Author Archive

Home / Author's Article(s) / administrator

​Бид ажлынхаа шугамаар мянга мянган бизнес эрхлэгчидтэй уулздаг. Энэ явцдаа бид бизнесийн эрүүл өсөлт, амжилтыг илтгэж болохуйц олон хэмжүүрүүд, тоонуудын дунд ажиллаж байсан юм.

Гэвч заримдаа, ийм хэмжүүрүүд тухайн бизнест чухам юу өрнөж байгааг харуулах тийм ч оновчтой үзүүлэлт биш байдаг эсвэл хүмүүс ижил хэмжүүрийг өөр тодорхойлолтоор тайлбарласан байдаг нь бизнесийн тогтвортой ажиллагааг ойлгоход бүр ч бэрх болгодог.

Зарим нэг хэмжүүр нь өдрийн турш өөрийн туршлагаар мэдэрдгийн хувьд танд танил санагдах байх, иймээс бид хамгийн нийтлэг болон ойлгомжгүй метрикс, хэмжүүрүүдийг багцлан тайлбарласан юм.

Зарим хэмжүүрүүдийг хөрөнгө оруулагчид яагаад онцолдгийг тэмдэглэсэн билээ. Хэмжүүр сайн байх нь зөвхөн VC нараас хөрөнгө босгохын тулд биш – энэ нь үүсгэн байгуулагчид нь бизнесийнхээ үйл явцыг зөв явж байгаа үгүйг, жинхэнэ асуудал юунд байгааг тодорхойлоход чухал хэрэгтэй юм.

#1 Захиалга vs. Орлого

Хийгдсэн захиалгын хэмжээ болон орлого хоёр хольж хэрэглэх түгээмэл алдаа гардаг ч эдгээр нь хоорондоо огт адилгүй юм.

Захиалгын хэмжээ гэдэг нь үйлчлүүлэгчид, харилцагчдын гэрээний үүргээр төлнө гэж тохирсон нийт мөнгөн дүн юм.

Орлого нь компани үйлчилгээгээ үзүүлж тохиолдолд, төлбөрөө цуглуулж авсан нийт дүн юм.

Санамж бичиг, аман хэлэлцээрийн аль нь ч захиалга эсвэл орлогод тооцогдохгүй.

#2 Тогтмол орлого vs. Нэг удаагийн орлого

Хөрөнгө оруулагчийн хувьд нийт орлогынх нь ихэнх хувийг тогтмол орж ирдэг орлого нь бүрдүүлдэг компанийг илүүд үздэг. Яагаад? Нэг удаагийн үйлчилгээний орлого нь тогтмол бус, ашгийн маржин бага байдгаас гадна цаашид томруулахад хүнд модельд тооцогддог..

Жилийн Тогтмол Орлого (ЖТО) нь тогтмол орж ирснээр орлогыг бүрдүүлж байдаг хэмжүүрийг хэлнэ. Нэг удаагийн төлбөр болон мэргэжлийн үйлчилгээний төлбөрийг үүнд оролцуулахгүй болохыг анхаарна уу.

Нэгж харилцагчид оногдох ЖТО (ARR): Танай компани хэвийн өсөлттэй явна уу? Tа нэгж харилцагчид хангалттай хэмжээгээр бараа, үйлчилгээгээ зарж чадаж байна уу гэдэг бол эрүүл өсөлттэй бизнест хянаж байх ёстой хэмжүүр юм.

Сарын Тогтмол Орлого: Хүмүүсийн гаргадаг түгээмэл алдаа нь (1) Техник хангамж, суурилуулалт, мэргэжлийн зөвлөгөө, үйлчилгээ зэрэг тогтмол бус төлбөрийг тооцох (2) мөн төлөгдөөгүй захиалгуудыг оруулж тооцох байдаг.

#3 Нийт Ашиг

Захиалга өндөр байх нь хэдий чухал ч, хөрөнгө оруулагчид танай компанийн орлогын урсгал хэр их ашигтай авч ирж байгааг мэдэхийг хүсдэг.

Компани бүрийн нийт ашиг өөр хоорондоо адилгүй тооцоологддог ч ерөнхийдөө үйлдвэрлэл, тээвэрлэлт болон бүтээгдэхүүн үйлчилгээ зэрэг зардлууд тооцогдож, нийт орлогоос хасагдаж ашиг тооцогддог.

#4 Гэрээний нийт дүн vs. Жил тутмын гэрээний дүн

Гэрээний нийт дүн нь урт, богино хугацааны бүх гэрээнд тусгагдсан захиалгын дүнг хэлнэ. Мөн ГНД-д нэг удаагийн төлбөр, мэргэжлийн үйлчилгээний төлбөр болон тогтмол зардлууд багтана.

Жил Тутмын Гэрээний Дүн: 12 сарын мөчлөгтэй гэрээний дагуу орж ирэх нийт мөнгөн дүнг хэлнэ.

Таны бизнесийн хэмжээ хэр том бэ? Та хэрэглэгчдээсээ сар бүр хэдхэн зуун долларын ашиг олж байна уу эсвэл өндөр үнийн дүн бүхий хэлэлцээрүүдийг хийж чадаж байна уу?

Таны бизнес өсөж байна уу? Танай хэрэглэгчид танай бүтээгдэхүүнд дунджаар өмнө төлдөг байснаасаа илүү үнэ төлж байна уу? Энэ нь танай бүтээгдэхүүн сайжирч, хэрэглэгчдийн амьдралд илүү өндөр үнэ цэнийг бий болгож чадаж байна уу? Хэрэв тийм бол энэ нь бизнесийн өсөлт юм.

#5 Ашиглалтын Хугацааны Дүн

Ашиглалтын хугацааны дүн (АХД) нь нэгж хэрэглэгчээс урт хугацааны туршид орж ирэх ирээдүйн цэвэр ашгийг өнөөдөр бодож гаргаж байгаа хэмжээ юм.

Энэ нь танай нэгж хэрэглэгчийн урт хугацааны үнэ цэнийг тодорхойлоход тусалдаг бөгөөд хэрэглэгч татахад гаргасан зардлыг хассаны дараа ямар хэмжээний цэвэр ашгийг нэгж хэрэглэгчээс олж байгааг тодорхойлдог.

АХД-г дараах байдлаар тооцоолж болно:

Нэг хэрэглэгчид ногдох орлого (сар тутам) = Захиалгын дундаж үнэ * Захиалгын тоо

Нэг хэрэглэгчээс орох ашгийн маржин = (Хэрэглэгчээс орж ирсэн орлого – Хэрэглэгчтэй холбоотой хувьсах зардлууд). Хувьсах зардалд хэрэглэгчдэд хүрэх, борлуулах зардлаас гадна тэдэнд үйлчилгээ үзүүлэхэд шаардагдах бүх төрлийн үйл ажиллагааны зардал орно.

Ашиглалтын Хугацааны Дүн = Хэрэглэгчээс орж ирсэн сарын ашиг * Хэрэглэгчийн ашиглалтын дундаж хугацаа

Хэрэв танд цөөхөн сарын түүх, худалдааны мэдээлэл байгаа бол тэр байгаа мэдээлэл дээрээ тулгуурлан тооцоолохыг зөвлөж байна.

Нэг хэрэглэгчид оногдох ашгийн маржиныг, нэг хэрэглэгчийг татахад зарцуулсан өртөгтэй харьцуулсан тоо мөн их чухал байдаг. Энэ тоогоор бизнесүүд маркетинг, борлуулалтынхаа явцын үр дүнг хэмждэг.

#6 Нийт худалдааны дүн

Нийт Худалдааны Дүн нь тодорхой хугацааны турш дахь борлуулалтын явцад хуримтлагдсан нийт орлогыг хэлнэ. Энэ нь тус зах зээлд хэрэглэгч талаас ямар хэмжээний зарцуулалт хийж буйг харуулна. Энэ нь зах зээлийн хэмжээг тодорхойлох бөгөөд одоогийн арилжааны төвшинг сүүлийн сараар болон улирлаар нь жилчилсэн байдлаар харахад тусална.

#7 Орж ирээгүй буюу хойшлогдсон орлого болон нэхэмжлэх

SaaS (Software-н түрээс хэлбэрийн үйлчилгээ) бизнесүүдийн хувьд энэ нь орлого баталгаажихын өмнө, захиалгын дагуу урьдчилгаа болгон авсан төлбөр юм.

SaaS компанийн хэвийн өсөлттэй үгүйг хэмжих оновчтой хэмжүүр нь бүх нэхэмжлэхийн дүнг харах бөгөөд нэг улирлын орлого дээр өмнөх улирлаас энэ улирлын орлогыг хассан зөрүүг нэмэх юм. Хэрэв SaaS компанийн захиалга өсөж байгаа бол нэхэмжлэх мөн харилцан өснө гэсэн үг юм.

Орлого нь хэрэглэгчийн бодит үнэлэмжийг дутуу үнэлэхэд хүргэдэг тул дан ганц орлогоор SaaS компанийн амжилтыг дүгнэхээс арай алсыг харсан арга нь нэхэмжлэхийн хэмжээг харах билээ. Гэхдээ энэ нь төвөгтэй байж болно. Учир нь SaaS компани төлөгдөөгүй нэхэмжлэлүүдээ цуглуулснаар урт хугацааны туршид тогтвортой орлоготой харагдаж, бизнесийг байгаагаас нь ч амжилттай харагдуулж болно.

#8 Хэрэглэгч Татах Зардал … Холимог vs. Төлбөртэй, Органик vs. Органик бус

Өөрсдөө хандсан хэрэглэгчийн зардалтай маркетингийн аяны үр дүнд татсан хэрэглэгчдээс ялгахад бэрх. Холимог хэрэглэгч татах зардал нь бүх сувгаар орж ирсэн шинэ хэрэглэгчдийн элсүүлэх зардлыг хэлдэг ч энэ нь танд төлбөртэй явуулсан маркетингийн аян тань ашгаа өгч байгаа эсэхийг нарийн хянахад хэцүү хэвээр байдаг.

Иймээс хөрөнгө оруулагчид төлбөртэй маркетингийн шугамаар элссэн хэрэглэгчдийн тоог илүү чухалчилж асуудаг.

Зарим тохиолдолд төлбөртэй аян органик хэрэглэгчдийг татахад нөлөөлсөн байдаг тул холимог ХТЗ-ыг үр дүнтэй харагдуулахын тулд гарсан нөлөөг баримттайгаар тайлбарлах шаардлага гарна. Гэвч, маш олон хөрөнгө оруулагчид аль аль талаас харах сонирхолтой байдаг.

Хөрөнгө оруулагчид мөн хэрэглэгчийг татсан сувгуудыг задаргаагаар харуулсан тоо баримтыг харах хүсэлтэй байдаг. Жишээлбэл: Фэйсбүүк сувгаар татсан хэрэглэгчдийн зардал яг хэд байсан бэ?

Хүмүүсийн төсөөллөөс зөрдөг нэг зүйл гэвэл чи хэдий олон тооны хэрэглэгчдийг татахаар ажиллана тэр хэмжээгээрээ нэгж хэрэглэгчийг татан, элсүүлэх зардал өсдөг. Эхний 1000 хэрэглэгчдийг татахад магадгүй нэг хэрэглэгч тутамд 1 доллар зарцуулсан бол, цаашлаад дараагийн 10,000-д хэрэглэгч тутамд 2 доллар, түүний дараагийн 100,000-д хэрэглэгч тутамд 5-10 доллар зарцуулагдах жишээ бий. Тиймээс борлуулалтын суваг бүрдээ татсан хэрэглэгчдийнхээ тоо хэмжээг тооцоолохгүй өнгөрч болохгүй юм.

#9 Идэвхтэй хэрэглэгчид

“Идэвхтэй” гэдэг үгийг компани болгон хязгааргүй олон янзаар тодорхойлдог. Зарим тайланд үүнийг тийм ч хайхардаггүй – жишээлбэл: анхны удаа үйлчлүүлж буй хэрэглэгч болон санаандгүй нэг удаа үйлчлүүлсэн хэрэглэгчдийг оролцуулсан өндөр пропорцтой үзүүлэлт харагдах нь элбэг.

“Идэвхтэй” гэдэгт чухам ямар тодорхойлолттой хэрэглэгчид багтахыг тодорхой болго.

#10 Сарын харьцуулалттай өсөлт

Ихэнхдээ сар бүрийн дундаж өсөлтийн хувь хамгийн энгийн арга болдог.

#11 Хорогдол

Бүх л төрлийн хорогдол байдаг – долларын, хэрэглэгчийн гэх мэт. Жишээлбэл: Зарим компани үүнийг хорогдсон орлого гэдэг байдлаар нь жил тутам хэмждэг.

Хөрөнгө оруулагчид үүнийг дараах байдлаар хардаг:
Сар тутмын хэрэглэгчийн хорогдол = Алдсан хэрэглэгчид/өмнөх сарын нийт хэрэглэгчид
Нийт хорогдол: Тухайн сард алдсан тогтмол орлого/өмнөх сарын тогтмол oрлого

#12 Зарлагын Төвшин

Зарлагын төвшин нь компанийн бэлэн мөнгө хэр хурдан багасаж байгааг харуулна. Ялангуяа гарааны бизнесүүд зарлагаа сайн хянах шаардлагатай. Учир нь бэлэн мөнгө дуусах үед хөрөнгө босгох эсвэл зардлаа багасгахад хугацаа хангалтгүй үлдсэн байдаг.

Мөн цэвэр зарлага болон нийт зарлагын харьцуулалтыг хэмжих нь чухал:
Нийт зарлага нь нөгөө талаараа зөвхөн танай сар тутмын зардал болон бусад бүх бэлэн мөнгөний зарцуулалтын нийлбэрийг хэлнэ.
Хөрөнгө оруулагчид цэвэр зарлагад анхаарал хандуулах хандлагатай байдаг. Учир нь танай дансанд үлдсэн мөнгө үйл ажиллагааг хэр удаан цааш явж чадахыг харуулж байдаг. Тэд мөн орлого болон зардал хэрхэн өсөж буйг анхаарч ажигладаг.

#13 Downloads

Аппликешны бизнесийн хувьд татаж авсан тоо нь хэтэрхий өнгөц үзүүлэлт юм.

Хөрөнгө оруулагчид харин давтан хэрэглээ хэр байгааг, өдөр болон сар тутмын идэвхтэй хэрэглэгчдийн тоо, зургийг шэйр хийсэн болон үзсэн үзүүлэлт гэх мэт илүү нарийн тоог харахыг хүсдэг.

#14 Нэгдсэн график (vs. Өсөлтийн хэмжүүр)

Нэгдсэн өсөлтийн графикт үргэлж дээшээ өссөн шугам харагддаг. Гэвч энэ нь өсөлтийг харуулах бодит хэмжүүр биш юм. Учир нь бизнес уруудаж байсан ч, дээшээ чиглэсэн график харуулах боломжтой юм.

Хөрөнгө оруулагчид сар тутмын нийт худалдааны дүн, сар тутмын орлого, сар тутамд шинээр орсон хэрэглэгчдийн тоо зэргийг онцолж хардаг.

#15 Графикт ашиглагддаг заль мэх

Өсөлтийг хуурамчаар харуулдаг нийтлэг аргууд нь Ү-тэнхлэгийг нэгжгүйгээр график зурах, өсөлтийг хэтрүүлэн харагдуулахын тулд хавчиж харуулах, мөн бодит тоог оролцуулалгүй өсөлтийг хувиар харуулах нь олонтаа байдаг. (Хувиар харуулсан үзүүлэлт жижиг компаниудын хувьд үнэн бодит өсөлтийг сүржин, худал илэрхийлж байдаг).

#16 Үйл Ажиллагааны Дараалал

Та өөрийн компанийн үйл ажиллагааг танилцуулахдаа үзүүлэлтүүдийг хаанаас нь ч эхлүүлж болно.

Хөрөнгө оруулагчид бизнесийг дүгнэхдээ юун түрүүнд нийт худалдааны дүн, орлого болон захиалгыг харах нь элбэг байдаг. Эдгээр нь тухайн бизнесийн хэмжээг тодорхойлох чухал үзүүлэлтүүд юм.

Хөрөнгө оруулагчид тухайн бизнесийн хэмжээг баримжаалсны дараагаар өсөлтөд анхаарлаа хандуулан тухайн компанийн үйл ажиллагаа хэр сайн явагдаж байгааг харахыг хүсдэг. Эдгээр үндсэн хэмжүүрүүд сонирхолтой байвал үлдсэн хэдийг сонирхож хардаг.

Орчуулан нийтэлсэн: 10/5/2015, www.iderod.com

Эх сурвалж: www.http://a16z.com  Авторууд: Жефф Жордан, Франк Чен, Прит Касиредди
Хамтран орчуулсан: Пүрэвням (CallPro LLC)

Монгол улс дахь үйл ажиллагаа нь тогтворжсон, салбартаа дэлхийд тэргүүлэгчдийн нэгээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн Хоган Ловеллс /Hogan Lovells/ нь 6 тив дамнасан 40 гаруй салбартай, Монгол Улсад суурин ажиллах болсон анхны олон улсын хуулийн фирм юм. Тус фирм нь Монгол Улсын Засгийн газар, дотоодын болон гадаадын бизнес, санхүүгийн байгууллагуудад олон чиглэлээр хууль зүйн зөвлөгөө үзүүлдэг дотоод болон гадаадын чадварлаг, туршлагатай хуульч нартай юм. Тус фирмийн чадварлаг хамт олонтой төрийн байгууллагад ажиллах байх үедээ хамтран ажиллах завшаан тохиож байв.

Харин бизнес эрхлэхэд төдийлэн амаргүй орнуудын жагсаалтанд тэргүүлдэг Монгол улсад үйл ажиллагаагаа эрхлээд арваад жил болж буй Хоган Ловеллс хуулийн фирмийн амжилтын салшгүй нэг хэсэг нь зөвхөн өөрийн компаний ашиг, ажилтнуудын чадавхид анхаарах бус оршин буй нийгмээ чадавхижуулан, хөгжүүлэхэд чиглэсэн сайн дурын үйл ажиллагаа, нийгэмд чиглэсэн төсөл, хөтөлбөрүүдэд оройлон оролцдогт оршдог гэдгийг саяхнаас таньж мэдэв.
Тухайлбал, тус хуулийн фирм нь Монгол эмэгтэйчүүдийн хөгжил дэвшил, манлайллыг дэмжих зорилгоор “Удирдагчийн төлөв байдал, үр нөлөөтэй илтгэх” сэдвээр тусгай сургалтыг 2017 оны 3 дугаар сарын 24-ний өдөр иргэний нийгэм, бизнес, төр засгийн төлөөлөл болсон 60 гаруй эмэгтэйчүүдэд зориулан зохион байгуулж байна.

Олны өмнө илтгэхээс айх айдас нь үхлийн айдсаас илүү байдаг гэдгийг судалгаагаар тогтоосон байдаг. Тиймээс илтгэх урлаг нь амжилтад хүрэхэд шаардлагатай чадваруудын жагсаалтыг тэргүүлдэг юм.

Албан тушаал ахих, дээд удирдлагын түвшинд хүрэхэд “үл үзэгдэх” саадтай тулгардаг эмэгтэйчүүдийн хувьд энэ чадварыг эзэмших нь тэр тусмаа ач холбогдолтой.

Энэхүү чухал чадварыг ул суурьтай ухан ойлгож, ажил амьдралдаа нэвтрүүлэхэд нь туслах зорилгоор олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн сургагч багш, байгууллагын болон гүйцэтгэх удирдлагын сургалт зохион байгуулах, мэргэжлийн зөвлөгөө өгөх чиглэлээр 25 жил ажилласан туршлагатай Салли Деллоу /Sally Dellow/ зөвлөхийг Хонг Конгоос тусгайлан урин авчирсан юм. Тэрээр мөн мэргэжлийн жүжигчин, зохиолч тул эдгээр мэргэжлийн чадвараа ашиглан сургалтыг оролцооны өвөрмөц аргаар явуулдаг байна.

Түүнчлэн, тус фирмийн ажилтан бүр 25-аас доошгүй цагийг сайн дурын буюу нийгэмд тустай үйл ажиллагаанд зарцуулдаг журамтай. Иймд Хоган Ловеллс нь нийгмийн хариуцлагын хөтөлбөрийнхөө хүрээнд хууль зүйн зөвлөгөө үнэ төлбөргүй үзүүлж, байгаль орчин, орон нутгийн дэмжлэг, хувь тэнцүүлсэн хандивын хөтөлбөр хэрэгжүүлдгийн зэрэгцээ дээрх эмэгтэйчүүдийн хөгжил дэвшлийг дэмжсэн үйл ажиллагааг дөрөв дэх жилдээ зохион байгуулж байгаа юм байна. Өнгөрсөн жил “Хүүхдийг Ивээх Сангийн” Монгол дахь хөтөлбөр тэргүүтэй төрийн бус байгууллагуудад Монгол Улсын Хүүхдийн эрхийн тухай хууль болон Монгол Улсын Хүүхэд хамгааллын тухай хуулийг боловсруулахад үнэ төлбөргүй хууль зүйн зөвлөгөө үзүүлж, тус хуулиудыг батлуулахад хувь нэмэр оруулжээ. Энэ жил Монголын Аутизмын Холбоог дэмжин ажиллаж байгаа юм байна.

Англи хэлээр харилцагчдын Монголын холбоо-ноос 13 дахь удаагаа Англи хэлээр уран илтгэх улсын аваргыг шалгаруулах тэмцээнийг Монгол дахь Английн ЭСЯ болон Mongolia Needs You ТББ-тай хамтран зохион байгууллаа. Тус тэмцээний ялагч Англи улсын Лондон хотод зохион байгуулагдах Олон улсын уран илтгэлийн тэмцээнд улсаа төлөөлөн оролцох эрхээр шагнагддаг юм.

Миний бие тус тэмцээний үндсэн шалгууруудын нэг болох 16-20 настай байх гэдэг шалгуурыг хангаж байх үедээ 3 жил дараалан оролцож, үе тэнгийнхнээсээ үлгэр дууриал авч, өөрийгөө хөгжүүлж, одоо салбар салбарт амжилттай яваа олон мундаг залуустай анх тус тэмцээний үеэр танилцаж байв. Хэдэн жилийн өмнөөс энэ үр өгөөжтэй үйл ажиллагааг зохион байгуулахад гар бие оролцон, хөтлөхдөө хөтлөн, шүүхдээ шүүж явахад залуусын илтгэх чадвар, ялангуяа Англи хэлээр илтгэх чадварын талаар сурсан, ажиглагдсан зарим зүйлсийг доор хуваалцъя.

Хүмүүс таныг сонсож эхэлснээсээ хойш 10 секундын дотор үргэлжлүүлэн анхаарал хандуулах эсэхээ шийддэг. 

Дээрх тэмцээнд оролцогч залуусын Англи хэлний чадвар жилээс жилд сайжирч буйд зохион байгуулагчдын зүгээс тун сэтгэл хангалуун байгаа. Зарим залуус үнэхээр өөртөө итгэлтэй, цэгцтэй, биеэ зөв авч явж чадаж буй нь зөвхөн илтгэлийн тэмцээн бус ажлын талбар, нийгмийн харилцаанд нь онцгой ач холбогдолтой. Энэ жилийн тэмцээний ялагч А. Тэргэл маань Англи хэлийг эх хэл шигээ сурахад ээж, эгч хоёрынх нь багаас нь гэртээ гадаад хэлийг ээлжлэн хэрэглэж чихэнд нь хоногшуулж, хэлэнд нь зүгшрүүлсэнтэй холбоотой гэж хэлж байв. Үүнтэй адил хүүхэд, залуус маань багаасаа л анги хамт олныхоо өмнө чөлөөтэй ярьж, санаа бодлоо илэрхийлж сурах хэрэгтэй байх нь. Мөн эцэг эхчүүд, эгч ах нар нь багачуудыгаа бага гэлтгүй олны өмнө ярих, илтгэх, санаа бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх чадварт сургах нөхцлийг нь бүрдүүлж өгөхөд анхаарах хэрэгтэй байх нь. Товчоор “practice makes perfect”. Энэ тэмцээн олон залуусын хувьд илтгэх, олны өмнө ярих дадал, чадварт суралцах томоохон дасгал, сургуулилт болдогт бид баяртай байдаг.

Илтгэлийн чинь сонсогч, үзэгч хэн бэ гэдэгт анхаарч сэдэв, ярианыхаа өнгө аяс, өгөх гэсэн санаа мессежээ тодорхойлоорой.

Монгол улс 16 нас хүрсэн иргэддээ иргэний үнэмлэх олгож, хариуцлага үүрүүлж эхэлдэг. Дэлхийн ихэнх оронд сонгуульд оролцож, улс эх орныхоо ирээдүйг тодорхойлон шийдвэрлэх үүргийг 18-наас дээш насныхандаа оногдуулдаг. Олон улсад 16-20 насныханыг “young adults” буюу насанд хүрэгсэд ангилалд оруулдаг. Тэгэхээр дээрх тэмцээнд оролцогчдоос шүүгчид болон үзэгчид судалгаатай, нийтэд хамаатай, шийдэл санал болгосон сэдвийг илтгэлээрээ дамжуулан хөндөхийг голчлон хүлээдэг. Харин дээрх тэмцээнд оролцогчдын сонгосон сэдвээс анзаарагдсан түгээмэл алдаа нь тэд илтгэлийг нь шүүх Англи улсын Элчин сайд, Дэлхийн банкны мэргэжилтэн, алдарт Оксфордын их сургуулийн магистрын зэрэг бүхий эрхмүүдэд хандсан бус үе тэнгийн найз нөхөддөө зөвлөсөн, тэдэнд урам өгөн зоригжуулсан маягтай сэдвүүдийг голчлон сонгосон байв. Энэ мэтээр та бүхэн олон нийтийн өмнө илтгэл тавих, яриа хийх шаардлагатай тулгарвал өөрийг тань сонсогчид, шүүгчид, үзэгчид хэн бэ, тэд таниас юу сонсохыг хүсч, хүлээж байгаа бол гэдэгт хамгийн түрүүнд анхаарлаа хандуулж, бэлтгэлээ сайн базааж байгаарай.

Англи хэлээр харилцагчдын Монголын холбоо –ноос энэ мэт Монгол хүүхэд, залуус, олон нийтийн Англи хэлний чадварыг дээшлүүлэхэд чиглэсэн төдийгүй олон улсын түвшинд үе тэнгийнхэнтэйгээ өөрсдийгөө харьцуулан, хөгжих боломжуудыг олгох хөтөлбөрүүдийг уламжлал болгон зохион байгуулдаг. Тус байгууллагын үйл ажиллагааны талаар цаг алдалгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл Facebook хуудсанд нь нэгдээрэй.

Байнгын хурдтай, гүйцэтгэл өндөртэй ажиллахыг шаардах болсон өнөөгийн ажлын талбарт таны дарга юмуу хүний нөөцийн удирдлагуудад таны авъяас чадварыг яавал хамгийн дээд зэргээр ашиглах, хөгжүүлэх талаар нарийн бодох цаг болоод нөхцөл төдийлэн бүрэлддэггүй. Тэгэхээр бусдын амыг харалгүй өөрөө өөрийгөө урт хугацаанд бэлдэхийн тулд ажил, мэргэжлийн төлөвлөлтөө гартаа аваарай. Энэ талаар доор дэлгэрэнгүй тайлбарлая.

Өөртөө зориуд цаг гарга:

Ажил, гэр бүл, найз нөхөд гээд амьдралын олон зүйлс таныг завгүй байлгаж байгаа үед аливаа зүйлсийг ул суурьтай бодон төлөвлөх цаг төдийлэн гардаггүй. Гэтэл өөрийн нөхцөл байдалд ул суурьтай дүн шинжилгээ хийж, урт хугацааны төлөвлөгөөгөө тодорхойлохгүйгээр хэдэн сар, жилээр явах нь нэг л мэдэхэд таныг ажил мэргэжлийн хувьд тодорхойгүй байдалд хүргэх вий. Иймэрхүү хүсээгүй үр дүнгээсээ зайлсхийхийн тулд ул суурьтай (стратегийн) бодол, төлөвлөлтөнд заавал цаг гаргаж байх хэрэгтэй. Өөрийн бодол, төлөвлөлтөө цэгцтэй байлгахын тулд цөөн хэдэн, итгэлтэй хамт ажиллагсадтайгаа тогтмол уулзаж, урт хугацааны том зорилгуудаа тодорхойлж, нэг нэгнээ идэвхижүүлдэг баг үүсгэж болно. Өөрийн итгэдэг хүмүүстэйгээ өөрийн хүсэл, бодлоо хуваалцах нь шинэ санааг өдөөж, урьд нь хараагүй байсан боломжуудыг нээж өгч ч болно.

Дараагийн алхмуудаа тодорхойл:

Ажил мэргэжлийн хувьд хүрэх зорилгуудаа – тушаал дэвших, хувийн бизнес эхлүүлэх, хариуцдаг багаа өргөжүүлэх – зэргээр тодорхойлох нь зөвхөн эхний алхам юм. Олон мэргэжилтнүүдийн гаргадаг түгээмэл алдаа бол тэнд хүрнэ гэж тодорхойлсон цэгтээ одоо байгаа цэгээсээ хэрхэн хүрэх алхмуудаа тодорхойлдоггүйд оршдог. Үүнийг засах нэг арга бол хэдэн жилийн дараах өөрийн ажлын намтар (CV)-аа урьдчилан бичих юм. Ингэхийн тулд та одоогоос 5 жилийн дараа ажил мэргэжлийн хувьд хаана хүрсэн, юу хариуцан ажиллах зэргээ төсөөлөн бодоод ирээдүйн ажлын намтараа аль болох нарийвчлан бичээрэй. Эндээс онцлууштай нь та өнөөдөр байгаа нөхцөл байдлаасаа 5 жилийн дараах нөхцөл байдал руу гэнэт үсэрсэн байдалтай бус, энэ хооронд ямар ур чадвар эзэмших, дээшлүүлэх, ямар зэрэг цол, итгэмжлэл авсан байх шаардлагатай зэрэг эндээс тэнд хүрэх алхмуудаа нэг бүрчлэн төлөвлөн бичих ёстой. Эндээс тэнд хүрэхийн тулд юуг хэзээ хийх шаардлагатайгаа ойлгож мэдэх нь таныг илүү тэмүүлэлтэй болгоод зогсохгүй цаг, мөнгийг тань ч хэмнэнэ. Жишээлбэл, одоогоос 3 жилийн дараа хийхээр төлөвлөж буй ажил, мэргэжилд тань магистрын зэрэгтэй байхыг шаардаж байвал та одооноос магистрт сурахдаа бэлдэж эхлэх хэрэгтэй.

Хэмжээнээс илүү үр дүнд анхаар: 

Таны ажлын өдрүүд ихэнх хүмүүсийнх шиг ажилдаа цагтаа ирж цагаа бүртгүүлэх юмуу ирсэн имэйлүүдийн хариуг аль болох хурдан өгөхөөр уралдах байдалтай өнгөрдөг байж болох юм. Доод албан тушаал хашиж байхад дээрх байдал ажилдаа идэвхитэй мэт харагдаж болох ч албан тушаал ахих тусам хэн өндөр, хэн хурдан үсрэх вэ гэж уралдахын ач холбогдол буурдаг. Харин цаг хугацаа өнгөрөхийн хэрээр таны амжилтыг тодорхойлох хэмжүүр – мэргэжлийн ном гаргах, цоо шинэ код бичих, хэрэглэгчдийг шууруулах шинэ бүтээгдэхүүнийг зах зээлд танилцуулах, компанийхаа дотоод хяналтын системийг шинэчлэх – зэрэг гүнзгий утга агуулга, үнэ цэнэтэй төсөл, хөтөлбөрүүдэд оролцон, хэрэгжүүлсэн эсэхээр хэмжигддэг. Товчхондоо та бусдын өгсөн үүрэг, даалгаврыг л гүйцэтгээд явахаас илүү өөрөө санаачлан, урт хугацаанд тогтвортой хэрэгжих төсөл, хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлэхэд анхаарлаа хандуулах хэрэгтэй. Ихэнхи мэргэжилтнүүд энэ мэт төсөл, хөтөлбөрүүдийн үр дүн шууд гардаггүй учир зайлсхийх хандлагатай байдаг боловч урт хугацаанд танд ихээхэн үр дүн, нэр хүндийг чухамдаа дээр дурдсан гүн гүнзгий утга учиртай ажлууд л авчирдаг гэдгийг санаарай.

Байгууллагаасаа гадуурх хүрээлэлд танигд:

АНУ-ын Wharton их сургуулиас хийсэн судалгаагаар аливаа байгууллагын ажилтнууд байгууллага дотроо тушаал дэвшээд авах цалин нь гаднаас ижил албан тушаалд томилогдон ирсэн хүнийхээс 18-20% доогуур байгааг тогтоожээ. (Хачирхалтай нь тэрхүү илүү цалинтайгаар байгууллагад чинь шинээр орж ирж байгаа нэгэн эхний 1-2 жилдээ хуучин ажилтнуудаас ихэнхдээ ажлын бүтээмж доогуур байдаг) Дээрх жишээ шударга бус мэт санагдаж байгаа байх. Гэхдээ эндээс ойлгох ёстой гол зүйл бол нэг байгууллагад удаан ажилласан ажилтнууд дутуу үнэлэгдэх нь түгээмэл. Мэдээж үүнээс болоод та нэг ажилд удалгүй байн байн ажлаа солих хэрэгтэй гэсэн үг бас биш юм. Харин та зөвхөн байгууллага дотроо нэр хүндтэй байхад хамаг хүч цагаа зарцуулалгүй, байгууллагаасаа гадуурх хүрээлэлтэй, тэдэнд тодорхой хэмжээнд үнэлэгддэг байх хэрэгтэй гэсэн үг. Үүний ач холбогдол нь та байгууллагадаа ажиллахдаа дуртай ч ямар нэгэн байдлаар удирдлагууд чинь таныг дутуу үнэлэх хандлага гаргавал таны ур чадварыг үнэлэн, хамтран ажиллах хүсэлтэй өөр ажил олгогчид мөн байдаг юм шүү гэдгийг эвтэйхэн ойлгуулахад хэрэгтэй. Салбарынхаа чиглэлээр нийтлэл бичих, арга хэмжээнүүдэд илтгэл тавих, мэргэжлийн чиглэлийн сайн дурын байгууллагад удирдах алба хаших зэрэг нь таныг өөрийн авъяас чадвараа зөвхөн өөрийн байгууллага төдийгүй салбарынхаа бусад байгууллагуудад таниулахад ихээхэн тустай.

Өөрийн ажил, мэргэжил (карьер)-ийн өсөлт, хөгжлийн талаар нухацтай бодон төлөвлөх нь асар их ач холбогдолтой ч өдөр дутмын ажил, амьдралдаа дарагдаад олон мэргэжилтнүүд тэр болгон онцгой ач холбогдол өгөлгүйгээр хэдэн сар, жилийг урсгалаараа өнгөрөөчихсөн байдаг. Дээрх дөрвөн аргыг хэрэглэн өөрийн ажил, мэргэжлийн өсөлт, хөгжлийн дунд болон урт хугацааны төлөвлөлтийг хийхэд тодорхой үр дүнд хүрэх нь дамжиггүй.

Ажил, мэргэжлийн өсөлт, хөгжлийн стратеги төлөвлөлтийн талаар манай байгууллагаас энэ ондоо багтаан зөвлөх үйлчилгээ нэвтрүүлэх тул сонирхсон хүмүүс ЭНД дарж манайд бүртгүүлнэ үү. Манайд бүртгүүлснээр мөн хувь хүний болон бизнес хөгжлийн стратегийн талаарх нийтлэл, зөвлөмжийг цаг алдалгүй хүлээн авах боломжтой.

Эх сурвалж: Harvard Business Review

Хүн бүрт ижилхэн өдрийн 24 цаг өгөгддөг ч зарим хүмүүс энэ хугацаанд маш ихийг амжуулдаг, зарим нь юугаа ч амжихгүй гайхаш баран байдаг. Нэгэнт бид өдрийн цагийг уртасгах боломжгүйгээс хойш байгаа цагтаа тохируулан илүү бүтээлч, үр дүнтэй байх хэрэгтэй болж байна.
Үнэндээ бол өнөөгийн асар хурдтай нийгэмд бидний суралцах ёстой хамгийн чухал чадвар бол БҮТЭЭМЖтэй байх юм. Аз болоход, өнөөдөр байгаагаасаа илүү үр дүнтэй хийсэн бүтээсэнтэй амьдрахад биднээс тийм ч их мэргэжлийн болон оюуны бяд шаардахгүй юм байна. Энэхүү нийтлэлд орсон доорх асуултуудад чин үнэнээсээ хариулаад үзээрэй. Үнэхээр энгийн бидний мэддэг хэрнээ ойшоолгүй өнгөрөөдөг жижиг зүйлс л бидний амьдралын үнэт цаг хугацааг ямар ихээр үгүй хийдгийг та эрт мэдэх тусмаа цаашидын тань амьдралд хэрэгтэй болов уу.

1. Ямар төсөл дээр би илүү анхаарал хандуулах ёстой бэ?

Бидний дийлэнх маань ажлын онцлогоос болон шаардлагаас үүдэн олон зүйлийг яг одоо амжуулах шаардлагатай болсон байдаг. Жишээлбэл: Твиттер, фэйсбүүкээ шалгах, энэхүү нийтлэлийг унших, толгой дотроо бодож буй и-мэйлээ бичиж явуулах гэх мэтээр.., Бид ч олон үүрэг хариуцлага хүлээгээд байгаа нэгнээ мундаг байна гэж магтдаг. Гэсэн ч харамсалтай нь хүний тархи нэг дор олон зүйлд зэрэг анхаарал хандуулах чадваргүй тул давхар ачааллууд орж ирэхэд дунд нь будилж самгардан юу чухал гэдгээ тодорхойлоход хүндрэлтэй болж хямардаг байна. Судалгааны үр дүнгээр бол бидний тархи олон зүйлийг зэрэг хийхэд 1 зүйл дээр төвлөрөн ажилласнаас 4 дахин удаан ачаалдаг нь тогтоогджээ.
Тодруулбал: Тухайн цаг хугацаанд 1 зүйлдээ төвлөрөн хий тэгж чадвал таны бүтээмж асар өсөх болно. Хэрэггүй зүйлсийг мартаад өөртөө хамгийн чухал гэсэн ажлыг барьж ав.

2. Өдрийн аль цагт би хамгийн бүтээмжтэй байна бэ?

Өнгөрсөн долоо хоногоо эргэн нэг санаад өдрийн ямар цагуудад илүү бүтээмжтэй ажилласнаа тодорхойлоод үзээрэй. Өглөө кофегоо ууж сэргэсний дараа юу эсвэл ажил тарсны дараа бүх хүн гэр лүүгээ явсаны дараа байна уу? Хэрвээ өөрийн хамгийн бүтээмжтэй алтан цагаа зөв олж тогтоовол багахан цагт хийх ажлаа амжуулаад бусад цагт нь юу дуртайгаа хийгээд толгойгоо амраагаад байж байх сайхан биз дээ? Бүтээмжтэй цагаа тодорхойлж чадаагүй бусад чинь хий дэмий л ажил хийсэн болж харагдах гэж хамаг цагаа дэмий үрж л байгаа байх.

3. Юу намайг саатуулж, анхаарал сарниулж байна бэ?

Шинэ и-мэйл ирсэн талаарх сонордуулга таныг ажлаа хийж байхад нь сатааруулж байна уу? Та олон нийтийн сүлжээгээ хэтрүүлэн шалгадаг зуршилтай юм биш биз? Эдгээр үйлдлийг хийгээд та буцаж төвлөрөхдөө багагүй хугацааг зарцуулж байгаа. Хэрвээ танд шинээр ирж буй и-мэйлүүд таны анхаарлыг сарниулаад байдаг бол сонордуулгын дууг хаах, өөр ажил хийж байх үедээ унтраах гэх мэт тохиргоог хийгээрэй. Олон нийтийн сүлжээнүүдээр ажлын цагаар зорчихгүй байх зорилтыг өөртөө тавиарай. Танд асар их цаг гарах болно. И-мэйл, олон нийтийн сүлжээ, чатыг хаасан ч танд нээлттэй 1 харилцааны суваг үлдэж байгаа тул үнэхээр таны хэрэг гарсан хүмүүс нь залгаад ярихад ямар ч асуудал гарахгүй.

4. Би хөгжим сонсож байна уу?

Та магадгүй чив чимээгүй орчинд суун ажиллах нь илүү бүтээмжтэй гэж итгэсэн байж болох юм. Үнэхээр төвөгтэй нарийн ажил бол энэ үнэн байж болох ч судалгаанаас өдөр тутам давтан хийдэг ажлаа хийхэд өөрийн дуртай дуу, хөгжимөө сонсон хийхэд илүү үр дүнтэй байдаг нь батлагджээ. Гэхдээ 1 зүйлийг сануулахад өмнө нь сонсож байгаагүй дууг сонсоход таны тархи үгүүдийг нь ойлгож чээжлэх гэж хичээдэг тул байнга сонсдог танил дуунуудаа ажлаа хийхдээ сонсоорой гэж зөвлөмөөр байна.

5. Би завсарлага авч байна уу?

Бид маш их ажилтай үедээ бүхий л анхаарлаа ажилдаа хандуулж өдрийн хоолоо хүртэл ажлын ширээн дээрээ идэх нь элбэг байдаг. Гэсэн хэдий ч хэт шахалт нь мөн л бүтээмжийг доош нь татдаг ажээ. Судлаачид хийж буй ажлаа тодорхой хугацаанд хийгээд тархиа амрааж завсарлага авч байх нь биднийг хийж буй зүйлээ илүү нухацтай бодож арай хялбараар хийх арга замыг олж илүү бүтээмжтэй байхад тусалдаг гэдгийг илрүүлсэн байна. Цаг ашиглалтын Промодоро аргачлал (Pomodoro Technique)-аар та бүхэн хэсэг хугацаанд ажиллаад хүчээр завсарлага авч амарч сураарай. Яаж хийх бэ гэвэл: 25 минут ажиллаад 5 минут амрахыг 1 промодоро гэх ба 4-5 промодоро үргэлжлэсний дараа амралтын хугацаагаа 15-20 минут болгон сунгах маягаар явах юм байна.

6. Миний урт хугацаандаа хүрэх зорилго маань юу билээ?

Өөрийн зорилгыг жижиглэн хувааснаар илүү богино хугацаанд хүрч үр дүндээ урамшлах байдлаар бид өөрсдийгөө идэвхижүүлдэг. Гэсэн хэдий ч хэт жижиглэж байгаад ойрын хэдэн жилдээ хүрэхээр тэмүүлж буй зорилгоо битгий гээгдүүлээрэй. Үргэлж өөрийнхөө хаа хүрэх гэж өнөөдөр энэ бүхнийг хийж байгаагаа санаж байвал та илүү бүтээмжтэй байна шүү. Жишээлбэл та удахгүй хийх судалгаандаа зориулж өгөгдөл цуглуулж байж болох юм. Та харилцагчдынхаа тоог өсгөхийг зорьж буй бөгөөд судалгааны үр дүнд тулгуурлан зарим алхамуудыг хийх боломжтой байгаа бол та мэдээж алгуурлаж залхууралгүй хурдхан мэдээллээ цуглуулах нь гарцаагүй юм.

7. Би тусламж хэрэгтэй үедээ бусдаас асууж байна уу?

Таны ажлын ачаалал хэт их байгаагаас болж та илүү цагаар ажиллах шаардлагатай болсон байж болох ч та өөрөө яаж ч хичээгээд амжихгүй байгаа ажлууддаа туслахыг хамтрагчидаасаа гуйгаад үзээрэй. Хүнд зүйлийг ганцаараа өргөснөөс хэн нэгэнтэй дамжилж өргөвөл аль алинд нь хөнгөнөөс гадна хамаагүй хурдан ачааг хүргэх газар нь аваачиж чадахтай утга адил юм. Компанийн хамт олон бүгд л нэг л зүйлийн төлөө зорьж зүтгэж байхад нэгнийгээ илүү ачаалалтай, стресстэй байлгахыг бусад тань мэдээж хүсэхгүй шүү дээ.

8. Би ажлаа амжилттай хийснийхээ дараа өөрийгөө урамшуулж байна уу?

Та нэг төслийг амжилттай хийж дуусгачихаад тодорхой хэмжээнд өөрийгөө шагнадаг уу, эсвэл шууд л дараагийнхаа төсөл рүү үсрээд ордог уу? Бэлгэнд дургүй хүн байдаггүй гэдгээр өөрөө өөртөө зориулсан ч бай, бусдаас авсан ч бай шагнал нь хүний мотивацийг өсгөж бүтээмжийг дээшлүүлдэг байна. Тиймээс ямар нэг өөртөө том гэж санагдсан ажлын ард нь гарч амжилттай дуусгавал өөрийгөө аяга кофе, сонирхолтой ном гээд жижиг ч болтугай зүйлээр шагнадаг зуршилтай болоорой.

9. Би аз жаргалтай байж чадаж байна уу?

Өдөр бүрийг аз жаргалтайгаар үсэрч харайн, хөгжилтэй сайхан өнгөрөөдөг хүн гэж мэдээж байхгүй. Ихэнх хүмүүс хийх зүйлээ бушуухан дуусгаад гэртээ эртхэн харихыг хүсдэг ч ажилдаа дур сонирхолгүйн улмаас хүнд ял үүрч буй мэт хамаг эд эрхтэн нь хөдөлж ядах ба иймээс ч олигтой үр дүн гаргаж чадалгүй сунаж суун ажиллах шаардлагатай болдог. Хэрвээ хийж буй зүйлдээ сэтгэл дундуур байгаа бол өөрийгөө сэргээх зүйлсийг хийгээрэй. Алхах, хөгжим сонсох гээд энгийн аргуудаас гадна ширээн дээрээ дургүй зүйлээсээ үр дүн гаргах гэж өөрийгөө хүчлэн суухын оронд өөрт сонирхолтой ирээдүйд хийхийг хүсч буй зүйлээ сайхан төлөвлөн бодлоо хэсэг цэгцлээд ажлаа үргэлжлүүлсэн ч болох юм.

Эцэст нь хэлэхэд та өдөр бүр хэрхэн цагаа зөв ашиглах бэ? Хэрхэн үр бүтээмж өндөртэй байх бэ гэдэг асуултуудыг өөрөөсөө асууж, байнга л энэ талаар хайн уншиж байдаг бол энэ зуршил тань ч цагаа үр дүнгүй үрж буй нэг шалтгаан чинь байж мэдэх юм. Зүгээр хийх ажлаа төлөвлөөд түүнийхээ дагуу өөрөө хичээн ажлаад үр дүнгээ тооцоод яваарай. “Хийх хүн аргаа, хийхгүй хүн шалтагаа олдог” өөрийнхөө үнэхээр хүсч буй амьдралаар амьдарч чадахгүй байгаа бол таны бүтээмж хангалттай биш л байна гэсэн үг. Үнэхээр та маш өндөр бүтээмжтэй ч хүссэнээрээ амьдарч чадахгүй байгаа бол ажлаасаа гар, өөрийн бизнесийг эхлүүл. Танд амжилт хүсье!

 

Эх сурвалж: www.themuse.com

Бусадтай өөрийгөө харьцуулалгүй, өөрөө өөрийнхөө шилдэг хувилбар байхад л анхаар.

Чи өөрийнхөө гадаад үзэмж, оюун ухааны цар хэмжээ, танилын хүрээ зэргээр хэр амжилттай байгаагаа эргэн тойрныхоо найз нөхөд, танилуудтайгаа байнга харьцуулаад байдаг юм биш биз? Ингэх нь чиний хүсээд байгаа үр дүн, нэр хүндийг олоход чинь нэмэр болохоосоо нэрмээс болоод байна уу?

Бусадтай харьцуулах замаар өөрийнхөө үнэ цэнийг тогтоох нь ихэнхдээ сөрөг үр нөлөөтэй. Тэгэхийн оронд өөрийгөө дээрх мэт харьцуулалтаас чөлөөлөх нь дээр байдаг. Өөрөөр хэлбэл өөрийн бодол, хүч энергиэ өөрөө өөрийнхөө хамгийн шилдэг хувилбар байхад төвлөрүүлэх хэрэгтэй. Ингэхийн тулд чиний амьдралд давамгайлж байгаа дадал, хэвшил, зуршлуудыг оношилж, заримыг нь өөрчлөөрэй.

Чи ингэж хэлэх нь хийхээс амархан гэж бодож байж болох юм. Тэгж бодох чинь зөв л дөө. Гэхдээ бид чамд дээрх зөвлөгөөг хэрэгжүүлэхэд тус болох энгийн арга зааж өгье. Дараах асуултыг өөрөөсөө асуугаарай – би амьдралдаа юуг болих (eliminate), юуг багасгах (reduce), юуг нэмэгдүүлэх (raise), юуг шинээр эхлүүлэх (create) хэрэгтэй байна вэ? Өөртөө бодитой зорилго тавьж, түүндээ хүрэхээр хичээн зүтгэснээр чи өөрөө өөрийнхөө шилдэг хувилбар байж чадна.
Юун түрүүнд чиний зорилгодоо хүрэх процессыг дөт болгох Хөх далайн стратегийн схемийг ашиглан зорилгоо нарийвчлан тодорхойлохыг санал болгоё. Энэхүү схемийг бөглөснөөр ганц зургаас л өөрийнхөө одоогийн нөхцөл байдлыг бүхэлд нь хараад зогсохгүй ирээдүйн зорилгодоо хүрэхийн тулд юугаа засч, өөрчлөх хэрэгтэй байгаагаа харах боломжтой. Доорх зурагт дүрсэлж, нийтлэлд тайлбарласан 9 зүйлс бол бидний л санал учир чи өөрийн амьдрал, хувь хүний зорилгууддаа нийцүүлэн бүхэлд нь юмуу хэсэгчлэн шинээр тодорхойлоорой.

Дараах стратегийн схемийг зорилгодоо хүрэхдээ ашиглаарай!

Strategy Canvas (C) Kim & Mauborgne

1. Цагийг нь тулгадгаа болих (Eliminate cramming)

Бид бүгдээрээ л хэзээ нэгэн цагт ажлынхаа сүүлийн хугацааг тулгачихаад, шалгалтынхаа өмнөх орой ч юмуу стрессдээд кофегоор нойроо сэргээж, түргэн хоолоор ходоодоо дүүргэх тохиолдолтой тулж байсан гэхэд хилсдэхгүй байх. Хүн бүр л цагийг нь тулгадаг ш дээ гэж өөрийгөө тайвшруулж болох ч ингэснээр асуудлыг шийддэггүй гэдгийг санах хэрэгтэй. Түүний оронд сурах төлөвлөгөө гаргавал цэгцтэй мэдлэг олж, илүү үр дүнтэй суралцах боломжтой болно. Аливаа ажлын цагийг тулгах нь чамаас илүү хүч энерги шаардаж, илүү стрессдүүлж ядраадаг гэдгийг мөн санаарай. Сурах төлөвлөгөөгөө гаргахдаа технологийн янз бүрийн шийдлүүдийг ашигласан ч болно шүү дээ.

2. Үр дүнгүйгээр өөрийгөө шүүмжлэхээ болих (Eliminate destructive self-criticism)

Өөрөө өөртөө шударгаар үнэлэлт, дүгнэлт хийх нь хувь хүнийхээ хувьд өсч дэвжихэд тустай. Өөрийнхөө талаар үнэн бодитой ойлголттой байх нь зөв зүйтэй зүйл төдийгүй амжилттай суралцдаг оюутан, сурагчдын түгээмэл хэвшил байдаг. Харин өөрсдөө хичнээн хичээгээд ч өөрчлөх боломжгүй зүс царай, бие галбир болоод оюун ухааны үндсэн өгөгдлүүддээ сэтгэл ханамжгүй байгаагаас дотроо өөрийнхөө тухай сөрөг бодол тээн, дотооддоо сөрөг дуу хоолойнд захирагдах нь хор хөнөөлтэй. Тиймд, өөрсдөө өөрчлөх боломжгүй зүйлст төвлөрөхийн оронд, өөрчлөн өнгөлөн сайжруулах боломжтой зүйлсээ тодорхойлон, түүндээ анхаарал хандуулаарай!

3. Сэргээх бодис агуулсан уух зүйлсийн хэрэглээгээ багасгах (Reduce coffee)

Бага хэмжээгээр хэрэглэвэл кофе зэрэг кафейн агуулсан уух зүйлс төвлөрөл болон эрч хүчийг нэмэгдүүлдэг. Гэхдээ, ихэнх хүмүүс хэтрүүлж хэрэглэчихээд байдаг ба энэ нь нойргүйдэл, бухимдал, гэдэс эвгүйрэх, анхаарлаа хандуулах чадвараа алдах зэрэг асуудлуудыг дагуулж байдаг. Иймд, кофены оронд ногоон цай ч юмуу илүү эрүүл зүйлс ууж байгаарай. Ингэвэл ядахнаа шүдийг чинь шарлуулахгүй шүү дээ.


Кофе уунгаа, нийгмийн сүлжээгээр сэлгүүцэх зугаатай ч тунг нь тааруул.

4. Нийгмийн сүлжээнд зарцуулдаг цагаа багасгах (Reduce social media time)

Чи өөрийгөө янз бүрийн эможигоор илэрхийлж, өөрийнхөө нийгэмд эзлэх байр сууриа хэдэн лайк авснаараа хэмждэг юм биш биз? Хэдийгээр нийгмийн сүлжээ бидний амьдралын салшгүй хэсэг болсон ч нөгөө талаар биднийг амархан сатаардаг, хийж байгаа зүйлдээ анхаарлаа сайн төвлөрүүлэх чадваргүй болгож байна. Энэ нь эцсийн дүндээ биднийг бүтээмж муутай болгодог. Чи нийгмийн сүлжээнээс бүр мөсөн холддоггүй юмаа гэхэд хэрэглээгээ ухаалгаар зохицуулаарай. Хэр давтамжтай, хэр хугацаагаар хэрэглэж байна гэдгээ нэг ажиглаарай. Харин хичээл номоо хийж байхдаа нийгмийн сүлжээгээ бүр унтрааж бай – хүний тархи нэг дор олон даалгавар гүйцэтгэхээр бүтээгдээгүй. Тэгээд ч олон янзын инээд хүргэм Youtube бичлэгүүд нүдний чинь буланд харагдаад байвал яаж анхаарал чинь төвлөрөхөв дээ!

5. Дасгал хөдөлгөөнөө нэмэгдүүлэх (Raise activity levels)

Биеийн хөдөлгөөн зөвхөн эрүүл чийрэг бие бялдартай байхад тустай бус тархины үйл ажиллагаанд ч тустай. Судалгаанаас харахад дасгал хөдөлгөөн тогтмол хийх нь ой тогтоолтыг сайжруулж, сэтгэн бодох чадварыг дээшлүүлдэг байна. Шууд хэрэгжүүлж болох, үнэ төлбөргүй дасгал хөдөлгөөн хийх арга бол өдөр бүр илүү удаан хугацаагаар алхах юм. Утсан дээрээ алхаа тоологч татаж аваад, өдөр бүр аль болох удаан хугацаагаар алхаж байгаарай.

Өөрийгөө зоригжуул.

6. Гэр бүл болон найз нөхөдтэйгээ хамт өнгөрөөх цагаа нэмэгдүүлэх (Raise face to face time)

Хэрвээ чи энэ жагсаалтаас ганцыг л сонгож авъя гэвэл №6-ыг сонгоорой. Өөрийн хайртай, дотны хүмүүстэйгээ хамтдаа, чанартай цагийг өнгөрөөх нь сэтгэл санаагаар унах зэрэг сэтгэл зүйн асуудлуудаас урьдчилан сэргийлэхэд тустай. Энгийн зүйлс хамгийн үнэ цэнэтэй байдаг. Дэлгэцний ард өнгөрөөх цагаа багасгаад, ойр дотныхонтойгоо хамт өнгөрөөх цагаа нэмэгдүүлэх нь чамайг болон чиний эргэн тойрныхонд илүү баяр баясал, аз жаргал бэлэглэнэ.

7. Оюутан/ сурагчдын клубт элсэн орох (Create: Join a student club)

Нийгмийн хүрээллээ нэмэгдүүлэх маш сайн арга бол оюутан/сурагчдын клуб/байгууллагад элсэн орох юм. Ялангуяа шинэ сургуульд элсэн орогсдод энэ бүр хамаатай. Чи ямар ч клубт орсон бай өөртэйгээ ижил төстэй сонирхолтой үе тэнгийнхэнтэйгээ танилцах төдийгүй дараа нь CV-н дээр чинь хүний сонирхол татахуйц харагдана. Сонирхлыг чинь татахаар клуб/байгууллага олдохгүй байвал чи өөрөө шинээр үүсгэн байгуулсан ч болно ш дээ.

Өөртэйгээ төстэй сонирхолтой хүмүүстэй танилц.

8. Бясалгал хийх (Create: Take up meditation)

Бясалгал хийнэ гэхээр заавал лаа, хүж асааж, бадамлянхуа суултаар суух шаардлагагүй. Хэн ч хэдийд ч бясалгал хийх боломжтой гэдгийг санаарай. Өдөр бүр тодорхой цагийг бясалгалд зориулж заншвал стресс тайлж, анхаарал төвлөрөлтийг сайжруулж, ой тогтоолт, бүтээлч сэтгэлгээг нэмэгдүүлдэг. Урьд нь огт бясалгаж байгаагүй бол New York Times article нийтлэлийг уншаад үзэхэд гэмгүй.

9. Зөвлөгчтэй болох (Create: Find a mentor)

Чамаас ямар нэгэн талаараа илүү мэдлэгтэй, туршлагатай хэн нэгнээс зөвлөгөө авч, суралцаж, урам зориг авах нь онцгой боломж шүү. Спортын дасгалжуулагч, сургуулийн багш, эсвэл бүр ахмад настай хөрш чинь ч амьдралыг чинь өөрчлөх анд, зөвлөгч чинь байж болно шүү дээ. Гэхдээ амжилттай зөвлөгчтэй байх харилцаа хоёр талын хүндлэл, харилцан итгэлцэл дээр тогтдог гэдгийг бүү мартаарай.

EDUCATED TM-аас энэ ондоо багтаан хувь хүний хөгжлийн зөвлөхийн үйлчилгээ нэвтрүүлэхээр ажиллаж байна. Энэ талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл ЭНД дарж имэйлээ бүртгүүлнэ үү!

Эцэст нь хэлэхэд, өөрийгөө бусадтай харьцуулах ер нь л үр дүн муутай байдаг. Хөх далайн стратегийн хамгийн гол санаа бол энэ. Амжилтанд хүрэх арга бол хэвшмэл байдлаас салж, өөрийн гэсэн арга замаа олох юм. Дэлхий дээр чи ганц хувь л байхад чамаас өөр хүмүүсийг дууриах хэрэг байхгүй байгааз?

Эх сурвалж: Blue Ocean Strategy

ХОЛБООТОЙ НИЙТЛЭЛ: Хөх далайн стратеги

Олон хүн цугладаг, уламжлалт нэтворкин эвентүүд зохион байгуулагдаж эхлээд олон жилийг ардаа үджээ. Ахиж дэвжихээр зорин тэмүүлж буй ажил хэрэгч хүмүүст нэтворкин эвентүүдэд хэрхэн үр дүнтэй оролцох талаар л зөвлөдөг болохоос иймэрхүү арга хэмжээнүүдэд оролцох хэрэгтэй эсэх талаар зөвлөгөө хомс. Онолоор бол, иймэрхүү арга хэмжээнүүд таны бизнесээ өргөжүүлэх хамгийн оновчтой арга юм.

Гэтэл эдгээр арга хэмжээнд оролцогсод өөрсдийн хүлээж байсан үр дүндээ төдийлэн хүрдэггүй нэг асуудал байна. Нэтворкин гэдгийг юу гэж тодорхойлохоос үл хамааран, эдгээр арга хэмжээнд хэр амжилттай, үр дүнтэй оролцох тань таньтай адилхан үр дүнг хүсч, хүлээж буй хүмүүсийг олж, улмаар тэдэнтэй хэр сайн харилцан ярилцаж чадахаас шууд хамаарна.

Уламжлалт нэтворкин эвентүүдийн хамгийн том асуудал нь тэдгээр арга хэмжээнүүд янз бүрийн зорилготой хүмүүсийн “холимог хуурга” шиг байдагт байгаа юм. Шинэ хэрэглэгч олж авах, өөрийн бизнесийнхээ талаар мэдээлэл түгээх, хэн хэндээ ашигтай холбоо тогтоох итгэл найдвар тээвэрлэн очих зэрэг хүн бүр л өөр, өөрсдийн гэсэн төсөөлөл, төлөвлөгөөтэйгээр дээрх арга хэмжээнүүдэд очдог. Маш олон хүн нэтворкин эвентүүдэд очих нь хэрэгтэй зүйл гэж шууд хүлээж авдаг. Гэтэл бодит байдал дээр урьд нь эхлүүлсэн ажил хэрэгч харилцаа холбоогоо гүнзгийрүүлэхэд илүү анхаарах нь зүйтэй байдаг.

Уламжлалт нэтворкин эвентүүдээс илүү үр дүнтэйгээр хэн, хэндээ ашигтай харилцаа холбоо тогтоож, цагаа үр дүнтэй өнгөрөөх олон аргууд байдаг. Тэдгээрээс гурвыг доор танилцуулъя.

Өөрөө арга хэмжээнүүдээ санаачлан, зохион байгуул

Өөрөө санаачлан, зохион байгуулж байгаа арга хэмжээний үеэр оролцож байгаа хүмүүсээ бараг тэр чигээр нь хяналтан доороо байлгаж, юу хийх, ямар үр дүнд хүрэх гэдгээ тодорхойлоход дөхөмтэй байдаг. Энэ нь таныг одоогийн үйлчлүүлэгчид зэрэг урьд тогтоосон харилцаа холбоогоо ахисан түвшинд гаргах төдийгүй шинэ зорилтот хэрэглэгчидтэй танилцан, харилцаа холбоо тогтоох бодит боломж олгодог. Ихэнх бизнес эрхлэгчид одоогийн үйлчлүүлэгчиддээ үйлчлэх, бизнесээ өргөжүүлэх шинэ үйлчлүүлэгчид олох хоёр өөр зорилгынхоо аль алиныг гүйцэлдүүлэхэд цагаа хэрхэн хуваарилахаа мэдэхгүй, сандрах тохиолдол байдаг. Харин сайтар төлөвлөсний дагуу дээрх хоёр зорилгоо хэрэглэгчдэдээ зориулсан арга хэмжээг зохион байгуулах замаар гүйцэлдүүлж болно.

Тухайн арга хэмжээг ямар байдлаар зохион байгуулахаа шийдэхдээ хамгийн гол нь одоогийн хэрэглэгч үйлчлүүлэгчдэд чинь таалагдах ёстой гэдгийг санаарай. Хэрвээ та болон таны одоогийн үйлчлүүлэгчид адил төстэй сонирхолтой бол тэндээс төлөвлөгөөгөө эхэлж болно. Жишээ нь таны үйлчлүүлэгчид бооцоот тоглоом тоглох дуртай юу, театрт тоглолт үзэх дуртай юу, эсвэл спортын арга хэмжээнд оролцох дуртай юу? Дашрамд хэлэхэд, иймэрхүү арга хэмжээнд вино амталгаа түгээмэл ашиглагддаг.

Нэтворкин

Өөрийн үйлчлүүлэгчид болон стратегийн хамтрагчдаа урихдаа тэднийг, өөрийн зочинтойгоо хамт ирэхийг уриарай. Өөрөөр хэлбэл таны зохион байгуулах үйл ажиллагаа таалагдах нэгнийг хамт авч ирэхийг уриарай. Тэгээд дээрх арга хэмжээ нь бүтээгдэхүүн үйлчилгээний борлуулалт хийхэд чиглээгүй гэдгийг сануулаарай. Иймэрхүү арга хэмжээний үеэр зохион байгуулагчийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний талаар зарын шинжтэй үйл ажиллагаа явуулаагүй ч оролцогчдын талаас илүү нь өөрсдөө зохион байгуулагчийн бизнесийг сонирхон, сураглан очих нь түгээмэл ажиглагддаг.

Хэдий та дээрх арга хэмжээний үеэр нэг ч шинэ үйлчлүүлэгчтэй болоогүй байсан ч өөрийн одоогийн үйлчлүүлэгчидтэйгээ нэг үдшийг сайхан өнгөрүүлж, сонирхолтой шинэ хүмүүстэй уулзаж, үйлчлүүлэгчдийн чинь урин авчирсан зочид танай бизнесийн талаар тодорхой ойлголттой болоод буцна гэдэг амжилт шүү.

Давхар болзоо

Багахан хэмжээнийн мэргэжлийн нэтворкингийн нэг хэлбэр маягаар давхар болзоонд явж болно. Жишээ нь ямар нэгэн үзвэр үйлчилгээ үзэх дөрвөн тасалбар байлаа гэж бодоход одоогийн үйлчлүүлэгч, стратегийн хамтрагч юмуу нэг бизнес танилаа уриарай. Тэгээд урьсан хүнээ таньтай ажил хэргийн шугамаар танилцах хэрэгтэй гэж үзэж байгаа бас нэгэн хүнийг урихыг санал болгоорой. Та мөн адил шалтгаанаар нэмээд нэг хүн уриарай.

Иймэрхүү давхар болзооны үр дүнд үр дүн багатай байлаа гэхэд та хуучны харилцаагаа бататгана, сайн үр дүнтэй байлаа гэхэд та болон таны стратегийн хамтрагч өөрсдөө уулзаж танилцах нь тодорхой бус байсан бас нэгэн боломжит хэрэглэгчтэйгээ холбоо тогтооно.

Хуучны танилуудтайгаа холбоогоо сэргээ

Энэ арга нь таныг сүүлийн үед сураг алдарсан хуучны танилуудтайгаа холбоогоо сэргээхэд чиглэсэн. Энэ ангилалд таны дунд сургууль болон оюутны ангийнхан, урьд нь ажиллаж байсан газрын чинь хамт ажиллагсад зэрэг хүмүүс багтана.

Эдгээр хуучны танилууд таны одоогийн тогтмол харилцдаг хүмүүсээс бизнесийн хувьд илүү үнэ цэнэтэй байх магадлалтай. Учир нь одоогийн тогтмол харилцдаг хүмүүсийн тань танилын хүрээ таньтай адил төстэй байх нь элбэг. Харин таны сураг алдарсан хуучны танилууд та өөрөө уулзаж танилцах боломж төдийлэн гарахааргүй байсан хүмүүс болон бизнесийн боломжуудтай холбож өгч чадах магадлал өндөртэй. Түүнчлэн огт танихгүй хүмүүсийг бодвол хуучны танилууд чинь таньтай утга учиртай холбоотой байсан хүмүүс шүү дээ.

Ингэхийн тулд та Linkedin зэрэг өөрийн нийгмийн сүлжээгээр холбогдсон хүмүүсээ шүүж үзэж болно. Эсвэл цахим хаягаараа харилцаж байсан хүмүүс буюу ‘contacts’-аа шүүж ч болно. Ингэхдээ та өөрийн тань эрхэлдэг ажил бизнестэй холбоотой ажил, мэргэжил бүхий хуучны танилуудаа олж тогтоогоорой. Улмаар зорилтот хуучны танилууддаа богино цахим шуудан илгээж, таныг шууд сануулах ямар нэгэн зүйлийг дурдаарай. Таны цахим шууданд эерэг хариу өгсөн хуучны танилуудтайгаа цаг тохирч байгаад утсаар ярих юмуу товчхон уулзалт зохион байгуулаад үзээрэй.

Дээрх аргуудын заримыг юмуу бүгдийг нь өөрийн одоогийн харилцаа холбоогоо гүнзгийрүүлэнгээ шинэ хүмүүстэй танилцах аргууд болон ашиглаарай. Эдгээр аргууд таныг үр дүн, бүтээмж муутай уламжлалт нэтворкин эвентүүдэд очсоноос илүү бүтээлч, зугаатай байдлаар харилцаа холбоогоо өргөтгөх боломжоор хангаж чадна.

Эх сурвалж: Harvard Business Review

Энэ нийтлэл танд таалагдсан бол нийгмийн сүлжээгээр хуваалцаж хэрэгтэй хүмүүст нь хүргээрэй. Мөн ЭНД дарж манай имэйл листэнд бүртгүүлж, шинэ нийтлэл, зөвлөгөө, мэдээллийг маань цаг алдалгүй хүлээн аваарай!

Хүн бүр ялгаатай ч хосоор амьдрах нь хорвоогийн жам байдаг. Тиймээс бид гав ганцаараа аз жаргалтай сайхан амьдарч байна гэж өөрсдийгөө хууралгүй хэн нэгэнтэй тогтвортой харилцаа үүсгэж аз жаргалтай амьдрах эрхтэй. Санаатай ч бай санаандгүй ч бай өртөөнөөс өртөөнд шилжиж буй мэт хосоо сольж сэлгэлгүйгээр эрүүл, аз жаргалтай харилцаа үүсгэхийг зорьж буй хүмүүст зориулан доорх зөвлөгөөг хүргэж байна. Мэдээж төгс харилцааг нэг л шөнийн дотор бий болгохгүй тул хувь хүнээс чамгүй хичээл зүтгэл шаардах нь зүйн хэрэг юм.

Харилцан ярилцах: Хүмүүс хэрхэн зөвөөр өөрийгөө илэрхийлэхээ мэддэггүйгээс хосоо гомдоочих вий гэж болгоомжлон юу ч болсон чимээгүй өнгөрөх хандлага их байдаг. Харин судлаачдын зөвлөж байгаагаар хосууд нөхцөл байдлаас үүдэн гарсан тааламжтай болон тааламжгүй байгаа мэдрэмжүүдээ хэлж ярилцдаг байх нь урт удаан, аз жаргалтай харилцааны суурь болдог байна.

Хүндлэл: Бие биенээ хүндлэх хүндлэл жижиг зүйл дээр ажиглагдаж мэдрэгдэж болдог. Баяр баясгалантай харилцааг бий болгохын тулд та хосынхоо цаг, сэтгэл, зан чанар болон итгэл үнэмшилд нь хүндэтгэлтэй хандах хэрэгтэй. “Найз нөхөд, хамаатан садандаа хань ижлээ муулах”, “чамаас салнаа”, “чамтай чамгүй амьдрана” гэх мэт сүрдүүлгийг хэрэглэх нь хосуудын харилцаанд түгээмэл байдаг ч энэ нь түүнийг хүндлэхгүй байгааг мэдрүүлдэг тул сэтгэлийг нь бага багаар хөргөж байдаг байх нь.

Их цагийг биш чанартай цагийг бэлэглэ: Хамт байхдаа сонирхолтой, дурсамжтай зүйл нэгийг ч хийдэггүй хэрнээ би хамаг залуу насаа түүнд зориулсан байхад … гэх мэтээр гомдоллодог хүмүүс байдаг. Жишээ болговол оройн хоолоо дуртай шоугаа үзэн зурагтныхаа өмнө идэх болон хоолны ширээний ард өөд өөдөөсөө харан суугаад өдөр ажил, сургууль дээрээ юу болсоноо ярилцан идэх хоёрын хооронд ялгаа их бий шүү.

Өөртөө зориулах цагийг нь үлдээх: Хамт байх нь чухал гээд сонирхолтой, сонирхолгүй, хамаатай хамаагүй бүх зүйлд хамт оролцох нь хосуудын хувьд зөв зүйл биш юм. Харин аз жаргалтай хосуудын дийлэнх нь бие биенийхээ сонирхолыг хүндэлдэг тул түүндээ зарцуулах цаг болон боломжийг бие биендээ олгож байдаг.

Хайрын хэлүүдийг ашиглах: Бүх хүн хайрыг өөр өөрөөр мэдэрдэг ч Гари Чапмены бичсэнээр эмэгтэй эрэгтэй хүний аль алинд нь түүнийг мэдрэх таван хэл байдаг байна. Ямар хэлүүдийг ойлгож мэдэрдэг нь сонин байна уу? Тэгвэл хүн бүр л хүлээн зөвшөөрсөн үг сонсох, бэлэг авах, дурсамжтай цагийг өнгөрөөх, туслуулж буйгаа мэдрэх болон бие физиологийн хэрэгцээтэй байдаг байна.

Талархал: Бид хамгийн дотны хүмүүстээ талархах хэрэгтэйгээ мэддэг ч дийлэнх тохиолдолд талархахаа мартдаг. Таны хувьд онцгой нэгнээ хажууд минь байж л байх юм чинь гэж өнгөрөөлгүй харилцаагаа аз жаргалтай байлгахын тулд талархалаа илэрхийлээд үзээрэй. Гоё үг, гараар бичсэн мэндчилгээ, цэцэг, шалтгаангүй сайхан аашлах гэх мэтээр та юу ч сэдэж болно. Өдөр болгон цэцэг бэлэглэх албагүй ч зарим үед гэнэт цэцэг бэлэглэснээр дийлэнх хосуудын харилцаагаа хадгалж үлдэхийн тулд хийдэг аялалаас бол хялбар байна гэдгийг санаарай.

Сөргөөр үү эсвэл эерэгээр үү: Заримдаа бид өөрсдөө ч мэдэлгүй гутранги болж бүхий л зүйлсийг хар бараанаар будаж эхэлдэг. Ийм үедээ бид хийж буй ажлаа үзэн ядаж, найз нөхдөө зөв сонгож чадаагүйдээ харамсаж, өөрийг нь хэзээ ч чин сэтгэлээсээ хайрлаагүй хүнийг хайрлах гэж хэт хичээж буй мэт санагдах нь ч энүүхэнд. Гэсэн ч бидний хорвоо төгс биш гэдгийг өөртөө сануулаарай. Мэдээж бүх зүйлс сайнтай муутайгаараа холилдоод л оршиж байдаг тиймээс та хайртынхаа муу талуудыг биш аль болох сайн талуудыг нь бодож санаж байгаарай. Яваандаа сөрөг бодлууд тань эерэгээр солигдож та өөрөө ч тэнэг зүйлд хэт гунигласнаа мэдрэх болно.

Тулааны бүсээ сонгох: Харилцаа л юм хойно хоорондоо үйл ойлголцох муудалцах үе бүх хосуудад л байдаг. Гэсэн хэдий ч хосууд маань тухайн маргаанд л давуу тал олж байвал хамаагүй мэт аашилснаар бие биенээ хэзээ ч уучлах боломжгүйгээр гомдоодог. Тиймээс хэт эмзэг, өнгөрсөнд маргалдсан зүйлсээ дахин сөхөх нь тогтвортой харилцаатай хосуудын зайлсхийдэг бүс гэдгийг санаарай.

Секс: Хосууд бүгд л хийдэг энгийн л зүйл тэхдээ сексд байдаг нэг дүрэм бол “их хийх тусам – илүү хүсдэг, бага хийх тусам бага хүсдэг” явдал гэнэ шүү. Тиймээс сексийн харилцаагаа илүү амьд, тогтмол мөртлөө сонирхолтой болгох нь хосуудын анхаарах асуудлуудын нэг байдаг. Амтлагчаа нэм гэдэг нь зөвхөн гал тогоонд хэрэглэгддэг үг биш байх нь.

Харьцуулалт хийхгүй байх: Зүлэгийн өвс бүгд жигд ногоон өнгөтэй байдаггүй. Бид яагаад ч юм өөрийнхөө амьдралыг бусдын амьдралтай буюу хүмүүс юу хийж байна? Хаана амьдарч байна? Юу өмсөж байна гэх мэтээр харьцуулах синдромтой болсон өнөөгийн нийгэмд олон нийтийн сүлжээ хосоо, хайр сэтгэлийн харилцаагаа ч харьцуулах боломжийг нээсэн. Гэсэн хэдий ч аз жаргалтай хосуудад бусдын зүлэг ямар өнгөтэй байна, ямар арчилгаа орсон гэх мэт нь огт хамаагүй ч аз жаргалтай байдаг гэдгийг санаарай.

Та бүхэнд манай нийтлэлүүд таалагдаж байвал манай мэйл листэнд ЭНД дарж бүртгүүлэн ижил төстэй шинэ нийтлэл, мэдээллүүдийг маань цаг алдалгүй хүлээн авч байгаарай.
Эх сурвалж: www.bustle.com 

Хүн ам, газар нутгийн хэмжээ болон эдийн засгийн хүчин чадлаараа дэлхийд тэргүүлэгчдийн эгнээнд багтдаг манай өмнөд хөрш Хятад улс нь суралцах, судлах зүйл ихтэй ард түмний нэг гэдэгтэй хэн ч маргахгүй бизээ. Бидний хувьд их гүрэн Хятадтай хил залгаа байгаа нь цөөн тохиолдолд хүндрэлтэй байдаг ч бараа бүтээгдэхүүн худалдан авах, түүхий эдээ нийлүүлэх цаашлаад суралцах, аялах жуучлах гэх мэт олон тал дээр ашиг тустай байдлыг бий болгодог. Ер нь хүн болгон Хятадын талаар өөрийн гэсэн мэдээлэл, мэдлэгтэй байгаа тул илүү нуршаад яахав гол зүйлдээ орьё. Хятадын ард түмэн эртний түүх соёлоо маш сайн хадгалан үлдсэн нь 2016 оны байдлаар ЮНЕСКО-н байгалийн болон соёлын өвд нийт 48 түүхэн дурсгалт болон байгалийн үзэсгэлэнт цогцолбор газрууд нь багтсанаас харагдана. Эдгээрийг бүгдийг нь үзэж дуусгахад чамгүй олон удаа урд хөршөө зорих хэрэг бидэнд гарах бололтой. Миний бие Хятад улс руу нийт 3 удаа аялах зорилгоор явах завшаан тохиож байжээ.

1. Бээжин аялал – 2010 он

2. Хайнан аялал – 2013 он

3. Хуаншань /Шар уул/ аялал – 2017 он

Аялал бүрээс үзсэн харсан зүйлсийг нэг бүрчлэн цуврал болгон дараагийн нийтлэлүүдээр оруулах тул та бүхэн манай сайтаар байнга зочилж мэдээлэл авч байхаас гадна и-мэйл листэд ЭНД дарж бүртгүүлэн цаг тухай бүрт нь шинэ нийтлэлийн мэдээлэл авч байгаарай. Харин энэ удаад дээрх аялалуудыг нэгтгэн дүгнээд өөрийн туршлагад үндэслэн Хятад болон бусад улс руу аялалд гарах зөвлөмж болон аялалаас үлдсэн сэтгэгдэлүүдийг хуваалцъя.

Аялалын зөвлөмжүүд:

1. Аялалын төрлийг сонгох: Аялалын зорилгодоо тааруулан хувиараа аялах уу жуулчны компаниар зуучлуулах уу гэдгээ сонгох нь зүйтэй учир нь аль аль сонголт нь давуу болон сул талуудтай. Хувиараа аялахын хамгийн сайхан нь өөрийнхөө хүссэнээр явах. Хэвтэр болон хоол хүнс голдоггүй бага зардлаар ихийг үзэх сонирхолтой аялагчид бол өөрийхөө толгойг даагаад яваад үзэхэд гэмгүй байх. Бүх зүйлийг өөрсдөө бие даан шийдэх тул ажлын хамт олонтойгоо буюу хүсэл зорилго, нас хүйсийн ялгаатай хүмүүсийн хувьд энэ төрлийн аялал тохиромж муутай мэт санагдсан. Харин санаа нийлсэн найз нөхдийн аялалд бол хамгийн сайн сонголт болно. Гэхдээ бүх зүйлд бэлэн байх хэрэгтэй, компаниар зуучлуулж явсанаас үнэтэй байх тохиолдол гарна. Дамжин явах нислэг болон галт тэрэгний хуваарь өөрчлөгдөх, цуцлагдах гэх мэтээс эхлээд. Тиймээс хувиараа аялалд гарч буй бол даатгуулчихаад явахад гэмгүй гэж зөвлөж байна. Энэ төрлийн аялалыг сонгогчид нь мөнгөө хэмнэх зорилготой тул аль болох хямд нислэг болон газрын тээврийг сонгодог тул цаг хугацаа арай их зарцуулах магадлалтай ба дийлэнх тохиолдолд ачаагаа үүрээд нааш цааш алхах тул биеэ жаахан ядраана гэдэгтээ сэтгэлзүйн бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй болов уу. Зуучлалын компаниар аялахад жинхэнэ утгаараа амраад олон зүйлд санаа зовохгүй байх боломжтой тул анх удаа аялалд явж буй бол энэ төрлийг сонгоорой. Нас насны гишүүдийн бүрэлдэхүүнтэй гэр бүл болон хамт олноороо аялахад хамгийн тохиромжтой. Бөөний үнэ хямд байдгийн зарчмаар таны төлсөн үнээр хувиараа аялаад яг тухайн газруудад орохоос харьцангуй хямд байдаг юм байна лээ. Нэг сул тал нь аялалын үзвэр хооронд заавал дэлгүүр хоршоо гээд хэрэггүй шахуу газруудаар их авч явах гээд байдаг тул далай дээр очсон бол далай дээрээ л үлд, ууланд очсон бол ууландаа л үлд элдэв чамин нэртэй дэлгүүрийн маршрутаас нь шууд татгалзсан нь дээр санагдсан.

2. Очих газрынхаа талаар урьдчилан судлах: Интернэт хөгжөөд мэдээлэл авах боломж маш өндөр болсон өнөө үед гадагшаа дотогшоо хаашаа ч аялах бай тухайн очиж буй газрынхаа талаар тодорхой хэмжээнд судлаад очвол зүгээр санагдсан. Урьдчилж судлаагүйгээс болж зорьж очсон газраа бүрэн дүүрэн нээж илрүүлэхгүйгээр дутуу үзээд буцвал дахиад очих ч хэцүү болих ч хэцүү ацан шалааны байдалд орох магадлалтай юм шиг санагдсан.

3. Хувцас хэрэглэлээ очсон газраасаа авах: Монгол улсын хувьд амьдралын өртөгөөр өндөр хөгжилтэй баян орнуудтай ижил шахуу байдаг тул ихэнх зүйлс үнэтэй байдаг. Харин манайхны нэг нийтлэг шинж нь ажил гэр гэсэн маршруттай тул элдэв спорт арга хэмжээнд барагтай оролцдоггүйгээс яг аялалд гарахад хувцас хунар маань тохиромж муутай болж ирдэг. Гэсэн хэдий ч аль болох дотоод нөөц бололцоогоо ашиглан биед эвтэйхэн хувцаснаасаа сонгон өмсөж очих газартаа хүрээд тэндээсээ худалдан авалт хийгээрэй гэж зөвлөмөөр байна. Тусгай зориулалтын, аялалын хувцас хэрэглэл бол дийлэнхдээ л Хятад болон Азийн үйлдвэрлэгч орнуудаас орж ирдэг тул хэрвээ таны аялал Эрээн, Бээжин гээд худалдаа хөгжсөн бусад хотуудаар нь дайрч буйн дээр та тодорхой цагийг дэлгүүр хэсэхэд зарцуулах боломжтой байгаа бол аялалын хувцас хэрэглэлийг шууд тэндээсээ аваарай. Гэхдээ үнэ хаялцаж худалдан авалт хийдэг зах, худалдааны төвөөс бол холхон байсан нь дээр гэж зөвлөмөөр байна. Цөөн тооны буюу өөртөө ганц хоёр юм авахын тулд хамаг цагаа гарздан үнэ тохиролцох, сонирхсон зүйлээ өмсөж үзэлгүй урд хойноо барьж үзээд заавал авах ёстой болдог гэх мэт онцгүй нөхцөл байдал зах дээр биднийг хүлээж байдаг. Үүнээс гадна манай Монголчууд үнийг нь хэт унагадагаас болсон уу бидэнд ер нь ёозгүй, хүндэтгэлгүй харьцдаг болсон мэт санагдсан. Харин дэлгүүр орвол сонирхсон зүйлээ чөлөөтэй өмсөж үзэхээс гадна үнийг нь шууд хараад авч чадах үгүйгээ шийдээд явчих нь амар. Жаахан судалбал боломжийн үнэтэй, чанартай брэндүүд байхаас гадна томоохон баяруудынхаа өмнө болон тодорхой борлуулалтын хямдрал урамшуулал бараг хэзээ ч очсон байдаг юм шиг санагдсан. Миний хувьд аялалын болон спорт хувцас хэрэглэл авахад Decathlon маш боломжийн шүү гэж санал болгомоор байна.

4. Нийтийн эрх ашгийг хүндэтгэн дагах: Ард иргэдийнх нь амьдралын бололцоо сайжирч буйтай холбоотойгоор Хятадууд өөрсдөө түүхэн дурсгалт газруудаараа гэр бүл, найз нөхөд хамт олноороо аялах нь ихэссэн. Тиймээс хаана ч очсон түм түжигнэж, бум бужигнаж байх магадлал өндөртэй тул та бүхэн дуулгавартайгаар өөрийн оочер дараалалыг хүлээн бусдад төвөг болохгүйгээр аялаарай. Миний ажигласнаар манайхан маш хоёрын хооронд зүйл дээр бусдын урдуур дайрч (бусдыг анзаараагүй гэж боддог ч юм уу эсвэл хэн намайг таньдаггүй юм чинь гэдэг ч юм уу бага сага заль хэрэглэж) буй нь ажиглагддаг. Та нутгаасаа гарсан л бол таны нэр МОНГОЛ болдог тул жижиг сажиг зүйлс дээр амиа хичээж дараа дараачийн олон Монгол аялагчдынхаа нэрэнд сэв суулгах хэрэггүй болов уу. Мөн амралтын өдрүүдээр тээврийн хэрэгсэл болон үзмэрүүд нь бараг пиг дүүрэн байх ба алдартай аялал жуучлалын төвүүдийнх нь ойролцоох буудлууд болон хоноглох газруудынх нь үнэ тодорхой хувиар өсдөг юм байна лээ.

5. Төмөр замын вокзал, нисэх буудал дээр тосч үйлчилгээ санал болгож буй хүмүүсээс хол байх. Учир нь тэд бүх зүйлийг богино хугацаанд зохицуулах сайхан саналууд тавих ч үнэ өндөртэй гэдгийг санах хэрэгтэй. Мөн зуучилж аваачсан буудал болон хоолны газрууд нь танд таалагдахгүй байх магадлал маш өндөр тул таны аялалд таагүй дурсамж л нэмэх болов уу.

6. Дата эрх бүхий Хятад дугаар авах: Нийтийн үйлчилгээний газрууд болон буудлууд нь үнэгүй интернэт цацах ч маш удаан санагдсан. Тиймээс хэд хонох төлөвлөгөөтэй байгаа бол дата эрх бүхий Хятад дугаар ашиглан интернэтээр хотспот үүсгэн багаараа хаана ч очсон интернэттэй явбал их зүгээр санагдсан. Интернэттэй байхад газрын зургаа ашиглаад төөрөхгүй шахуу явах боломжтойгоос гадна тулгарсан бэрхшээлүүдээ бусдаас богино хугацаанд лавлан мэдээлэл авч харилцаа холбоотой явах боломжтой.

Миний анзаарснаар Хятад улс:

Хятадын дэд бүтэц маш сайн хөгжсөн тул дийлэнх хотууд нь хоорондоо нисэх онгоц, хурдан болон энгийн галт тэрэг, автобусаар явах боломжтой болсон нь аялал жуучлал хөгжих маш таатай орчинг бүрдүүлж байгаа. Бид цаг хугацаа болон өөрийн төсөвтөө тааруулан аль ч төрлийн тээврийн хэрэгслийг сонгосон бай тав тух алдахгүй. Логистикийн салбарт ажилдаг болохоор эндэхийн бүрэн шийдэгдсэн зам тээврийн дэд бүтэц нь үнэхээр таалагддаг. Уул нурууг нүхлэх, гол усан дээгүүр гүүр тавих бол үнэн асуудалгүй, мөнгөтэйдээ ч юм уу юмыг хийх сэтгэлтэйдээ ч юмуу их л богино хугацаанд эдгээр томоохон бүтээн байгуулалтуудыг хийдэг бололтой. Манай Улаанбаатар хот 2020 онд метротой болно гээд байсан одоо бүүр сураг ч гарахаа больжээ. Хариуцсан хүмүүс нь хөөцөлдөөд бүтээн байгуулалтаа хийгээд л явж байгаа байх даа. Хаагуур ч явсан хүнгүй зэлүүд газар гэж бараг үгүй тариалангийн талбай, усан ферм болон хүн амьдрах зориулалттай суурин тосгод үргэлжлэх нь бага зэрэг уйтгартай ч авах юм нь нүдэнд бүртийх хоггүй. Манайх бол Улаанбаатараас урагшаа хил давах хүртэл төмөр зам, засмал зам дагуух эзгүй зэлүүд газар суурин ялгаагүй ерөнхийдөө хог ихтэй санагдсан. Жуулчид ирэх явах гол чиглэл тул нутгийн иргэд нь, дайран явж буй бусад Монгол ахан дүүс минь хогоо битгий хөдөө хээр хаяж байгаач ээ. За Хятад руугаа буцаад орьё, Дэлхийн 2-догч том эдийн засаг болохын тулд явуулсан бодлогын хүрээнд маш олон хотуудыг өргөжүүлэн шинэр орон сууц, сургууль, дэлгүүр гэх мэт хүн амьдрахад зориулан өндөр өндөр барилгуудыг шинээр барьсан ч тэдгээрийг худалдан авах хүнгүй байгаагаас ашиглалтанд орсон ч ганц ч оршин суугчгүй хоосноороо үлдэж “Сүнсний Хот” гэх нэртэй болсон эдгээр томоохон барилгууд гунигтайхан сүндэрлэх ажээ. 2020 он гэхэд 100,000 сая гаруй хөдөөний Хятад иргэд хот руу нүүнэ гэж төлөвлөгдсөн байгаа тул удахгүй дүүрчих биз ээ. Нэмж сонирхуулахад, Монгол улстай адилхан агаарын бохирдол тулгамдсан асуудал болж буй гэсэн мэдээлэлтэй явсан ч очсон газруудад тийм сүртэй мэдрэгдэхүйц байсангүй. Бээжинд хамгийн бохирдолтой буюу бага зэрэг цагаан манантай байсан ба энэ нь үйлдвэрүүдээс гардаг тул хөгжлийн утаа гэж нэрлэдэг бол манай Улаанбаатарын утаа бол дулаацах зорилгоор нүүрс түлсний улмаас гарч буй тул ядуурлын утаа гэж нэрлэдэг юм байна.

8 жилийн хугацаанд гарсан өөрчлөлтүүд:

1. Их цэвэрхэн болсон. Хүнийг хэр цэвэр цэмцгэр бэ гэдгийг 00-н өрөөнөөс нь шинждэг гэдэг шиг хамгийн түрүүнд анзаарагдсан зүйл бол Хятад улсын худалдаа үйлчилгээний төвүүдийн 00-н өрөөнүүд үнэр танаргүй их цэвэрхэн болсон нь ажиглагдсан. Бараг орсон бүх газруудын жорлонгууд бүгдээрээ 00-н цаас, гар хатаагчтай болсон байсан нь их таалагдсан.

2. Хүмүүс ч мөн их соёлжсон юм шиг. Хамгийн анх очихдоо хурдан галт тэрэг болон автобус гэх мэт нийтийн тээврийн хэрэгслүүдээр нь олон цаг зорчиход үнэр, чимээ маш ихтэй санагдаж байсан бол энэ удаад бол зөрж өнгөрсөн болон ойрхон суусан Хятадуудын хоолнуудынх нь хурц үнэр нь амнаас бараг үнэртэхгүй болсон мэт санагдсан. Дуу чимээ гаргах нь ч бага болсон байна лээ. Бараг бүх хүн нь утсаараа ямар нэг видео үзэх юмуу чатлаж байсан тул чанга чанга ярих завгүй ч болсон байж магад.

3. Хүмүүсийн хувцаслалт: Ерөнхийдөө их гайгүй загварлаг хувцасладаг болсон харагдсан. Урьд нь очиход ийм олон сайхан хувцасны сонголт байхад яагаад ийм сонин зүйлсийг хаанаас нь олоод өмсдөг байнаа гэж бодохоор байсан, одоо бол их л энгийн болсон ажиглагдсан. Дэлхийн хувцас загварын олон брэндүүд зах зээлд нь нэвтэрсний ач тус болов уу. Өөрийн уламжлалт хэв маяг бүхий хувцас, чимэглэлүүд нь яваандаа бүүр л багасч бидэн шиг зөвхөн тодорхой баяруудаар үндэсний хувцасаа өмсөхөөс гадна ерөнхийдөө Европ загварын, энгийн хийцтэй хувцас хэрэглэлийг түлхүү хэрэглэдэг болох болов уу гэж бодогдсон. Мөн эмэгтэйчүүд нь их цэвэрхэн бүдэг будах эсвэл бараг нүүрээ буддаггүй ч юм шиг санагдсан манайхантай харьцуулахад.

4. Илүү олон гадныхан байдаг болсон. Ер нь хаагуур ч явсан гадныхантай их тааралдах болжээ, сонирхвол зарим нэг нь аялж байна, дийлэнх нь суурин ажиллаж амьдарч байгаа хүмүүс байх юм. Эндээс харахад Хятадын томоохон хотууд нь нилээн амжилттай даяаршлагдаж байна гэж дүгнэж болох байх.

Та бүхэнд манай нийтлэлүүд таалагдаж байвал манай мэйл листэнд ЭНД дарж бүртгүүлж шинэ нийтлэл, мэдээллүүдийг маань цаг алдалгүй сонирхож байгаарай.

Хүний тархи, мэдрэлийн системийн үйл ажиллагааг судладаг эрдэмтдийн судалгааны үр дүнд үндэслэн удирдах албан тушаалтнууд өөрсдөө болон хамт олноо илүү бүтээлчээр сэтгэх суурийг тавих боломжтой.
Хүний тархи өмнө нь хэзээ ч харж, мэдэрч, шийдэж байгаагүй шинэ зүйлстэйгээ тулгарах үедээ өөрөөр ажилладаг гэдгийг эрдэмтэд тогтоожээ. Байнга давтагддаг үйлдлээ гүйцэтгэх, байдаг л асуудалд шийдэл олохын тулд хүний тархи өмнө нь туулсан замаараа л явдаг учраас, өөр өөр булан тохойд нуугдаж байгаа чадваруудаа ашигладаггүй байна.
Энэ нийтлэлээр бид удирдах ажилтнууд өөрсдийн болон хамт олныхоо бүтээлч сэтгэлгээг өдөөх, хөгжүүлэх шалгарсан практик аргуудыг танилцуулж байна.

Биеэрээ мэдэр

Өөрөө болон ажилтнуудаа ажлын байрнаасаа гарч, бүтээлчээр сэтгэх, шинэлэг санал санаачлага гаргах явцыг нь дэмжих тусгайлсан дасгал ажил хийлгэх юмуу зорилгод чинь тус болох арга хэмжээнд оролцуул.
Хойд Америкийн нэгэн дэлгүүр хэрэглэгчдийнхээ худалдан авах үйл явцыг илүү тааламжтай болгох зорилгоор дэлгүүрийн шийдлээ өөрчлөх төсөл хэрэгжүүлжээ. Ингэхдээ ажилчдаа бүтээлчээр сэтгүүлэхийн тулд ажилтнуудаа 3-4 хүнээс бүрдсэн багуудад хуваан, өөрийнх нь дэлгүүрээс тэс өөр (тухайлбал; гоо сайхны, гадуур хувцасны, гараар хийсэн шоколадны) дэлгүүрүүдтэй танилцуулж, судлуулахаар илгээж.
Ажлын байр, хурлын өрөөнөөсөө гарч, өөр, өөр дэлгүүрүүдээр хэсч, худалдан авалт хийж, үйлчилгээний ажилтнуудтай нь ярилцаж, зураг авч судалгаа хийсэн нь тус дэлгүүрийн ажилтнуудад дэлгүүрийнхээ талаарх тогтсон төсөөллийг эвдэх боломж олгоод зогсохгүй, урьд нь төсөөлж ч байгаагүй шинэ санал санаачлагыг дасгал ажлын дараа эргээд хурлынхаа өрөөнд цуглан олж мэдэснээ бие биетэйгээ хуваалцах явцад гаргаж байв.
Дээрх байдлаар шинэ зүйлийг биеэрээ мэдрэх боломжийг олгох нь байгууллагуудад ажилтнуудаа илүү бүтээлчээр сэтгэх суурийг тавьж өгдөг байна. Бид дараах аргуудыг туршаад үзэхийг танд санал болгож байна.

  • Танай жинхэнэ хэрэглэгч танай бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг авахын тулд ямар шат дамжлагаар явдаг яг тэр процессыг өөрийн биеэр туулж, ямар сэтгэгдэл төрснөө тэмдэглэх. Боломжтой бол зураг авч, баримтжуулах.
  • Өөр компаниуд (өрсөлдөгч компаниуд чинь ч багтана)-аас мөн тэдний жинхэнэ хэрэглэгчийн худалдан авалт хийхэд туулах процессыг өөрийн биеэр мэдрээд өөрийн компаний ижил төрлийн процесстой харьцуул.
  • Мөн л жирийн хэрэглэгч гэж өөрийгөө төсөөлөн өөрийн юмуу өрсөлдөгч компанийхаа аль нэг бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний талаар онлайн судалгаа хийж, мэдээлэл цуглуул. Дараа нь тодорхой бүтээгдэхүүн юмуу үйлчилгээтэй холбоотой асуудлаар байгууллагадаа хандаад үз.
  • Хэрэглэгчид танай бүтээгдэхүүн үйлчилгээг худалдан авах юмуу хэрэглэдэг орчинд ороод танайх ямар нэмэлт давуу талууд санал болгодог, танай өрсөлдөгчид ямар давуу талуудтай, түүнчлэн хэрэглэгчид худалдан авах шийдвэрээ хэр хугацаанд хэрхэн гаргадгийг ажиглалт, харилцан ярианд суурилан тань.

Улиг болсон ойлголтуудаа хал

Өөрийн байгууллагаар зогсохгүй танай салбарт бат бөх оршин тогтнодог ойлголтуудыг ганцаараа байхдаа тунгааж, эсвэл багийнхантайгаа хийдэг уулзалтынхаа үеэр хэрэг болгон ярилцаж тодорхойлох дасгал ажил хийгээрэй. Бүх л байгууллагууд “бид үүнийг ингэж л хийдэг” гэсэн хэвшмэл ойлголтуудтай байдаг бөгөөд хэрэглэгчдийн хүсэл, эсвэл стратегийн шинэ чиг хандлагад нийцүүлэн тэдгээр хэвшмэл ойлголтуудыг өөрчлөх талаар бодохыг ч хүсэхгүй байх нь бий.
Үүнтэй холбогдуулан бид (Mckinsey-ын зөвлөхүүд) байгууллагуудад өөрсдийнх нь бизнест гол нөлөөтэй технологиуд одоогоос нэг, хоёр, гурван жил, эсвэл бүр хагас жилийн дараа гэхэд хэрхэн хувьсан өөрчлөгдөх боломжтой талаар тэмдэглэл хөтөлж байхыг зөвлөдөг. Ихэнх байгууллагуудын бизнесийн төлөвлөгөөг харахад технологийн хувьсал зэрэг бизнест нь ихээхэн нөлөөлж болох өөрчлөлтүүдийг төдийлэн тооцоолдоггүй. Гэтэл манай дэлхий гурав, дөрөвхөн жилийн өмнө одоогийнх шиг нийгмийн сүлжээ, хувийн блог зэрэгт хэрэгдээгүй байсан. Энэ мэт өөрчлөлт ирээдүйд улам ихээр, улам хурдтайгаар явагдах болно.
Байгууллагад чинь тогтсон хэвшмэл, улиг болсон ойлголтуудыг халж, бүтээлч шинэлэг сэтгэлгээг нэвтрүүлэхийг хүсч байгаа удирдах ажилтнууд өөрсдийн хэрэглэгчид, салбарт чинь тогтсон норм, бүр бизнесийн загварынхаа ч талаар дахин бодож үзэхэд чинь туслах дараах асуултуудад хариулаарай.

  • Бид ямар төрлийн бизнес эрхэлдэг вэ?
  • Биднээс хэрэглэгчид ямар түвшний үйлчилгээ хүлээдэг вэ?
  • Хэрэглэгчид юунд хэзээ ч мөнгө төлөхийг хүсдэггүй вэ?
  • Ямар борлуулалтын сувгийн стратеги бидэнд зайлшгүй шаардлагатай вэ?

Харьцуулалт хий

Өөрийн болон ажилтнуудынхаа бүтээлч сэтгэлгээг өдөөхийн тулд танай компаний харъяалагддаг салбараас өөр салбарын компаниудтай мөн өөрсдийгөө харьцуулаад үзээрэй. Мэдээж иймэрхүү дасгал ажлыг компанийхаа дотоод хурал, уулзалтын үеэр хийх нь тохиромжтой. Гэхдээ бид бусад компанийг хуулбарлахыг санал болгоогүй шүү.
Бидний санал болгож буй харьцуулалтыг хийхдээ дараах асуултуудыг хэлэлцүүлэг эхлүүлэх гараа болгон ашиглаж болно.

  • Google манай мэдээллийн баазыг хэрхэн удирдах байсан бол?
  • Disney манай хэрэглэгчидтэй хэрхэн харьцах байсан бол?
  • Southwest Airlines манай зардлыг хэрхэн танах байсан бол?
  • Zara манай нийлүүлэлтийн сувгийг хэрхэн шинэчлэн зохион байгуулах байсан бол?
  • Starwood Hotel манай байнгын хэрэглэгчийн хөтөлбөрийг хэрхэн загварчлах байсан бол?

Зохиомлоор шахаанд оруул

Ямар нэгэн шахаа, дарамтанд орохоороо зарим хүний тархи тайван үеийнхээс өөрөөр, илүү бүтээлчээр ажилладаг байна.
Доорх асуултууд бол дээрх аргаар шинэ санаа, санаачлага гаргахад чиглэсэн асуултуудын жишээ юм. Мэдээж удирдах ажилтнууд өөрсдийн байгууллага, салбар, орчин нөхцөлдөө тохируулан дараах нөхцлүүдийг өөрчилж болно. Эдгээрт:

  • Та хэрэглэгчидтэйгээ зөвхөн онлайнаар л харилцах боломжтой.
  • Та зөвхөн ганцхан хэрэглэгчийн сегментэд хүрч үйлчлэх боломжтой.
  • Та эцсийн хэрэглэгчдэд зориулан бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ гаргадаг байсан бол одоо бизнесүүдэд зориулсан бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ гаргах шаардлагатай боллоо. Энэ нөхцлийг эсрэгээр нь ашиглаж болно.
  • Та бүтээгдэхүүнийхээ үнийг 50% хямдруулах хэрэгтэй боллоо.
  • Ганц шөнийн дотор танай борлуулалтын хамгийн том суваг байхгүй боллоо.
  • Та бүтээгдэхүүнээ одоогийнхоос 5 дахин үнэтэйгээр борлуулах ёстой.
  • Та өөрийн бусдаас ялгарах давуу талаа ямар нэгэн байгууллагатай хамтран хүргэх боллоо.

Дүгнэж хэлэхэд, бүтээлч сэтгэлгээ нь хэн нэгэн азтай хүнд л байдаг зүйл биш. Та өөрийгөө болон өөрийн ажилтнуудаа урьд тулгарч байгаагүй орчин нөхцөлд оруулж, хэвшмэл болсон ойлголтуудтай нь нүүр тулуулж, бусад байгууллагуудтай харьцуулалт хийлгүүлж, хүнд хэцүү сорилтуудыг даван туулуулснаар өөрийнхөө болон ажилтнуудынхаа бүтээлч сэтгэлгээ, шинэлэг санал санаачлагыг хөхүүлэн дэмжих боломжтой.

Танд энэ нийтлэл таалагдсан бол манай цахим листэнд ЭНД ДАРЖ бүртгүүлэн ижил төстэй мэдээлэл хүлээн авч байгаарай!

Эх сурвалж: www.mckinsey.com