүүлсэн цахилгаан утасны дагуу ажил хэргээ явуулсан бол хэрхэх байсныг төсөөлөөд үзээрэй.

Одоо хэдхэн гишгүүр шатны дээр дээврээс дүүжлээстэй байгаа багц гадил жимсийг ширтэн торон дотор суугаа дөрвөн сармагчины үлгэрийг санагдуулах Гари Хамел, С.К. Прахаладнын менежементийн аргын талаар авч үзье. Хүйтэн усаар буудуулахаас айж сармагчингууд хэзээ ч гадил жимсэнд хүрэхээр нэг алхам ч авирахгүй билээ. Хэдэн өдрийн хойно “мартагдсан жимсэнд” хүрэх гэж оролдох огт хэрэгцээгүй гэж үзээд, тэд зөнд нь орхичихсон байна. Хүмүүс өрөөн доторх усны хоолойг зайлуулаад, хажуугаар нь нутгийн сармагчингуудын нэгийг шинээр сольж орхив. Гадил жимсийг хараад тэр авахаар цоройх боловч нийгэмшсэн бусад сармагчингууд усаар буудуулахаас нь урьтаж түүнийг хойш татан суулгаж байв. Шинэ сармагчин цочин самгардаж, эргэн тойрноо харан, авирдаг шатанд хүрэхийг ахин дахин оролдох боловч оролдох бүртээ араасаа чангаалгана. Эцэстээ, шинэ ирсэн сармагчин нэвтрэх нууц түлхүүрийг олж гадил жимсэнд хүрэх арга замын талаар санаа зовинохоо болив.

Дараачийн хэдэн долоо хоногт ирээдүйгээ харагчид нутгийн үлдсэн сармагчингуудыг зайлуулж, хажуугаар нь тэднийг усан буу огт мэдэхгүй сармагчингуудаар сольж орхив. Туршлагын сүүлчээр дээд талд хадгалагдаж байсан гадил жимснүүдийн болц сайхан гүйцэж, усан буу огт үзээгүй сармагчингуудын нэг нь ч үлдэлгүй авирч үзэв. Тэд нар “энэ хавийн гадил жимсэнд бүү хүр” гэх бичигдээгүй дүрмэнд суралцжээ.

Хамел, С.К. Прахалад нарын зохиосон энэ үлгэр нь сармагчин дүрст амьтан судлалын салбараас олж нээсэн жинхэнэ нээлт биш боловч байгууллагын амьдралын түгээмэл үнэнийг үнэмшилтэй, санамжтай хэлбэрээр илт харуулсан, тухайлбал, хуучин менежементийн үхширмэл арга барилд хэвшин тогтсон сэтгэлгээний төлөвшил нь тэднийг бүрдүүлж байгаа одоогийн арга барилаас хол хоцорч, менежементийн шинэ аргаар сольсон ч хэвээр хадгалагдан үлддэг.

Энэ сануулгыг үл хайхран дутуу үнэлж, эрсдэлд орсон бизнесийн гурван жишээг энд татъя. Жишээ нэг: Нэгэн банк үр бүтээлтэй ажиллаж, гүйлгээ хийхдээ амжилт гаргаж байгаа ажилтануудынхаа ажлын арга барил, туршлагын талаар олон асуулт гаргаж өөрчлөлтийн хөтөлбөр хэрэгжүүлэн бусад ажилтанууддаа ашиглуулан нэвтрүүлэх шийдвэр гаргасан боловч энэ санаачлага нь гүйлгээнд бараг нөлөө үзүүлээгүй тул няцаагдсан байна. Хоёрдугаар жишээ: цахилгаан холбооны компани дамжуулах ажилд хяналт тавих маш энгийн зэрэглэл тогтоох систем нэвтрүүлсэн боловч удирдагчид нь одоо хүртэл бүдүүлэг үгтэй зурвас илгээхээс зайлсхийсээр байгаа юм. Эцэст нь: үйлдвэрийн эзэн хурааж хадгалахын оронд хамтын ажиллагааг хөхүүлэн дэмжиж, мэдлэгийн менежементийн технологийн хөтөлбөрт хэдэн зуун саяын хөрөнгө оруулалт хийсэн боловч хэдхэн сарын дараа уг систем балран унасаныг тэмдэглэх ёстой.
Энэ бүх жишээнд хүссэн зорилгодоо хүрэхийн тулд дадал зуршилын өөрчлөлт хийх хэрэгтэйг хүлээн зөвшөөрч компаниуд олон сайхан ажил хийжээ. Энд ухаалаг, шаргуу, зорьсондоо хүрдэг ажилтан урьдын адил ажлаа хийхэд цаг зарцуулах, эсвэл тусгай арга хэрэгсэлийг ашиглах шаардлагагүй юм.

Тухайлбал, банкин дээр хоёр сайн гэж үзэхээр боловч эцэстээ ажлын гүйцэтгэлд саад учруулах сэтгэлгээний төлөвшил нь гүйлгээг хурдасгах шинэ арга хэрэгсэл, сургалтыг үр дүнгүй болгоход хүргэсэн байна. Эхнийх нь “миний ажил бол хэрэглэгчдэд хүссэнийг нь өгөх”, хоёрдахь нь, “би Алтан дүрмээ дагаж хэрэглэгчдээ хүссэнээрээ захирна” гэжээ. Цахилгаан холбоон дээр, ажиллагсад нь “шүүмжлэл – харилцаанд сэв суулгана ” гэсэн маш гүн тогтсон итгэл үнэмшилтэй байсан явдал юм. Үйлдвэрлэлийн компани дээр хүмүүс нь “энэ орчинд, мэдээлэл бол хүч чадал, сайн удирдагч бол хүчтэй удирдагч мөн ” гэсэн тогтсон итгэл үнэмшилтэй байсан явдал болно.

Ямар үр дүнд хүрэв? Гадна талаас нь харж, үйл ажиллагаандаа нэвтрүүлэх гэж оролдсон ажиглагчийн байрнаас хандах дадал зуршилтай байснаас, компанийн удирдлагууд гол шалтгааны үндэсийг олж хараагүй байна. Эцэстээ, гурван байгууллагын өөрчлөлт хийх гэсэн хүч чармайлт урам хугарахад хүргэсэн юм.

Уг шалтгааныг таниж залруулах нь

Нэгэнт сэтгэлгээний төлөвшлийн уг шалтгааныг таниж мэдсэн бол дараагийн алхам нь нэн даруй засаж залруулан, ажилтанууддаа дадал зуршлын учир шалтгаантай сонголт хийх цар хүрээг өргөжүүлэх хэрэгтэй. Ингэвэл, урьд тодорхойлсон ёсоор авгалдай эрвээхий болох адил үр дүн авч ирэх юм. Янз бүрийн итгэл үнэмшил, тухайлбал, банкны дундаж гүйцэтгэх ажилтан урамшсан, өргөн цар хүрээтэй, мэдээлэл сайтай дадал хэвшлийн сонголт хийж чадах уу? Хэрэв тийм бол ямар итгэл үнэмшил вэ? гэсэн асуулт гарна.Тэд өөрсдийнхөө ажилд, үнэн хэрэгтээ бусдад үнэлэмж нэмж “хэрэглэгчдэд хүссэнийг нь өгнө” гэхээс илүүтэйгээр “хэрэглэгчидэд хэрэгцээгээ бүрэн ойлгоход нь туслана” гэдэгт итгэсэн гэж үзэж болно. Бас “Алтан дүрмийн” оронд банкны ажилтанууд ямар “Цагаан алтан дүрэм” баримтлах вэ, гэвэл: бусдад ( банкны ажилтануудаас бусад) хүслийнх дагуу үйлчилгээ үзүүлнэ гэж болно.

Цахилгаан холбооны удирдах ажилтанууд өөрсдийн удирдлагын менежементийн шийдвэр гаргахдаа “чин сэтгэл, хүндэтгэл хоёрыг хослуулж чадвал харилцаанд сэв суулгахгүй, бодитоор, энэ нь хүчирхэг хамт олныг бүрдүүлэх гол тулгуур болно” гэдэгт итгэж байсан бол хэрхэх вэ?. Үйлдвэрийн менежерүүд “цуглуулан дарж байхын оронд мэдээлэлээ хуваалцах нь эрх мэдлийг татах хамгийн сайн арга зам ” гэж бодоцгоодог бол яах вэ?. Ажиллагсад нь нэг нэгнийхээ араас сайн арга барил эзэмшин бусадтайгаа хуваалцахад нь тус үзүүлэх зардал чирэгдэл ихтэй (эцэстээ энэ чухал биш) мэдлэгт суурилсан менежементийн систем компанид хэрэг болохгүй гэж тэд итгэж байсан юм.

Дээр тодорхойлсон залруулах дутагдал бүрд ертөнцийг үзэх үзэлдээ гүнзгий өөрчлөлт оруулах нь чухал байгааг тэмдэглэх хэрэгтэй. Тухайлбал, дурын хэрэглэгч юу хүсэж байна вэ гэх сэтгэлгээний төлөвшлөөс цаашлан тэдэнд чухам яг юу хэрэгтэй байгааг бүрэн дүүрэн ойлгоход нь туслах гэдэг бол хоёрдугаар зиндаанаас шат ахисан хэрэг мөн. Чин сэтгэл гаргах нь харилцааг муутгах биш, харин бэхжүүлдэг гэдгийг хүлээн зөвшөөрөх явдал хохирогчоос ур чадвар эзэмшиж өөрчлөгдсөн болохыг илэрхийлж байна. Мэдээлэлийг цуглуулж хадгалах биш, түүнийг хуваалцаж байвал эрх мэдэл нэмэгдэнэ гэдэг сонголт хийж, жижигээр биш, томоор харж сурах хэрэгтэй.

Олж харж, засаж залруулахын тод жишээ бол гүн үндэслэлтэй байхаас гадна (ертөнцийг үзэх үзэлд гүн өөрчлөлт гарсаныг илэрхийлэх нийтлэг, хэлхээ холбоо сайтай нэр томъёо ашиглах), зөн билиг (хагас ухаарлаас бүрэн ухамсарлах хүртэл дэвжин дээшлэх замаар боломжийг өсгөн харах), ой санамж (тухайн сэдэв өдөр тутмын ажилд хялбар хөндөгдөж, хэлэлцэгдэх), утга төгөлдөр (байгууллагын онцлогтой, “манайд яг таарна!” гэж сэтгэл хөндөхөөр) байх явдал юм.

Ийм маягаар, жижиглэнгийн худалдаачин “сонсон хариу барихаас” (сэтгэлгээний төлөвшилтийн хариу үйлдэл) “таамаглан хэрэгжүүлэхэд” (санаачлага гаргах), гаднаас санаа авч ажлаа сайжруулах хүсэлтэй инженерийн компани хүрэх үр дүнгээ хэт өөдрөгөөр харж, өрсөлдөгчидөө дутуу үнэлж зуршлаа нээн илрүүлж өөрчлөх явдал хамгийн гол зүйл мөн. Энэ компани “ялж дийлэх гэдэг бол тасархай байх” гэсэн сэтгэлгээний төлөвшилд хөтлөгдөн ийм дутагдал гаргаснаа, тэр нь улам жожгирох дадал зуршилд хүргэснийг хүлээж зөвшөөрөхөөс аргагүйд хүргэсэн юм. Суралцагчийн сэтгэлгээний төлөвшилийг өөрчлөх гэдэг нь “илүү ихийг сурч, бусдаас түрүүлж алхвал ялалтанд хүрнэ”, өрсөлдөгчдийнхөө дунд, түүнээс цааш харах шилдэг арга барилыг ажиллагсаддаа суулгаж өгөх ёстой.

Хүний эрүүл мэнд дээр татсан бизнесийн жишээтэй төстэй тул түүний баталгаа болно. Зүрх муутай хүн ямар хэцүү байдгийг бодолцох хэрэгтэй. Ихэнх зүрх судасны өвчтэй хүн тамхи татаж, архи уухаа таягдан хаяж, өөх тосгүй хоол идэж, сэтгэл санаагаа тайван байлгаж, дасгал хөдөлгөөн тогтмол хийвэл үлэмж урт насалж болохыг олон жилийн судалгааны дүнд харуулсан юм. Үнэн хэрэгтээ, олон өвчтөн ийм байх гэж хүч чармайлт гаргадаг. Гэвч үе үед хийгдсэн судалгаанаас үзвэл зүрхний мэс засал хийлгэсэн хүмүүсийн 90% нь хоёр жилийн дотор эрүүл бус дадал зуршилдаа эргэн ордог байна.

Калифорнийн Сан Франциско мужийн Их сургуулийн анагаах ухааны профессор, Урьдчилан сэргийлэх анагаах ухааны эрдэм шинжилгээний хүрээлэнг үндэслэн байгуулагч, декан Орниш өвчтөнийхөө ярианаас сэтгэлгээний төлөвшилтийг тодорхойлон засаж залруулахаар шийджээ. Тэрбээр, “Хэрэв би ийм дадал зуршилтай бол үхэхгүй байх байсан” (айлгах хүч) гэснийг “Хэрэв би ийм дадал зуршилтай бол миний амьдрал баяр хөөрөөр дүүрэн байх байсан” (итгэх хүч) гэж өөрчлөхийг хүсчээ. Тэр, “Ганцаардмал, сэтгэлийн хямралтай гэж байгаа хүмүүс тамхиа хаяж, хооллолтоо өөрчлөвөл урт наслах бөгөөд амьдралын хэв маяг гол шалтгаан биш гэж үзжээ. Сэтгэл мэдрэлийн архаг өвчтэй бол хэн урт наслахыг хүсэх билээ? ”. Хэрэв тэд нар өдөр тутмынхаа амьдралд сэтгэл хангалуун өвдөх өвчингүй, сэтгэл зовох зүйлгүй байвал бие нь хэрхэн сайжирч байна вэ? гэсэн судалгааг тэр хийсэн байна. Энэ судалгаагаар, хэвийн амжилт 10 хувь байдагтай харьцуулж үзвэл, түүний өвчтөнүүдийн 77 хувь нь амьдралынхаа хэв маягт тогтвортой өөрчлөлт гаргаж чаджээ.

Үргэлжлэлийг Хэсэг2-с харна уу.

Эх сурвалж: https://www.mckinsey.com

9 сар 6, 2019

Админ

Зөвлөгөө

Их Британи улс буюу бидний хэлж заншснаар Англи улс нь хүн төрөлхтний оюун санааны манлайлагчдыг бэлтгэж, дэлхий дахиныг илүү сайн сайхан газар болгоход томоохон үүрэг гүйцэтгэдгийг дэлхий дээрх 6 удирдагч бүрийн 1 нь тус улсад боловсрол эзэмшсэн нь гэрчлэх биз ээ. Англи улс ч элчин сайдын яамдуудаараа дамжуулан боловсрол соёл түгээх замаар илүү сайхан ирээдүйг бүтээх хүсэлтэй манлайлагчид, нөлөөлөгчид, шийдвэр гаргагчдыг дэмждэг. Үүний нэг жишээ бол 1 жилийн хугацаанд Англи улсын 100 гаруй их дээд сургуулиас өөрийн хүссэн мэргэжлээр магистрын хөтөлбөрт суралцах сургалтын төлбөр болон шаардлагатай бусад зардлуудыг багтаасан Чэвнинг хэмээх тэтгэлэгийг 36 дахь жилдээ зарлаж 160 гаруй улсын 50,000 гаруй төгсөгчидийг хамруулаад байгаа явдал юм. Харин Монгол улсын хувьд сүүлийн 25 жилийн турш 200 гаран хүн уг тэтгэлэгт хамрагдан дэлхийн хэмжээний боловсролыг эзэмшиж буй бөгөөд Монгол улсын 21 дахь ерөнхий сайд Р.Амаржаргал нь уг тэтгэлэгээр төгсөгчдөөс хамгийн анх улсынхаа ерөнхий сайд болж байснаараа Чэвнингийн төгсөгчдийн онцлох жагсаалтанд тэмдэглэгдэн үлджээ.

2019.09.04-ний үдэш Англи улсаас Монгол улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт элчин сайд Филип Малон 2019-20 оны Чэвнингийн тэтгэлэгт тэнцсэн залуусыг үдэх хүндэтгэлийн хүлээн авалтыг өөрийн гэртээ халуун дулаан орчинд зохион байгуулсанд оролцох боломж гарсан нь миний хувьд төдийгүй үе үеийн Чевнингийн төгсөгчдийн төлөөлөлд харилцаа холбоогоо сэргээж, урам зориг авсан сайхан үйл явдал болсон билээ.

Үдэлтийн арга хэмжээний үеэр элчин сайд болон Монгол улсын БСШУСЯ-ны дэд сайд Г.Ганбаяр нар энэ жилийн тэтгэлэгт тэнцсэн залууст баяр хүргэхийн ялдамд их зүйл сурч ирэн эх орныхоо хөгжил дэвшилд үнэтэй хувь нэмэр оруулж, цаашид 2 улсын харилцаанд олон сайхан эерэг нөлөө үзүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байгаагаа илэрхийлж тэдэнд хүндэтгэл үзүүлж буй нь залуус хойч үедээ ихээхэн итгэл хүлээлгэж буйн тод жишээ мэт санагдсан.
Арга хэмжээ болж буй орчин таатай, найрсаг, халуун дулаан, ялангуяа хотын төвд байрлах элчин сайдын гэрийн ойр орчим нь яагаад ч юм баруун Европд буй мэт мэдрэмж төрүүлсэн мөнх наст модоор хүрээлэгдсэн нов ногоохон цэцэрлэгтэй, дуу чимээгүй, чийг үнэртсэн, хүүхдүүд нь хашаандаа хөгжилтэй, аюулгүй тоглоцгоосон Улаанбаатар хот мөн үү гэмээр байсан нь гайхалтай.

Оролцогчдын хувьд 30-40 орчим Чевнингийн үе үеийн төгсөгчид нь төрөл бүрийн салбарт мэргэшээд ирсэн залуус байсан ба төрийн, хувийн, хөгжлийн бүхий л салбар байгууллагуудад нөлөө бүхий чадварлаг мэргэжилтэнгүүд болсон гэдэг нь тэдний яриа болон биеэ авч явж буй байдлаас анзаарагдсан. Маргаангүйгээр хүн суралцсан улсынхаа соёлын нөлөө эрхэмлэдэг үнэт зүйлүүдийг өөртөө шингээдэг. Англид төгсөгчид нэг л эрхэмсэг, өөрийн эзэмшсэн мэргэжилдээ эзэн нь болсон чадвартай, гаднаасаа энгийн, өөрийгөө дөвийлгөхгүй бусдыг доромжлохгүй цэгцтэй ярьдаг яалт ч үгүй элит хүмүүс байгаа нь тэдний төлөөлөлтэй танилцаж цөөхөн цагийг хамт өнгөрөөхөд бүрэн мэдрэгдсэн.

Миний хувьд гадаадад сурах хүсэлтэй байдаг ч гэр бүл, ажлаасаа төдийлөн сайн өөрийгөө хөндийрүүлж, зохион байгуулж чаддаггүйгээсээ үүдэн ямар ч тэтгэлэгт материал өгч үзээгүй ба цаг хугацаа явахын хэрээр олон тэтгэлэгүүдэд заасан насны хязгаарлалтын шаардлагыг хангахаа болиод байгаа. Харин Чевнинг тэтгэлэгийн хувьд нас хүйс, мэргэжлийн хязгаарлалт тавьдаггүйгээс гадна 1 жилийн хугацаанд зэрэг хамгаалаад ирэх боломжтой болон өмнөх төгсөгчдийн байгаа байдал нь их таалагдсан тул өөрийн компанийн 9 сарын 11-нээс 10 сарын 30-ны хооронд Гадаадад тэтгэлэгээр суралцахад бэлтгэх МенторМе хөтөлбөрөөр өөрийгөө бэлдэн тэтгэлэгийн материалуудаа өгөөд үзье гэсэн бодлыг төрүүллээ. Манай тэтгэлэгт бэлдэх хөтөлбөрийн мэдээллийг ЭНД ДАРЖ дэлгэрэнгүй үзнэ үү. Харин Чевнинг тэтгэлэгийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг ЭНД -с авч одоо нээгдсэн байгаа 2020-21 оны тэтгэлэгт материалиа 2019 оны 11 сарын 6-ны дотор бүрдүүлэн өгч өөрийгөө сориод үзээрэй залуусаа. Дашрамд дурдахад Англи хэлний оноог материал хүлээн авах үед шаарддаггүй тул та бидэнд асар их боломж байна шүү. Арга хэмжээн дээр уулзсан Чевнингийн төгсөгчид чматериалаа өгөөд үзээ, алдах юм юу ч байхгүй тэнцвэл ирээдүйд чинь маш хэрэгтэй, тэнцэхгүй бол дараагийн тэтгэлэгт материалаа өгч тэнцэхэд чинь асар их туршлага болсон байна. Чин сэтгэлээсээ гадаадад сурахыг хүсч буй бол хэд хэдэн удаа тэтгэлэгт материалаа өгч сайжруулаад явж байтал тэнцэх нь цаг хугацааны л асуудал гэж зөвлөж байсныг та бүхэнд дамжуулья. Илүү олон Монгол залуус энэхүү тэтгэлэгт материалаа өгч тэнцэн эх орон цаашлаад дэлхийн хөгжилд хувь нэмрээ оруулж амьдарч байсан ул мөрөө үлдээгээсэй гэж чин сэтгэлээсээ хүссэн тул энэхүү тоймыг та бүхэнд цаг гарган бичин хүргэж буйдаа баяртай байна.

Амжилт хүсье 😊

 

Хоёр талын худалдаа, нийлүүлэлтийн сүлжээн дэх хөгжлийн орон зай. Крис Девоншир Эллис

Хятад, Энэтхэг болон Зүүн өмнөд азийн бусад орнуудтай өргөн цар хүрээтэй худалдаа эрхэлдэг АСЕАН-ны гишүүн орнууд Евро-Азийн Эдийн Засгийн Холбоо, ялангуяа Орос улстай хоёр талын худалдаа, үйлчилгээг нэмэгдүүлж, өөрчлөлтийн эхлэлийг тавив.
Евро-Азийн Эдийн Засгийн Холбоо (ЕАЭЗХ) нь Армени, Беларусь, Казакстан, Киргизстан, Орос улс оролцсон худалдааны эвсэл юм. Тэр эвсэл нь холимог бүлэглэлийн хэлбэрээр байгуулагдсан боловч уг Эдийн засгийн холбоо (ЭЗХ)- ны хил хязгаараас Хятад улсын хил хүртэл зайлшгүй өргөжин тэлэх геополитик, худалдааны том ач холбогдолтой. Барууныханы тогтоосон хориг нь Оросын эдийн засагт таагүй нөлөөлж, ЭЗХ-той тогтоосон Оросын уламжилалт худалдаанд хүлээлт үүсгэсэн өнөө үед ЕАЭЗХ ба АСЕАН-ны хоорондын харилцааг хөгжүүлэх явдал чухал үүрэгтэй. Уг хоригтой холбогдуулан тогтоосон харилцаагаа хөгжүүлэх далд хэрэгцээ Орос улсад гарч байна. Ингэснээр ОХУ олон эх үүсвэр ашиглах боломжтой болно.
АСЕАН бол чухал худалдааны түнш бөгөөд түүний нэг баталгаа нь Вьетнам улстай амжилттай худалдаа хийж, гурван жилийн өмнө ЕАЭЗХ-той чөлөөт худалдааны хэлэлцээр (ЧХХ) байгуулсаны дараа Оросын хөрөнгө оруулалт үлэмж нэмэгдсэн явдал юм. Үүнээс гадна ЕАЭЗХ нь Зүүн өмнөд азийн орнуудын бараа таваарыг Европ руу гаргах гарц нээх боломжтой.

АСЕАН ба ЕАЭЗХ-ны үндсэн статистик үзүүлэлтүүдийг харьцуулвал:

Хүн ам зүйн талаасаа АСЕАН-ны гишүүн орнууд голдуу жижиг үйлдвэрлэгчид байгаа бол ЕАЭЗХ-ны эвсэлийн орнууд АСЕАН-аас нэг хүн амд ногдох ДНБ-ээс үлэмж давж, ЕАЭЗХ-ны зах зээлд худалдан авах мөнгө хангалттай их эргэлдэж байгааг харуулж байна. Урьд хэлсэнчлэн, Барууны хоригын улмаас ЕАЭЗХ-нд ч бас далд хэрэгцээ маш их байгаа юм.
ЕАЭЗ-ийн Холбоо нь бас Хятад улстай ЧХ-ны хэлэлцээртэй тул төрөлжсөн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх боломжтой. Ажил хэрэг болох хүртэл бид дахин 12-оос 18 сар хүлээх хэрэгтэй байна. Тэр үед Хятадын бараа бүтээгдэхүүнийг ЭЗХ-ны хил рүү тээвэрлэж, татваргүй оруулах болно.

АСЕАН-ны гишүүн орнууд хэдэн жилийн өмнө Хятадтай байгуулсан ЧХХэлэлцээрийн урьдчилсан нөхцөл тодорхой болсон. Бусад АСЕАН-ны гишүүн орнууд ЕАЭЗХ-той аль эрт ЧХХ байгуулж эхэлсэн бөгөөд энд Сингапур, Индонез, Камбож, Тайланд илүү идэвхтэй оролцож, Малайз, Филиппин сонирхолоо илэрхийлж, уг асуудлыг судалж байна. Энэтхэг нь АСЕАН-тай ойр ажилладаг өөр нэг улс бөгөөд улмаар ЕАЭЗХ-той ЧХХэлэлцээр байгуулах яриа хэлцэл эхлүүлсэн. АСЕАН нь өөрөө бас АСЕАН- ЕАЭЗХ-ны хооронд ЧХХ хийх боломжийг судалж байгаа билээ.
Өөрчлөлт, боломжууд газар дээр бууж ирж байгаа нь илэрхий болов. Эдгээр олон төрлийн ЧХХэлэлцээрт ЕАЭЗХ-той гарын үсэг зурвал АСЕАН ба ЕАЭЗХ-ны орнуудад ханган нийлүүлэлтийн шинэ сүлжээ, бүтээгдэхүүний чадамжийг хөгжүүлэх, хүн амын хөдөлгөөн, хоёр эвслийн эдийн засгийн ерөнхий хөгжлийн талаар мэдэгдэхүйц өөрчлөлт гаргах нийтлэг дүр зураг харагдаж байна.

Орос улс нь ЕАЭЗХ-ны нэг гол гишүүн, бас хэлэлцээрийн ширээнд сууж АСЕАН-тай яриа хэлэлцээр явуулдаг учир Зүүн өмнөд Азийн хөгжлийн механизмыг илүү ойлгодог. Зүүн Өмнөд Азийн нэгдсэн чуулган, бусад орнуудыг оролцуулсан АСЕАН-ы бүс нутгийн форум зэрэг АСЕАН-ы тэргүүлдэг олон талт механизмын үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцогч мөн.
Түүний зэрэгцээ, АСЕАН нь ЕАЭЗХ-ны гол түнш Европын Эдийн Засгийн Хороотой өнгөрсөн оны арван нэгдүгээр сард Эдийн засгийн хамтын ажиллагааны Ойлголцолын меморандумд гарын үсэг зурсан. Тэрхүү баримт бичигт гаалийн хяналт шалгалт, цахим арилжаа, техникийн зохицуулалтууд, худалдаа, хөрөнгө оруулалт, санхүү, бичил бизнес ба ЖДҮ дэмжих талаар нарийвчлан тусгасан байна. АСЕАН нь өөрөө бас ЕАЭЗХ- той бүрэн ЧХХ байгуулах бололцоотой гэж үзэж, АСЕАН, ЕАЭЗХ-ны ЧХХэлэлцээр байгуулах саналын талаарх судалгааны ажлыг саявтар эхлүүлсэн.

Ханган нийлүүлэлтийн сүлжээ нь АСЕАН-ны ирээдүйд хэр зохимжтой вэ? Энэ нь үр дүнтэй болох талаар доорх зургаас харж болно.
Худалдсан бараа таваарын нэр төрлийг доорх жишээгээр авч үзэж болно:

АСЕАН-ны орнууд ЕАЭЗХ-ноос хийсэн хамгийн их 10 импортын бүтээгдэхүүн (мян.Ам.долл)

АСЕАН-аас ЕАЭЗХ-нд хийсэн хамгийн их 10 экспортын бүтээгдэхүүн (мян.ам.долл)

Худалдааны цар хэмжээ их өргөн, АСЕАН-ны гишүүдээс Оросыг оролцуулан ЕАЭЗХ-ны зах зээлд экспортоор нийлүүлсэн бараа таваарын нэр төрөл илүү олон болох нь тодорхой байна.
Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын хувьд харьцангуй бага, ЕАЭЗХ-ны гол гишүүн Казахстан, Орос улсууд хамтдаа, голдуу газрын тос, байгалийн хий, аялал жуулчлалын салбарт 15.4 тэрбум ам.доллар оруулжээ. Хариуд нь, АСЕАН-ны гишүүн Малайз, Сингапур, Тайланд, Вьетнам улсууд ЕАЭЗХ-нд голчлон хүнс,хөдөө аж ахуй, тамхинд 3.9 тэрбум орчим ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийж, тэргүүлж байна. Гэхдээ энд бас зарим онцлог бий. АСЕАН-нд саяхан элсэн орсон Вьетнам улс ЕАЭЗХ-тай гуравдахь жилдээ хэрэгжиж байгаа бүрэн чөлөөт худалдааны хэлэлцээртэй, голчлон Оросын хөрөнгө оруулалт Вьетнам орж, одоо 10 тэрбум орчим ам.долларт хүрэв. Тайланд улс бас Оросын мөнгөнөөс ашиг хүртэж, Оросын жуулчдын тоог нэмэгдүүлэн татсаар байна. Тэдгээрийн зарим нь тус орны хөрөнгө, жижиг бизнест орж, энэ нь Энэтхэгийн Гуа, Шри ланкын бүс нутгийг оролцуулан Зүүн өмнөд Азийн хэмжээнд нийтлэг үзэгдэл болов. Иймэрхүү хандлага цаашдаа АСЕАН-ны орнуудын хэмжээнд тархах болно. АСЕАН-ны орнуудад бизнесийн үйл ажиллагаа явуулж, Оросын хөрөнгө оруулалтыг татахад бэрхшээл их бий. Тавьсан хоригын улмаас компаниудыг хар дансанд орсон эсэхийг шалгана.

Стандарт, дүрэм журмыг мөрдөхтэй холбоотой хэрэг явдал нилээд түвэгтэй хэвээр байна. Гэвч, АСЕАН худалдаа арилжаанд илт муугаар нөлөөлөхгүй, тэр харин бизнес хийх, бизнес дэх улс төрийг таслан зогсооход дэмжлэг үзүүлдэг, мөн Вашингтон DC тус бүс нутагт дарамт шахалт бага үзүүлдэг юм. Хүнд сурталын гүүрийг гатлахын зэрэгцээ, худалдааны хэлэлцээрээ дуусгаж, АСЕАН ба ЕАЭЗХ-ны худалдааны түншлэл байгуулах ажил шууд бүтэх ч ажил мэдээж биш. Одоо хийгдэж байгаа Худалдааны протокол боловсруулах ажил нь юуны өмнө хязгаарлагдмал арилжааг өргөтгөх боломж өгнө. Өмнө өгүүлснээр хоёр талд Хятадын оролцоо мэдэгдэхүйц их байгаа нь шинэ хангамжийн сүлжээ хөгжүүлэх таатай нөхцөл болно. Ингэвэл, АСЕАН-ны орнууд ба Орост ашиг, боломж, хоригийн шалтгааныг олох, хоёрдох үйл ажиллагаагаа эхлүүлэх хүсэл бүхий бизнесийн компаниудад сайнаар нөлөөлнө.

Сонирхогч орнууд, АСЕАН-ны гишүүд, мөн Орост өөрт нь баян чинээлэг, гүйлгээ сайтай, хялбар нэвтрэх зах зээл хэрэгцээ ихтэй бол Беларусь нь Зүүн Европ руу, цаашдаа Европын холбоо, Армени болон Кавказын бүс нутагт бүхэлд нь нэвтрэх сонирхолтой байгаа юм. Казакстанд газрын тос, байгалийн хий голчлох боловч зах зээлд дунд давхрагын хэрэглэгчид нэмэгдэж, Ази тив рүү, Дорнод Оросын бүс нутагт гарах эрмэлзэлтэй. Орос болон ЕАЭЗХ-ны гишүүн бусад улсуудад одоо үед АСЕАН дахь Вьетнам, Индонез, Филиппины зах зээл хамгийн сайн аз туршилт болж, Сингапур улс бүс нутгийн санхүү, үйлчилгээний төв зангилаа болж байна.
Эдгээр орнуудыг дэлхийн хэмжээнд бизнес хийхээд хамгийн таатай нөхцөлөөр үнэлснийг үзвэл:
ЕАЭЗХ ба АСЕАН-ны орнуудад хялбар бизнес хийх үнэлгээ (Нийт 100 онооноос)

Товчхондоо, өнгөц харвал, ЕАЭЗХ ба АСЕАН-ны хоорондын эвсэлд илэрхий саад бэрхшээл алга гэж үзэж болохоор байна. Гэвч урьд өмнө эдгээр орнууд хоорондоо маш их алсдагдсан байдлыг бага анхаарч ирсэн байна. Гэвч, бараа таваарын хоёр талын худалдаа тэнцвэржилт сайтай, Бүс-Зам санаачлагын үр дүнд дэд бүтэц сайн хөгжиж байгаа нь хоёуланд нь эерэг нөлөөтэй байна. Азид гадаадын хөрөнгө оруулалт хийх, АСЕАН-аас ЕАЭЗХ-нд, мөн Хятад, Энэтхэгт, өөр бусад газарт ханган нийлүүлэлтийн сүлжээ бий болгох, шилжилт хөдөлгөөнийг шалгах гээд хийх ажил олон бий. Ингэхэд зардал хэмнэх, мөнгө босгох явдал эхний ээлжийн талбар болно. ЕАЭЗХ ба Оростой ажил хэрэг явуулах таны “хийх ажлын” жагсаалтанд АСЕАН-ны бизнес, ханган нийлүүлэлтийн сүлжээ байгуулах талаар тусгагдсан уу? гэдэг асуулт гарна. Учир нь тэрхүү эвсэлийг үүсгэн байгуулахад гарах өөрчлөлтийг шалгах, хэрэгжүүлэхэд мөнгө босгох хэрэгтэй бөгөөд энэ ажил одоо хийгдэж байна.

 

 

Эх сурвалж: https://www.aseanbriefing.com

Гадаадад суралцан чанартай боловсрол эзэмшиж, илүү өөртөө итгэлтэй, хийсэн бүтээсэнтэй, тогтвортой ажил хөдөлмөр эрхлэх хүсэл, хэрэгцээ залуучуудад маш өндөр байдаг. Гэтэл өөрийгөө голон хаанаас, юунаас эхлэхээ мэдэхгүй явсаар цаг хугацаа болон урам зоригоо алдан нэгэн хэвийн амьдралын голдиролд ордог өрөвдөлтэй байдал Монгол залуусын дунд маш түгээмэл байна. Хэрвээ танд хэзээ нэгэн цагт гадаадад суралцъя гэсэн хүсэл мөрөөдөл байсан магадгүй одоо ч байгаа хэвээрээ бол эхлэлийн алхмаа хийн манай ГАДААДАД ТЭТГЭЛЭГТЭЙ СУРАЛЦАХАД ӨӨРИЙГӨӨ БЭЛДЭХ MentorMe – Study Abroad: ганцаарчилсан хөтөлбөр-т хамрагдаад үзэхийг зөвлөж байна.

Учир нь системтэйгээр өмнө нь тэтгэлгээр, гадаадын шилдэг их дээд сургуулиудад суралцаж төгссөн туршлагатай, чадварлаг менторууд танд тактикийн зөвлөгөө өгч, чиглүүлэн цаг хугацаа, мөнгө санхүү болон хүч хөдөлмөрөө хэмнэх боломжийг олгож болно.

Хөтөлбөрийн давуу талууд:

  • Өөрийгөө таних, зорилгоо зөв тодорхойлох арга тактикуудыг ашиглах
  • Өөрийн сонирхож буй тэтгэлэг болон сургуулийг төгссөн ментортой ажиллах
  • Хэд хэдэн туршлагатай ментортой хамтарч ажиллах
  • Богино хугацаанд хүссэн үр дүндээ хүрэх
  • Ментортойгоо цагаа тохирч өөрийн хувийн амьдралд хэт ачаалал үүсгэхгүй байх
  • Хаа нэгэн газар луу заавал очих гэж түгжрэлд хамаг цагаа үрэлгүй онлайнаар холбогдох
  • Бидний хамтран ажилладаг сургалтын төвүүдийн ерөнхий Англи хэлний болон IELTS-н хөтөлбөрүүдэд хөнгөлөлттэй суух эрхтэй болно

Та долоо хоногт 2-3 цаг ментороос чиглүүлэг авч өдөрт 1-2 цагийг менторын зөвлөсний дагуу гэрийн даалгавраа хийснээр өөрийн мөрөөдлөө биелүүлж тэтгэлэгт хамрагдах боломжтой.

Хөтөлбөр маань оролцогчийн хэрэгцээ шаардлагад тулгуурлан 1, 2, 3, 4 сараар үргэлжлэх боломжтой. Хөтөлбөрт ЭНД дарж бүртгүүлнэ үү.

 

Дасгал, дадлагууд

Хөтөлбөрийн хугацаа / Үргэлжлэх хугацаа

1 сар

2 сар

3 сар

4 сар

1

Хөтөлбөрийн танилцуулга, хөтөлбөрт үр дүнтэй хамрагдах нь

0.5

0.5

0.5

0.5

2

Хувь хүний зорилго тодорхойлох

3.5

6

10

14

3

Хөтөлбөр, сургуулиа сонгох

1

1

4.5

6

4

Цагийн менежмент, бэлтгэлийн хуваариа гаргах

1

1

2

2.5

5

Оновчтой сайн CV бичих

1

1

3

6

6

Оновчтой сайн эссе бичих

3

4

10

16

7

Оновчтой сайн тодорхойлох захидал авах

1

2

3

4

8

Ярилцлагад бэлдэх

1

1.5

2

4

9

Суралцах газраа очихоосоо өмнө бэлтгэх зүйлс

0

1

1

1

Нийт цаг

12

18

36

54

Холбоо барих 

Хаяг: Мэдээлэл технологийн үндэсний парк, 304 тоот
Утас: 7018-7071, 8003-5409
И-мэйл: info@educated.mn

ХУВЬ ХҮНИЙ ЭЕРЭГ ӨСӨЛТ, ХӨГЖЛӨӨР ДАМЖУУЛАН ГЭР БҮЛИЙГ, ХАМТ ОЛНЫГ, ЦААШЛААД НИЙГМИЙГ ӨӨРЧЛӨХ БОЛОМЖТОЙ

Та бидэнд өөрийнхөө тухай товчхон танилцуулаач?
Намайг Бам гэдэг. Би хувь хүний эерэг өсөлт хөгжил, байгууллага хамт олны уусал, зөв зохицлын чиглэлээр сургалт хөтөлбөр дээр ажиллаад маш удаж байна. 2017 оноос би Lifekite компаниа байгуулаад 3 жилийн хугацаанд 3 өөр улс оронд байгууллага болон хувь хүнд чиглэсэн өөрчлөлтийг бий болгох хөтөлбөрүүдийг амжилттай хэрэгжүүлж байна.

Та Монголд хэд хэдэн удаа ирж хувь хүний хөгжлийн чиглэлийн хөтөлбөрүүдийг цөөн тооны хүмүүст зориулж хэрэгжүүлж байсан. Харин энэ удаа яагаад олон нийтийг хамрахаар шийдсэн бэ?
Lifekite нь эерэг, эрс өөрчлөлтөд чиглэсэн хөтөлбөрүүдээрээ дамжуулан хувь хүн бүрт өөрийгөө бүрэн танин мэдэх, эрч хүч, хайр халамжийг өгөх зорилготой. Хувь хүн гэдэг гэр бүлийг, хамт олныг, цаашлаад нийгмийг бүрэлдүүлдэг учир хувь хүний эерэг хувьсал өөрчлөлтийн хөтөлбөрүүдээрээ дамжуулан бид эерэг, хүчтэй, хайр энэрэлээр дүүрэн нийгмийг цогцлооход хувь нэмрээ оруулах зорилготой. Иймдээ ч энэ удаа илүү олон Монголчуудад манай хөтөлбөрт хамрагдах боломжийг олгож байгаа.

Хувь хүний амьдралын тэнцвэртэй байдал яагаад чухал вэ? Бидэнд ямар өөрчлөлтүүд өгдөг вэ?
Бид хугацаа нь тулсан ажлууд болон өдөр тутмын үйл хөдөлгөөндөө анхаарал хандуулж, амьдралдаа хамгийн чухалд тооцогддог зүйлүүдээ мартчихсан байдаг. Бид зүрх сэтгэлтэйгээ холбогдох мөчид өөрсдийн хамгийн үнэ цэнэтэй зүйлээ эргүүлэн олж авдаг. Энэ нь гэхдээ нэр хүнд, ололт амжилтын тухай биш юм шүү. Энэ нь заавал нүдэнд харагдахуйц зүйл ч байх албагүй.
Харвардын их сургуулийн судалгаагаар хамгийн аз жаргалтай, хамгийн урт, үр дүнтэй, эрүүл амьдрал нь эерэг сайхан харилцааг өөртөө бий болгож хөгжүүлсэн хүмүүст байдаг гэсэн байна. Бид өөрсдийн жинхэнэ үнэ цэнээ эргүүлэн олж авах нь бидний өдөр тутмын амьдралыг илүү утга учиртай болгодог.

Улаанбаатар хотод хувь хүний хөгжлийн чиглэлээр маш олон хөтөлбөрүүд хэрэгжиж байна. Lifekite-ийн хөтөлбөрүүд харин энэ бүгдээс юугаараа онцлог вэ?
Улаанбаатарт гэлтгүй Азид хэрэгжиж буй ихэнх хөтөлбөрүүд нэгэн хэвийн, лекц зонхилсон, тодорхой дүрэм журамд баригдсан байдаг. Lifekite-ийн хөтөлбөрүүд оролцогчдоо өөрсдөөр нь шинэ дадал, бодлыг туршуулж, тархины үйл ажиллагаатай холбоотой дасгал хийлгэж, инээлгэж, уйлуулж хүний бүх мэдрэхүйг ажиллуулдагаараа үр дүн ердийн ижил төстэй хөтөлбөрүүдээс хэд дахин илүү байдаг.

FlowxUlaanbaatar, UnboundedxUlaanbaatar 2 хөтөлбөрийн ялгааг тайлбарлаж өгөөч.
Энэ 2 хөтөлбөр хоёулаа хувь хүний эерэг, эрс хувьсал өөрчлөлтөөр дамжуулан баланстай амьдрал, түүнийг дагаад эрүүл бие, хувийн болон ажлын талбартаа алинд ч чин сэтгэлийн сайхан харилцаа, амжилттай карьер, утга учиртай, тод томруун амьдралын зорилготой байхад тусална.
FLOW нь илүү олон хүнд нэг зэрэг хүрэх амьдралын дасгалжуулалттай таныг танилцуулах, үр дүнг нь танд мэдрүүлэх хөтөлбөр бол Unbounded нь илүү гүнзгий түвшний цөөн хүнтэй, амьдралаа дараагийн түвшинд нь гаргахыг хүсч буй хүмүүст илүү тохиромжтой.

Эдгээр хөтөлбөрт хэрхэн хамрагдах вэ?
Манай Монгол дахь албан ёсны төлөөлөгч болох Educated-ийн хамт олонтой 99990572, 99630298, 70187071 дугааруудаар холбогдох буюу эвент хуудсуудад маань зочлон илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл аваарай.

Та бүхэнтэй уулзахыг тэсэн ядан хүлээж байна.

FLOWxULAANBAATAR дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах бол ЭНД дараарай!

UNBOUNDEDxULAANBAATAR дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах бол ЭНД дараарай!

Эх сурвалж: http://www.ub.life

Амьдрал биднээс бүх зүйлд тэнцвэртэй байхыг шаарддаг. Тэгж чадаагүй тохиолдолд бүтэлгүйтэл биднийг ойрхон отож байдаг. Бид үргэлж л амьдралынхаа алсын хараа, өмнөө тавьсан зорилгодоо хүрэхийн тулд зогсолтгүй урагшлан тэмүүлэхийн хажуугаар амьдралыг тань бүрдүүлж буй бүх л хэсгүүдийг тэнцвэртэй авч явахаар чармайдаг.

Хэрвээ бидний амьдралын аль нэг хэсэг бидний хүч энергийг тэнцвэргүйгээр сорж эхэлвэл амьдралын бусад хэсгүүд маань яаралтай өөрчлөлт шинэчлэлт хийхийг шаарддаг. Энэ үед бид бүх зүйлийг хяналтандаа байлгах нь бүү хэл амьдралын тэнцвэрээ дахин бий болготлоо хүлээснээсээ гарч урагшилж чадалгүй гацчихдаг. Иймд бид хүч энергиэ хэтэрхий их зарцуулаад байгаа зүйлсийг таньж мэдээд, хяналтандаа авч, өөрийн хүч энергиэ амьдралынхаа хэсэг бүрт тэнцвэртэйгээр хуваарилах хэрэгтэй.

Үүнийг бидний төлөө өөр хэн ч хийж өгч чадахгүй гэдгийг гүн гүнзгий ухамсарлах хэрэгтэй. Хэн ч бидний өмнөөс сэтгэн бодож, амьсгалж, аливааг мэдэрч, харж, туршлага хуримтлуулж, хайрлаж эсвэл үхэж чадахгүй. Тэгэхээр амьдралаа бүх л талаар тэнцвэртэй авч явж чадах эсэх зөвхөн биднээс өөрсдөөс маань л шалтгаална. Бид харин шийдэмгий л байх ёстой.

Гэхдээ яаж? Юунаас эхлэх вэ? Та өөртөө зориудаар цаг гарган, өөр юунд ч сатааралгүй өөртөө, өөрийн амьдралдаа үнэлэлт, дүгнэлт өгөх хэрэгтэй. Бидний тэнцвэртэйгээр авч явахаар чармайж буй амьдралынхаа доор дурдсан бүх л хэсгийг нэг бүрчлэн авч үзэх хэрэгтэй. Үүнд таны гэрлэлт, гэр бүл, мөнгө санхүү, эрүүл мэнд, нийгмийн хүрээлэл, оюун санааны хөгжил, сэтгэлийн хатуужил зэрэг багтана.

Бид дээрх бүх л хэсэгт хангалттай хэмжээний хүч энерги зарцуулж чаддаг билүү? Эсвэл бид нэг тал руугаа хэт хазайгаад, нөгөө талаа орхигдуулаад байна уу? Тэгвэл доор та бүхэнд амьдралаа тэнцвэртэй авч явах аргуудыг хуваалцъя:

1. Амьдралаа яг одоо байгаагаар нь дүгнэ

Амьдралаа яг байгаагаар нь бодитоор үнэлж, дүгнэх нь бид амьдралдаа хүссэн өөрчлөлт шинэчлэлтээ хийх хамгийн эхний алхам юм. Танд бие бялдарын хувьд ядарч цуцсан, эсвэл оюун санааны хувьд зогсонги байдалд орсон бүр эсвэл итгэлтэй, ойр дотны хүн байхгүй ганцаардсан мэдрэмж төрдөг үү? Та өөрийгөө ажлын хэнээтэй нэгэн гэж боддог уу? Танд дотоод хүнээ илүү хүчирхэгжүүлэх хэрэгтэй санагддаг уу? Та дээрх асуултуудын аль нэгэнд тийм гэж хариулсан бол таны амьдралын тэнцвэр алдагдсан байх магадлал өндөртэй.

2. Амьдралаа тэнцвэртэй болгох шийдвэрийг ухамсартайгаар гарга

Бодит байдлыг өөрийн шийдвэрийнхээ суурь өгөгдөл болгох нь бид өөрсөддөө тэнцвэрт амьдралыг бий болгох хоёр дахь алхам юм. Тэнцвэрт амьдралыг бий болгосноор бид амьдралын хэтийн зорилго, зорилтууддаа стресс бухимдал багатайгаар хүрэх боломжийг бүрдүүлдэг. Тэгэхээр бид ухамсартайгаар тэнцвэрт амьдралыг бий болгох шийдвэрийг гаргах ёстой.

3. Гаргасан шийдвэрээ гүйцэлдүүлэх төлөвлөгөөгөө минут, минутаар гарга

Бид бүгдээрээ л ямар нэгэн зүйлийг байнга л мартаж байдаг. Та шинэ он эхлэхэд нэгдүгээр сард гаргаж байсан төлөвлөгөөнүүдээ бүгдийг санаж байна уу? Гаргасан шийдвэрүүдээ өдөр бүр, минут минутаар хянан, нягталснаар бид хүссэн өөрчлөлтөө хийх нөхцлийг бүрдүүлдэг болохоос бүх зүйл нэг шөнийн дотор өөрчлөгдөнө гэж бодвол санасны чинь гарз.

4. Амьдралынхаа хэсэг тус бүрээр зорилтууд тавь

Таны хүрэхийг хүсч буй гол зорилго чинь тэнцвэртэй байдал гэдгийг санаж амьдралынхаа бүх хэсэгт биелэгдэхүйц, хэмжигдэхүйц зорилтууд тавь. Таны зорилтууд дараах хэсгүүдийг хамрах хэрэгтэй.
• Таны бусадтай харилцах харилцаа
• Таны биеийн эрүүл мэнд
• Таны дотоод сэтгэлийн хүч
• Таны оюун ухааны хөгжил
• Таны ажил
• Таны мөнгө, санхүү

5. Эрсдэл хүлээхдээ бэлэн бай

Өөрөө өөрсдийгөө үнэлж дүгнээд, өөрчлөлтийг хийх эрсдэл хүлээх нь бидний амьдралыг сайжруулаад зогсохгүй таныг илүү эрч хүчтэй, амьдралын утга учраа илүү ухамсарлан урагшлахад тань тустай. Тэнцвэртэй амьдралын ач тусыг ойлгох нэг хэрэг. Гаргасан шийдвэрээ гүйцэлдүүлж, амьдралдаа өөрчлөлт шинэчлэлт хийх нь эрсдэл гаргахын гол утга учир билээ.

6. Өөртөө өдөр бүр үнэлэлт, дүгнэлт хийж бай

Бид амьдралдаа хийхээр зорьж буй өөрчлөлтүүд маань хэр ахицтай байгааг өөрсдийнхөө байр байдлыг тогтмол хянахгүй бол мэдэх боломжгүй. Таны гаргасан шийдвэрүүд хөдлөшгүй зүйл биш шүү дээ. Хэрвээ ямар нэгэн зүйл явцгүй санагдвал шийдвэрээ өөрчлөх зоригтой бай. Өөртөө өдөр бүр чимээгүй бясалгал хийх, амрах, өөрийгөө “хянан шалгах” цаг гаргаж бай.*

Та бүхэнд маш таатай нэгэн мэдээ дуулгахад бид та бүхнийг тэнцвэртэй, үр бүтээмж өндөртэй амьдралыг цаг алдалгүй, үр дүнтэйгээр цогцлооход тань туслах үүднээс олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн амьдралын дасгалжуулагч Bam Santiago-г Улаанбаатар хотноо дахин урьж түүний Хувь хүний цогц хөгжлийн Unbounded 2 өдрийн хөтөлбөрийг 11-р сард Англи хэлээр (орчуулгагүй), мөн Монгол орчуулгатайгаар 2 удаа зохион байгуулах гэж байна.

Unbounded хөтөлбөрийн оролцогчдын сэтгэгдлээс хуваалцъя.


* Эх сурвалж: https://www.success.com/6-tips-to-create-a-balanced-life/

Дэлхийн хүн амын 50%, дэлхийн нийт ДНБ-ий 40% харъяалагдаж буй Азийн зах зээл хэзээ, хэзээнээс илүү холч хараатай бизнесийн лидерүүд, хэдэн зуун жил оршин тогтносон үндэстэн дамнасан корпорациудыг татах хүч болсоор байна. Олон улсын бизнесийн хөгжлийн энэхүү чиг хандлагатай бизнес эрхлэгч таныг хөл нийлүүлэн алхахад туслах хоёр чухал стратегийг дор хуваалцъя.

Харилцан ойлголцол, хамтын ажиллагаанд суурилах 

Монголчууд оюуны чадамж (IQ)-аараа дэлхийн хаана ч, ямар ч салбарт хөл нийлүүлэн алхах боломжтой гэдгийг бид бодитоор харж, сонсож, суралцаж, урамшиж урагшилж яваа билээ.
Дэлхийн өнцөг буланд мэргэжлээрээ амжилттай ажиллаж, амьдарч буй Монголчуудын талаар iToim сэтгүүлийн Дэлхийн Монгол булангаас унших боломжтой.
Харин бид нэгдэн баг болж ажиллах, нэгнийхээ сул талыг нөгөөгийнхөө давуу талаар нөхөх, нэгэндээ итгэл хүлээлгэх, хамтдаа хөгжих чадварууд (EQ)-аа илүү хөгжүүлэх шаардлагатай байгаа. Хэдэн зуун жил бие, биеэ даан, байгалийн хүчин зүйлээс өөр юунаас ч хамааралгүй амьдарч, амиа авч яваад дадчихсан, тэрхүү дадал нь ухамсарт нь сууж, улмаар генийн түвшинд тогтож, дараа дараагийн үр удам нь тодорхой хэмжээгээр өвлөж авсаар өдийг хүрсэн Монголчууд маань 21-р зууны дэлхий ертөнцтэй хөл нийлүүлэн алхахын тулд дээрх EQ чадваруудаа ухамсартайгаар, зорилготойгоор хөгжүүлэх шаардлага улам хурцаар тавигдаж байна.
Энэхүү нэгдэх, нийлэх, нэгнээ дэмжих, нөхөн ажиллах, хамтдаа хөгжих хэрэгцээ шаардлагууд зөвхөн нэг улсаар хязгаарлагдахгүй, бүс нутаг, дэлхийн хэмжээнд бүхий л чиглэлд яригдаж, зарим чиглэлд амжилттай хэрэгжиж байгаагийн нэг жишээ нь дэлхийн бараг бүх орон нэгдэн орсон, 2030 оноос өмнө дэлхий нийтээрээ хангах Тогтвортой хөгжлийн 17 зорилго , түүнтэй холбогдох төсөл, хөтөлбөрүүд билээ.
Харин Азийн орнуудад бизнесээ өргөжүүлэх эрмэлзэл, зорилготой бизнесүүдэд чиглэсэн харилцан ойлголцол, хамтын ажиллагаанд суурилсан нэгэн байгууллага бол Азийн Бизнесийн Холбоо буюу Doing Business in Asia Alliance юм. Тус байгууллага дараах үндсэн функцүүдтэй:

  • Бичил, жижиг, дунд, гарааны бизнесүүд (MSMEs)-ийг гадаад зах зээл дэх хамтрагчид, стратегийн хөрөнгө оруулагчидтай холбох;
  • Азийн орнууд руу бизнесээ өргөжүүлэхэд нь туслах, зөвлөх, хамтрах;
  • Тухайн зах зээлийн талаарх бодит мэдээллээр хангах;
  • Бизнесийн аялал, хөтөлбөрт хамруулах зэрэг болно.

Тус байгууллага дээрх үйл ажиллагаануудыг хэрэгжүүлэхдээ Азийн бусад орон дахь өөрийн албан ёсны төлөөлөгчөөрөө дамжуулан, хамтран, харилцан ашигтай, хялбар процедурын дагуу ажилладаг ба одоогоор Филиппин, Камбож, Непал, БНХАУ (Хонг Конг), Монгол зэрэг 5 оронд албан ёсны төлөөлөгчтэй ажиллаж байна.

Хурдтай боловч хүлээцтэйгээр урагшлах
Нийтлэлийн эхний графикаас 2025 он гэхэд дэлхийн хөгжлийн төв Ази тив болох тухай тодорхой харж болохоор байна. Тэгвэл та бидний хаяанд ирж буй энэхүү томоохон өөрчлөлт, үсрэнгүй хөгжил, хэмжээлшгүй боломжоос хэрхэн хүртэхээ та, танай байгууллага тооцож, төлөвлөж амжсан уу?

Үгүй бол, таныг тооцоолол, төлөвлөгөөгөө бодитоор хэрэгжүүлэхэд юу садаа болж буйг дүгнэж шинжилж үзэхийг санал болгож байна. Тухайлбал бидний хувьд, Монгол улсаас санаачилсан, Улаанбаатар хотод төвтэй анхны олон улсын бизнесийн байгууллага болох Азийн Бизнесийн Холбоог дөнгөж 2016 онд үүсгэн байгуулсан ч аль хэдийн 5 оронд албан ёсны төлөөлөгчтэй, анхны чуулганаа Филиппин улсын нийслэл Манила хотод энэ сарын 11 -13 –ны өдрүүдэд Филиппиний Худалдаа Аж Үйлдвэрийн Танхим, Defacto Institute, улс төрийн эрсдэлийн судалгаа, зөвлөх үйлчилгээний Warwick & Roger зэрэг байгууллагуудтай хамтран Ази – Номхон далайн бүс нутгийн 10-аад орны төлөөллөөс бүрдсэн нийт 50 оролцогчидтой тун амжилттай зохион байгууллаа. Чуулганаас олон бодит үр дүн гарсны нэг нь тус холбоо нэмж Тайланд, Австрали зэрэг орнуудад албан ёсны төлөөлөгчтэй болж буй явдал юм.
Бид төлөвлөгөөнд их цаг алдалгүй, судалгаа, туршилтанд суурилсан Lean аргаар ажиллаж байгаа маань уламжлалт бизнесийн холбоодоос хамаагүй хурдан хугацаанд, бодит үр дүнг гаргах давуу талыг олгож байгаа ч Азийн бичил, жижиг, дунд, гарааны бизнесүүдийг бүс нутгийн тоглогч болгож, тэднийг олон улсын ханган нийлүүлэлт (global supply/value chain)-ийн сүлжээнд баттай байр суурь эзэлдэг болгох бидний зорилгууд бүрэн хэрэгжтэл биднээс олон улсын хэмжээнд сэтгэх, хэлэлцээ хийх, олон улсын хэлээр ярих гээд маш их гарт баригдахуйц (hard skills) болон гарт баригдахгүй (soft skills) ур чадварууд, нэмээд тэвчээр, хүлээцтэй байдлыг шаардаж байна.
Тус байгууллага нь аливаа бэрхшээл, дутагдлыг давуу тал болгон харах чадвартай, эерэг хандлагатай шинэ үеийн манлайлагчдаар багаа бүрдүүлсэн учир 2020 он гэхэд олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн бизнесийн мэргэжлийн холбоо, зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэгч болохоор ажиллаж байна. Та бүхэн бидэнтэй холбогдохыг хүсвэл admin@dbiaa.org хаягаар болон (976) 99109804 дугаарт хандаарай.
Азийн Бизнесийн Холбооны анхдугаар чуулганы үеэр авсан зарим зургаас хүргэж байна.

Дашрамд дуулгахад Азийн Бизнесийн Холбооны хоёр дахь чуулган Тайланд улсын нийслэл Бангкок хотноо 2019 оны 7 сарын 10 -12-ны өдрүүдэд зохион байгуулагдана. Тус чуулганд оролцсоноор дараах үр дүнгүүд хүртэх боломжтой:

  • Азийн бизнес, эдийн засаг, хөрөнгө оруулалт, хөгжлийн чиг хандлага, технологийн гарааны компаниуд болон MSMEs-д тулгардаг түгээмэл сорилтууд, тэдгээрийг даван туулахад шаардлагатай нөөц боломжуудын талаарх ерөнхий зураглалыг бүсийн хэмжээний бодлого тодорхойлогчид, бизнесийн лидерүүд болон мэргэжлийн судлаачдаас нэг дороос олж мэдэж, ойлгож авч, өөрийгөө бизнесийн лидер хүний хувьд мэдлэгжүүлэх, бизнесийн шийдвэрүүддээ хэрэгжүүлэх
  • Бүсийн хэмжээний бизнесийн тоглогчидтой ойр дотно танилцаж, нөхөрлөх, суралцах, бизнесийн түншүүд болох харилцаагаа эхлүүлэх
  • Бизнесийн лидерүүдэд зориулсан олон улсын шилдэг, түргэвчилсэн чадавхижуулах хөтөлбөрт хамрагдах
  • Азийн шилдэг MSMEs-үүдийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээтэй танилцах, туршлага судлах, өөрсдийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ танилцуулах зэрэг болно.

Төслийг хэзээ эхлүүлэхээ мэдэх нь төслийн амжилтын эхлэл юм. Гэвч, маш цөөхөн байгууллага цогц төслийн төлөвлөлттэй байдаг. Хэрэв төслөө яарч эхлүүлбэл хугацаандаа дуусгах магадлал нь маш бага бүр цаашилбал бүтэлгүйтэх тохиолдол тулгарна.

Үүний тод жишээ бол 2013 оны 4-р сарын 15-нд худалдаанд гараад 2015 онд хийгдэхээ больсон Google-ийн нүдний шил юм. Уг нүдний шил нь худалдаанд гарснаас хойш хоёр жилийн явцад ахиц муутай байсан нь хэрэглэгчдийн дунд энэ нь эцсийн бүтээгдэхүүн үү эсвэл зүгээр л туршилтын бүтээгдэхүүн байсан эсэх дээр эргэлзээ үүсгэсэн. Хэд хэдэн зах зээл (загварын шоу, экстрем спорт гэх мэт) дээр уг бүтээгдэхүүнийг зоригтойгоор гаргах гэж оролдсоныг эс тооцвол бодит хувьсал хийх бүтээгдэхүүн болгож чадаагүй. Үүний эсрэг жишээ бол Apple-ийн iPhone юм. Анх 2001 онд Стив Жобст iPhone-ийг бий болгох саналыг тавьсан юм. Түүнд уг санаа, ялангуяа тухайн үеийн хамгийн ашигтай, хамгийн хурдан хөгжиж буй салбаруудын нэг болох харилцаа холбооны салбарт хийх өөрчлөлт нь маш их таалагдсан. Сонирхол татахуйц төсөөлөл байсан ч түүнийг ойлготлоо төсөл болгохоосоо татгалзсан. Стив Жобс Apple-ийн удирдлагын багт байгууллагын төвлөрөл, эрч хүч, гол нөөцөө iTunes-ийг өсгөх болон хөгжим сонсох шинэ хэрэгсэл iPod-ийг нэгтгэх гэсэн хоёр стратегийн чиглэлдээ зориулах ёстойг анхааруулсан. Тэрээр ухаалаг гар утасны ойлголтыг цааш нь судлах, туршилтын бүтээгдэхүүнийг боловсруулах, бусад харилцаа холбооны байгууллагуудтай хамтрах ажилд хэдэн инженерийг томилсон юм. Анхны саналаас гурван жилийн дараа буюу 2004 онд ухаалаг утасны төсөл албан ёсоор эхэлсэн. Гайхалтай биш гэж үү?

Дээрх 2 жишээнээс бид байгууллага өөрийн нөөцийг хэзээ ямар төсөл дээр оруулахаа шийдэх нь стратегийн чухал ач холбогдолтойг харж байна. Удирдлагын багт эсвэл хувь хүмүүст зөв цаг нь ирэхэд тохирсон шийдвэр гаргахад нь туслах тодорхой заасан менежментийн арга гэж байхгүй.

Төслийг боловсруулахад S-муруй загварыг ашиглах

S-муруй загварчлалыг анх шинэ инноваци нь зах зээлд хэр хурдан нэвтрэн орж, хүлээн зөвшөөрөгдөж, өргөн тархаж болохыг хэмжих зорилгоор Е.М.Рожерс ашиглахыг санал болгож байсан. Уитни үүнийг хувь хүний сурч боловсрох, хөгжүүлэх загварыг гаргахад ашигласан. S-муруйн суурь нь бага өсөлт, удаан үе шат юм. Удаан гэдэг нь харьцангуй ойлголт учир нь хурдацтай шинэчлэлт, өөрчлөлтийн орчинд хэн ч хэтэрхий удаан байх боломжгүй. Гэхдээ шинэ санааг эрэлхийлж буй болон уг санаагаа бодит төсөл болгох боломжийг бага нөөцөөр судлах хугацааг S-муруйн суурь нь харуулж байгаа юм. Энэ үе шатны зорилго нь шинэ санаа нь үнэхээр амжилттай хэрэгжих эсэхийг тодорхойлох явдал юм. Энэ үе шатанд та 6 үндсэн асуултад хариулт өгөх хэрэгтэй.

Уг төслийг өмнө нь хийж байсан уу?

Боловсруулж буй бүтээгдэхүүн, үйлчилгээнд зах зээл байгаа эсэхийг тодорхойлох нь чухал. Үүнийг хийхдээ, зорилтот хэрэглэгчдийнхээ ямар асуудлыг бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээрээ шийдэж байгааг, үнэхээр шийдэл хэрэгтэй эсэх, эсвэл аль хэдийн зах зээлээ эзэлсэн өрсөлдөгчидтэй тулгарах эсэхийг судлаарай. Өрсөлдөөнд танд давуу талыг өгч чадах онцлог танай шинэ санаанд байна уу? Зах зээлд танай бүтээгдэхүүн үйлчилгээ нэвтэрч болохуйц орон зай байна уу? Танай гаргасан санаа шинэ байх тусам үүнийг судлахад S-муруйн сүүлийн хэсэгт илүү их цаг хугацаа шаардагдах тул төслөө шууд эхлүүлэхээс татгалзаарай.

Төсөл нь танай үндсэн бизнесийн нэг хэсэг ба хэрэгжилтэд нь танай давуу талууд ашиглагдах уу? Эсвэл та цоо шинэ салбарт хүчээ үзэх гэж байна уу?

Үндсэн бизнесээс тань өөр салбар бол S-муруйн төгсгөлд мөн л илүү цаг хугацаа шаардагдана. Түүнчлэн, үндсэн бизнесийн бусад төслүүдээ бүгдийг нь тооцож үзэх нь чухал. Учир нь олон төсөл зэрэг хэрэгжүүлэх нь байгууллагыг эрсдэлд оруулах аюултай. Зарим томоохон байгууллагуудын ашигладаг төслүүдийн зохион байгуулалтыг авч үзвэл нийт төслийнх нь 60% нь үндсэн бизнесийнх, 30% нь хамааралтай бизнесийн салбарынх, үлдсэн 10% нь өөр салбарт хэрэгжүүлж буй төсөл эзэлдэг байна.

Та төслийнхөө хамрах хүрээг нарийн тодорхойлж чадах уу? Төсөл дуусах үед ямар харагдахыг мөн ямар үр дүнд хүрэхийг мэдэх үү?

Үндсэн шаардлагуудаас хэдийг нь та мэдэх вэ (1-100%)? Хэрэв танай төслийн үр дүнгийн талаарх 50% -иас бага хувь нь тодорхой байгаа бол төслийг илүү сайн тодорхойлохын тулд нэмэлт судалгаа хийх нь зохимжтой. Төслийн менежментийн уламжлалт онол нь төслийн эхэнд шаардлагуудыг 100 хувь тодорхойлох ёстой гэж бидэнд заадаг боловч бодит байдалд энэ нь маш хэцүү гэдгийг бид мэднэ. Нийт шаардлагын 80-90% тодорхой болсон үед төслийг эхлүүлэх шатанд шилжих нь зөв.

Хөрөнгө оруулалтын зардал хэд вэ?

Байгууллагад шаардлагатай нөөцүүд бэлэн байгаа эсэхийг, хэрэв байхгүй бол гаднаас авах шаардлагатай нөөцийн хамт тодорхойлно. Энэ нь танай байгууллагын хийж чадах мөн хүсэж байгаа зүйл мөн үү? Төслүүд нь зардал өндөртэй бөгөөд анх төлөвлөснөөс илүү өртөг гарах магадлал өндөр гэдгийг санаарай. Зөвхөн санхүүгийн хувьд төдийгүй илүү нөөц болон менежментийн цагийг шаардах тохиолдол гардаг. Тиймээс төслийг эхлүүлэхийн өмнө зардал нь хэнээс гарах, тооцоолсон нөөцийг бүрэн гаргах боломжтой эсэх, удирдлагын багийн цаг зарцуулалт зэргийг баталгаажуулах хэрэгтэй. Эдгээр нь S-муруйн төгсгөлд хийгдэх чухал шийдвэрүүд юм.

Том байгууллага эсвэл салбарынхаа тэргүүлэгч нартай хамтран ажиллах шаардлага гарч байна уу?

Маш сайн санаанууд, гайхалтай төслүүд нь гол оролцогч талуудын оролцоог бүрэн хангуулаагүйн улмаас бүтэлгүйтсэн тохиолдлууд олон байдаг. Судалгааны үе шат нь төслийн оролцогч талуудыг нэгтгэж, амжилттай хэрэгжих нөхцөлийг нь нэмэгдүүлдэг. Та чухал оролцогч талуудаас худалдан авалт хийж байна уу? Харьцахад хэцүү оролцогч тал байна уу? Байгууллага дотор идэвхгүй оролцогчид байна уу?

Ажлын хуваарь нь ямар байх вэ?

Явц удаан төслүүдийг урьдчилан санхүүжүүлэх нь өртөг өндөртэй мөн хүссэн үр дүнд хүрэх магадлал багатай байдаг. Үндсэн үр дүнгүүдийг тодорхойлж ажлын хуваарийг тодорхой болгох шаардлагатай. Шахуу хугацаанд үр дүнг гаргахыг зорьж байгаа бол багуудаа ухаалаг ажиллуулах хэрэгтэй. Их цаг шаардагдахгүй гэж тооцсон ажлуудаа төлөвлөлтийн үед сайн нягтлах шаардлагатай. Төслөө хэрэгжүүлэхээр шийдсэн бол S-муруй нугаралтын хэсэг нь төсөл эхлүүлэх боломжит үе юм. Шаардлагатай нөөцийг бэлдэж, ажиллагсдын цагийн хуваарьт ажлуудаа тусгаж, зорилгоо тодорхой болгож, хугацаагаа тогтоосон байх ёстой. Шаардлагатай хэрэгцээг бүгдийг нь тодорхойлж хангасан үед л төслийг эхлүүлэх нь зөв. S-муруйн эгц нуруу хэсэг нь огцом өсөлтийн үе юм. Төсөл эхэлсний дараа энэ муруйгаас хурдан дээш гарахад бэлэн байх ёстой. Бид амжилтад хүрэх магадлал өндөртэй, үндэслэлтэй төслүүд бий болгохыг хүсдэг. S-муруйн төгсгөл нь тухайн санаа хэрэгжих чадвартай эсэх, санаагаа хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай мэдэгдэхгүй хэсгийг олж мэдэх, эсвэл уг санааг хэрэгжүүлэх хугацаа нь болоогүйг тодорхойлох боломжийг бий болгодог. Заримдаа төслийг хэрэгжүүлж эхлэхээс нь өмнө зогсоох нь хамгийн азтай тохиолдол болдог.

Эх сурвалж: https://hbr.org/

Хүүхдийн боловсрол хүмүүжилд унших бичих чадвар чухал тухай, Хүүхдээ хэрхэн номонд дуртай болгох бэ?Хүүхдийн насанд нь тохирсон ном хэрхэн сонгох бэ? /0-4 нас/ сэдвүүдээр бид зөвлөгөө хүргэж байсан билээ.

Энэ удаа бага насны хүүхдийн боловсролын төслийг дотоод, гадаадын хамтрагчидтай хамтран хэрэгжүүлж буй Нарлаг Улаанбаатар Ротари клубын 2016-2017 оны Ерөнхийлөгч Х.Ариунгоо хүүхдийн номтой холбоотой өөрийн туршлагаас хуваалцав.

Хүүхэддээ ном сонгохдоо номын агуулга (message), хэл зүй (утга зүй, орчуулгын чанар зэрэг), хэвлэлтийн чанар болон сонирхолтой байдлыг харгалзан сонгодог тухай болон мөн номнуудыг яагаад хэрхэн уншдаг тухайгаа ярилцлаа.

Бидний хүсэлтийг хүлээн авч хүүхдээ номонд дуртай болгосон туршлага, хүүхэддээ тохирсон ном сонгох шалгууруудаасаа хуваалцсан Х. Ариунгоодоо баярлалаа!.

https://youtu.be/SkNAwQcCLSg