АНУ, БНХАУ: АЛЬ НЬ ИЛҮҮ “SEXY” ВЭ?

Сингапурын Үндэсний Их Сургуулийн харъяа Ли Куан Юугийн нэрэмжит Төрийн бодлогын сургууль (Lee Kuan Yew School of Public Policy)-ийн декан Kishore Mahbubani Өмнөд Хятадын тэнгисийг тойрсон газар нутгийн маргаантай холбоотой олон нийтлэл бичсэний нэг нь энэ.

Энэхүү нийтлэлийн гол санаа нь БНХАУ Өмнөд Хятадын тэнгис (South China Sea) дэхь тодорхой арлуудыг ямар ч олон улсын байгууллага, хоёрдогч гуравдагч улстай хэлэлцэн зөвшилцөлгүй өөрийн мэдлийнх хэмээн зарлаж, хөлөг онгоцуудаа илгээн, өрөмдлөг зэрэг үйл ажиллагаа явуулж эхэлснээр Вьетнам, Филиппин зэрэг Зүүн Өмнөд Азийн зарим орнуудтай үл ойлголцолд хүрч, хоорондоо тун сөрөг уур амьсгалтай байгаа. Үүнд АНУ, БНХАУ-ыг буруушааж байлдааны хөлөг онгоцуудаа тус газар нутгууд руу илгээн, тэдгээр нь БНХАУ-ын өөрийн эзэмшлийн гэж зарласан арлуудын 22км-ийн диаметрээс дотогш орсон тохиолдол гарчээ. НҮБ-ын Тэнгисийн Хуулийн Конвенцэд /UNCLOS/ зааснаар ямар нэг улсын харъяа арал, тэнгисийн эргээс 22км /12 nautical mile/ диаметр доторх хэсгийг тус улс өөрийн эзэмшлийнх хэмээн зарлах боломжтой. Тэгэхээр АНУ-ын дээр дурдсан үйлдлийг БНХАУ өөрийнх нь газар нутаг, тусгаар тогтнолд заналхийлсэн үйлдэл хэмээн ноцтой хариу үзүүлэх боломж нэг талаар бүрдсэн.

Нөгөө талаар АНУ-аас БНХАУ ямарч олон улсын хэлэлцээ, харилцан ойлголцолд хүрээгүй байж дур мэдэн Өмнөд Хятадын тэнгис дэхь арлуудыг өөрийн мэдлийнх хэмээн зарласан нь олон улсын гэрээ конвенцийг зөрчиж байна гэсэн мэдэгдэл гаргасан нь бас л зөв гэжээ.

Mahbubani энэ нийтлэлдээ дэвшүүлсэн гол санаа нь АНУ өөрөө далай тэнгисийн асуудалтай холбоотой олон улсын хамгийн түгээмэл баримт бичиг болох UNCLOS-д нэгдээгүй байж бусад улсыг энэ баримт бичгийн заалтуудыг мөрдөхийг шаардаж байгаа нь зохисгүй юм гэжээ. Дэлгэрэнгүйг дараах нийтлэлээс…

Эх сурвалж: http://www.straitstimes.com/opinion/red-alert-a-new-geopolitical-haze